विचार/दृष्टिकोण
१) कसले कसको अनुकरण गर्ने ? “सतां पथानुगन्तव्यं कृत्स्नं यदि नशक्यते स्वल्पमप्यनुगन्तव्यं मार्गस्थो नावसीदति । अर्थात् सकेसम्म समाजका असल मानिसहरुले पहिल्याएको बाटो समातेर अघि बढ्नु उचित हुन्छ । सही बाटो पहिचान गरेर ...
स्थानीय तहको निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा चोक, बजार, हाट, मेलापर्व सबैतिर सिंहदरबारबाट हुने सम्पूर्ण सेवा अब घर आँगनमै आउँछ भन्ने प्रचार प्रसार विभिन्न दलहरुले गरे । १९ वर्षदेखि रिक्त रहेका स्थानमा अब आफ्नै शासन गर्न आफैले छानेर पठाएका जनप्रतिनिधिहरू आउने कुरा गरे । ...
यही श्रावण २९ गते पूर्वमाओवादी पार्टीको मुख्यालय पेरिस डाँडा स्रष्टामय थियो । पूर्वएमाले र माओवादी प्रतिबद्ध, आबद्ध, समर्थक शुभचिन्तक साहित्यकार, गायक, सङ्गीतकार, नृत्यकार, सिनेकर्मी, भाषा तथा लोकसाहित्य पक्षधर विभिन्न विधा, विज्ञता, सङ्घ, प्रदेशका स्थापित, साधनारत तथा सिर्जन...
नेपालको अन्तरिम संविधान, २०६३ ले पहिलो पटक वंशजको आधारमा नागरिकता पाउन बाबु वा आमा नेपाली नागरिक भएको हुनुपर्ने प्रावधान राख्यो । यसअघि बाबु र आमा नेपाली नागरिक हुनुपर्ने प्रावधान थियो । यो व्यवस्था अनुसार संविधानतः आमाको नाम र ठेगानाबाट मात्रै पनि सन्तानले नागर...
नेपाल कृषिप्रधान देश हो । अझै पनि नेपालमा आधाभन्दा बढी जनता कृषिमा आश्रित रहेका छन् । तर यसको विकास र विस्तारमा भने कसैको आँखा पुग्न सकेको देखिँदैन । विश्व बजारमा विज्ञान र प्रविधिले यति धेरै फड्को मारेको भए पनि हाम्रो देशको हालत भने जस्ताको तस्तै रहेको छ । हलो, कु...
यसअघि बल–अल मान्डब र लाल सागरमा नियन्त्रणको होडबाजीमा एसियाली भागमा परेको असरबारे चर्चा ग¥र्यौं । अब लाल सागरको पश्चिमी किनारातर्फको असरमा ध्यान दिऊँ । बब–अल मान्डब र लाल सागरको भूराजनीतिक द्वन्द्वका कारणले पश्चिमी भागमा एसियाली राष्ट्रजस्तो एउटै दे...
वर्ग पक्षधरता सिर्फ जप गर्ने विषय होइन । यो त आफ्नू निजी जीवनमा आइपर्ने सबै खालका खत, बात र घात सहेर पनि तमाम श्रमजीवी जनताको हक हितका लागि समर्पित हुने विषय हो । अर्थात् देश भन्नु जनता, जनजीवीको हित हो भने वषौँ जेल, नेल, हत्कडी, निर्वासन आदि अनेक सकस सहेक...
लामो समयदेखि चोकिङ प्वाइन्टको बारेमा सम्भवतः नेपालमा कमै कुरा गर्ने पात्र मध्य म एउटा थिएँ । अघिल्ला हप्ताका केही खबरहरुले विश्व भूराजनीतिमा चोकिङ प्वाइन्टले चर्चा पाएको छ । पहिलो अलिकति अगाडि इरानले आफूलाई नाकाबन्दी गरियो भने ‘स्ट्रेट अफ हरमुज’मा ...
पत्रकारको धर्म भनेको लेख्नु हो । हातमा कलम छ भन्दैमा जे पायो त्यही लेख्नुचाहिँ धर्म हुँदै होइन । पत्रकारितालाई हतारको साहित्य भन्ने गरिएको छ । हतारमा गरेको काम परिपक्व हुँदैन भन्ने मान्यता छ । तर, हतारमा काम गर्न अभ्यस्त पत्रकारले भन्न खोजेको कुरा प्रस्टसँग बुझिने भाषामा ...
विसं ३० को दशक वरिपरि जन्मेकाहरूले अत्यन्तै तरल राजनीतिक अवस्था देख्दै र भोग्दै गणतन्त्रसम्म आइपुगेका छन् । ०३६ सालको जनमत सङ्ग्रह, ०४२ सालको सत्याग्रह, ०४६ सालको प्रजातन्त्र पुनर्वाहाली, ०५२ सालबाट सुरु भएको सशस्त्र माओवादी द्वन्द्व, ०६०÷६१ को अर्को आन्दोलन र गणतन्त्रको ...
फसीवाद, तानाशाह, अधिनायकवाद र सर्वसत्तावाद एकअर्कामा परिपूरक पर्यायवाची शब्द हुन् । सारमा जनताको मौलिक हक निस्तेज पार्ने साधन हो– फासीवाद वा तानाशाह । जर्मनीमा हिटलरले फसीवाद चलाएका थिए । फ्रान्समा सम्राट नेपोलियन तृतीयले ‘म नै राज्य हुँ’...
१. सांस्कृतिक निरन्तरता : दरबार, राजा, महाराजा, सिंहासन, विराजमान, शासन, हुकुम, सवारी, चाकरी जस्ता शब्द अहिले चलन चल्तीमा सुनिँदैन । शासकीय व्यवहारमा कायम छन् । संस्कृतिमा कायम छन् । पहिले शब्दसँगै कर्म दगुर्थे । अहिले शब्दहरू कर्ममा विलिन भएका छ...
२०औँ शताब्दीमा क. माओले जनवादी राज्यरूप स्थापनार्थ अङ्गीकार गरिएको दीर्घकालीन सशस्त्र जनयुद्धको कार्यदिशाको औचित्य २१औँ शताब्दीमा कति वैज्ञानिक र व्यावहारिक छ भन्ने सवालमा मतमतान्तर र बहस हुँदै आएको छ । २१औँ शताब्दीमा अभूतपूर्व रूपमा विकास भएको सूचना–सञ्चारप्रविधि र...
केही दिनअघि पत्रपत्रिका, अनलाइन र सामाजिक सञ्जालमा बलात्कारपछि हत्या गरिएकी एक बालिकाको क्षतविक्षत अर्धनग्न लासको प्रष्ट तस्बिर, परिचय र ठेगाना देख्न पढ्न पाइयो । यो दृश्यले मलाई एकछिन विवेकशून्य र स्तब्ध बनायो । फेसबुक ट्विटरजस्ता सामाजिक सञ्जालमा बलात्कार पीडित बालिकाको क्...
नयाँ सरकार निर्माणसँगै सरकारले समृद्धिको नारा अगाडि बढाएको छ । त्यसका निम्ति ठूला परियोजनाको निर्माण अन्तरदेशीय व्यापारिक सम्बन्धका करिडोर निर्माण सरकार लागिरहेको छ । सरकारले उत्तर–दक्षिण सडक कारिडोर निर्माण गर्दैछ । नेपाल–भारत अन्तरदेशीय विद्युत् प्रसारण ला...
झरी र प्रेमको शताब्दीयौँ पुरानो सम्बन्ध छ । शताब्दी भन्नुको अर्थ अनन्तकाल पनि हुनसक्छ । थाहा छैन्, झरी पहिले आयो कि प्रेम ! के थाहा, पहिले को रुझ्यो... । कालीदासले प्रेम–सन्देश पठाउनका लागि कुनै समय मेघलाई दूत बनाएका थिए । बलिउडका सबैभन्दा सुन्दर प्रेम गीतहरू ...
‘वि.सं. २००८ सालमा केआई सिंहको नेतृत्वमा रक्षा दलले सिंहदरबार कब्जा गर्ने प्रयास गरेको थियो तर त्यो सफल भएन । त्यसपछि सोही काण्डमा नेकपामाथि प्रतिबन्ध लगाइयो । तर रक्षा दलको विद्रोहमा नेकपाको संलग्नता थिएन । अहिले नेपाली काङ्ग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा...
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) २००६ वि.सं.मा स्थापना भई लामो समय विभिन्न नाममा चल्यो । बल्ल २०७५ मा विधिवत रूपमा पुनः नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी सञ्चालनमा आयो । यसको निम्ति यो कार्यमा संलग्न विभिन्न नेता इतिहासको पानामा प्रसंशित हुने नै छन् । यो पार्टी पुनः स्थापित र सञ्चाल...
अन्ततः सरकारले एक सहमतिमार्फत सत्याग्रही चिकित्सक प्राध्यापक गोविन्द केसीको १५औँ अनशन २७ दिनपछि तोडाएको छ । सरकारले केसीसँग ९ बुँदे सहमति गरी अनशन तोडेका हुन् । अहिले बजारमा त्यही केसी–सरकार सहमतिको चर्चा–परिचर्चा जारी छ । सरकारको सहमतिलाई कतिले गोविन्द...
हो, जनताका पनि सपना हुन्छन् । जनताका सपना ठुला ठुला जनआन्दोलनहरुमा अभिव्यक्त हुन्छन् । अजङ्गका परिवर्तनहरुमा साक्षात्कार हुन्छन् । जहाँ जनताका सपना साक्षात्कार हुन्छन् त्यहाँ विगतका फोहर बाँकी रहँदैनन् । अँध्यारो बाँकी रहँदैन । घर परिवार, समाज, सर...
