देश सङ्घीय स्वरूपमा पुनर्संरचित भएसँगै प्रदेश सरकारहरूले प्रादेशिक बजेट सार्वजनिक गरेका छन् । गत असार १ गते सबै प्रदेशमा प्रादेशिक बजेट सार्वजनिक भयो । यो प्रदेश सरकारको दोस्रो बजेट हो । प्रदेश सरकारले प्रस्तुत गरेको गत वर्षको पहिलो बजेटको ढाँचा, शैली र स्वरूप सङ्घीय सर...

भूमिका सन् २००६ मा शिक्षक सङ्गठनहरूका अन्तर्राष्ट्रिय महासङ्घ एडुकेसन इन्टरनेसनलले लन्डन इन्स्टिच्युट अफ एडुकेसनका प्राध्यापक स्टेफन बल र डा. देबोरा युबेललाई आजभोलिका शैक्षिक सुधारहरूको खोजी गरी कसरी ती सुधारले शिक्षाको सार्वजनिक चरित्रमाथि प्रभाव पारिरहेको छ भन्ने कोणबा...

 यसै हप्ताको कुरा हो । गाउँ गएको थिएँ । गाउँनजिकै एउटा ढिस्कामा उभिएर हेरेँ, कपाल खुइलिएको, ठाउँ ठाउँ खटिरा आएको, बुढो टाउको जस्तो देखिएको थियो गाउँ । गाउमाँ पहिलेको सोन्दर्य र हरियाली कतै थिएन । घरहरु बुढाबुढीलाई भान्छा र ओछ्यान जुटाइदिएर टामाटुमी थिए ।...

काले, डल्ले, नेप्टी, पुड्की आदि नाम गरिब, श्रमिक या कम आय भएर श्रममा लादिएका मान्छेलाई रहेछ । हाकिम साब बिहानभरि कुकुरलाई सुसु गराउन र मर्निङ वाक गर्न तल्लीन छन् । घरमा काम गर्ने काली (काल्पनिक) नामकी बाह्र वर्षे बालिकाले चिया र पाउरोटीलाई प्लेटमा हालेर टेबलमा चटक्क स...

देशमा संविधान जारी भएको चार वर्ष पूरा हुँदैछ । सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको संविधान नेपाली जनताले पहिलो पटक संविधानसभाबाट बनाएपछि एउटा युगको परिवर्तन भएकै हो । त्यसपछि जुन दिशामा देश जानुपथ्र्यो, त्यो दिशामा नगएको सर्वत्र अनुभूत हुँदैछ । खासगरी संविधानसभाबाट ज...

लोकतन्त्रमा मुख्यतया विधायिकाको प्रभावकारिता, कार्यपालिकाको जवाफदेहिता र न्यायपालिकाको निष्पक्षता र निर्भिकता सँगसँगै खबरपालिकाको पहरेदारिता आवश्यक पर्छ । मिडिया भनेको खबरपालिका हो । जनताको हक अधिकारको राज्यको तर्फबाट अपहरण हुन नदिन, अतिक्रमण हुन नदिन, अनियमितता र भ्...

प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको दोस्रो पटकको शपथग्रहणसँगै छिमेकमा भारतीय दादागिरी पुनः सुरु भएको छ । भारतीय जनतापाटी नेतृत्वको राष्ट्रिय लोकतान्त्रिक गठबन्धन (एनडीए) ले हालै सम्पन्न सत्रौँ लोकसभा निर्वाचनमा सानदार विजय हासिल गरेको थियो । भारत यतिखेर त्यसैको दम्भ प्रदर्शन गर्द...

दक्षिणी छिमेकीबाट दिनोदिन नेपालको सिमाना मिचिँदा नेपाली राजनेताहरु किन बोल्दैनन् ? सरकार किन बोल्दैन ? सीमाक्षेत्रमा र छिमेकी मुलुकभित्रै पनि समय समयमा नेपालीहरु लुटिँदा कुटिँदा नेपालका राजनेताहरु किन बोल्दैनन् ? सरकार किन बोल्दैन ? छिमेकी मुलुकले विना सूचना र अ...

राष्ट्रिय सुरक्षाको सीमा हुँदैन । आजको युगमा जनतादेखि राष्ट्रपतिसम्म, बालुवादेखि सुनसम्म अनि प्रोपोगान्डादेखि इन्टेलिजेन्स (खबर) सम्म सबै राष्ट्रिय सुरक्षाका सहयोगी हुन् । यो विषयमा कुनै एउटा व्यक्ति वा संस्था मात्र विज्ञ हुँदैन ।  अर्थात ‘वान फर अल, अल फर वान...

सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ का लागि वार्षिक बजेट सार्वजनिक गरेको छ । अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडाले सरकारको आम्दानी, खर्च र खर्चको स्रोत व्यवस्थापनको विवरणको रूपमा रु. १५ खर्ब ३२ अर्ब ९६ करोडको बजेट प्रस्तुत गरेका हुन् । जुन चालु आर्थिक वर्षको संशोधित बजेट अनुमानक...

मे १७ मा भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले पत्रकार सम्मेलन गर्न लागेको हल्ला चल्यो । त्यस हल्लाबाट पत्रकारमाझ एक तरङ्गनै उत्पन्न भयो । आफ्नो कार्यकालभरी पत्रकार सम्मलेन नगर्ने प्रधानमन्त्रीको रकर्ड राख्न लागेका मोदीले कार्यकालको अन्त्यतिर त्यसलाई तोड्न लागेका पो हुन् कि भन्ने चर्चा ...

 मोदी पुनरुदय     भारतमा नरेन्द्र मोदीले दोस्रो पटक पाँच वर्षे राजनीतिक बागडोर हात पारे । चुनावी तरङ्गमा प्रतिस्पर्धामा भारतीय जनता पार्टी (भाजपा) ले बाजी मारेपछि नेपालले भारतसँग पुनः मोदीकै सकारात्मक सम्बन्धको नेतृत्वमा हातेमालो गर्न पायो । नया...

रामायणका परम्परागत  लेखकहरुले दशरथदरबारकी दासी बिचरी मन्थरालाई कैकयीको मनोविज्ञान भाँडेर रामलाई वनवास पठाउने षड्यन्त्रकारी महिलाका रुपमा चित्रण  गरे । पछिका सन्त लेखक तुलसीदासलाई भने यो प्रसङ्ग त्यति चित्त बुझ्दो दो लागेन । उनले आफ्नो मानस रामायणमा मन्थराला...

हामी परम्परागत समाजबाट जीवन चलाउँदै आएका छौँ । त्यो समाज बन्ने क्रम आदिम जङ्गली युुगदेखि नै थियो । तर आदिम युुगमा खेतीपाती गर्ने तथा कुुनै व्यवसाय गर्ने चलन थिएन । मानिसहरू सबै मिलेर गुुफा खोज्थे कि घर बनाउँथे र एकै ठाउँमा बस्थे । त्यसरी बस्दा उनीहरूलाई छुुट्टा&nda...

देशमा दुई तिहाइको सरकार आएपछि अब स्थायित्व प्राप्त भयो भनियो । तर मानसिकरुपमा भने हामी अझै अस्थिर छौँ । अझै दुई–तीन वर्ष हाम्रो मानसिकता उथलपुथलमा नै रहनेछ । नेपाल एक विशिष्ट खालको मुलुक हो जहाँ परिवर्तन आइरहेको छ । नेपाल अहिले संघीय गणतन्त्रिक व्यवस्थासहि...

भारतको प्रधानन्त्रीमा नरेन्द्र मोदी पुनः निर्वाचित भएका छन् । मोदी राष्ट्रवादी र देशको राष्ट्रिय सुरक्षाप्रति संवेदनशील व्यक्तिका रूपमा आफ्नो व्यक्तित्व स्थापित गर्न पनि सफल भएका राजनीतिक नेता हुन् । त्यति मात्रै होइन उनी छिमेकी देशका बारेमा पनि उत्तिकै चिन्ता र चासो राख्छन् । ...

भारतीय कम्युनिस्टमा एक लोकप्रिय नारा छ : ‘जाग, एक होऊ र हराऊ ।’ यद्यपि यो नारा अनुरूप भारतको सबैभन्दा ठूलो वामपन्थी दल ‘भारतीय कम्युनिस्ट पार्टी’ (माक्र्सवादी) अर्थात भाकपा (मार्क्सवादी) नै अघि बढेको देखिएन ।   पछिल्ला राजनीत...

    जतिसुकै प्रगतिशील तथा प्रजातान्त्रिक व्यक्तित्व भए भनिए पनि उसमा  सदियौँदेखिका पुरातन संस्कार र संस्कृतिको परोक्ष प्रभाव गहिरो रूपमा परेको हुन्छ र यस्तो टिठलाग्दो अवस्था अहिले पनि  देखिन्छ । आम नेपाली जनताकै सक्रिय र सशक्त सङ्घर्षका कारण राजत...

राणाकालीन पुराना साहू सामन्तका नीति र प्रवृत्तिका कुरा हुन् । त्यसताका विशेषतः लेकाली पहाडी भेगमा वरपर गाउँबस्तीका साहूहरुले ऐलानी जमीन थुप्रै थुप्रै ओगट्थे र आफ्ना चौपाया चराउने र गोठ राख्ने खर्क बनाउँथे । खर्कमा गाइ बाख्रा भेडाको रेखदेख गर्नका लागि आवश्यक गोठालाहरु ...

यस पटक पनि तमिल नाडूमा लगभग सन् २०१४ को लोकसभा चुनावको मतपरिणाम दोहोरियो । अर्थात् अघिल्लो पटकजस्तै यस पटक पनि भाजपाले तमिलनाडूमा प्रभाव पार्न सकेन ।  देशको बाँकी भागमा भाजपा लहर आउँदा तमिल नाडूमा भने भाजपाले यस पटक एक सिट पनि जित्न सकेन । योसँगै तमिलन...