exclusive एक्सक्लुसिभ स्टोरी Unicode Converter युनिकोड Date Converter मिति रूपान्तरण
शुक्रबार, ०७ वैशाख २०८१
search EN
ताजा लोकप्रिय
  • ताजा
  • लोकप्रिय
२४ घन्टाका ताजा अपडेट

विचार/दृष्टिकोण

युवा राजनीतिको अबको बाटो

युवा राजनीतिको अबको बाटो

माघ २० गते नेकपा (एमाले)ले काठमाडौँमा युवा महोत्सव आयोजना गरेको छ । यो आम युवाका लागि बहुत सुखद पक्ष हो । युवाहरूका समस्या र समाधानका उपाय पनि यस्ता महोत्सवबाट पत्ता लगाउन सहयोग पुग्ने छ । ...

राजतन्त्रको ‘शव’माथि राजसंस्थाको राजनीतिक व्यापार

राजतन्त्रको ‘शव’माथि राजसंस्थाको राजनीतिक व्यापार

आज माघ १९ । २०६१ को माघ १९ भन्दा नितान्त फरक परिवेशमा छौँ हामी आज । त्यतिबेला शाह वंशका राजाले देशको कार्यकारी अधिकार लिएका थिए, जनताको अधिकार खोसिएको थियो, संसद्...
राजाको शासनमा आर्थिक गतिविधि झनै सुस्त

राजाको शासनमा आर्थिक गतिविधि झनै सुस्त

एकातिर मुलुकमा माओवादी आन्दोलन उत्कर्षमा थियो, बन्दुकका भरमा राज्य सत्ता कब्जा गर्ने भन्दै ऊ राज्यविरुद्ध लागिपरेको थियो, अर्कातर्फ लोकतन्त्रका लागि शान्तिपूर्ण राजनीतिमा रहेका दल तथा पक्षहरू उत्तरपन्थ र दक्षिणपन्थको उग्र...
कानको छेउबाट गोली गएको थियो, संयोगले बाँचे

कानको छेउबाट गोली गएको थियो, संयोगले बाँचे

२०६१ माघ १८ गते राति ११ बजे, मलाई कसैले फोन गर्‍यो, ‘हामी बालाजुमा छौँ, तिमी यहाँ जसरी पनि आउनुपर्‍यो ।’ सुतिसकेकाले आउन सक्दिनँ भन्दा पनि कर गरेपछि म ट्याक्सी चढेर...
राजाको प्रत्यक्ष शासन कति कष्टकर हुन्छ भन्ने थाहा पाउन जनताले धेरैबेर कुर्नै परेन

राजाको प्रत्यक्ष शासन कति कष्टकर हुन्छ भन्ने थाहा पाउन जनताले धेरैबेर कुर्नै परेन

०६१ माघ १९ गते तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्र शाहले जननिर्वाचित सरकारलाई अपदस्थ गरी शासनसत्ता आफ्नो हातमा लिँदा म प्युठानको भृङ्गीमा थिएँ । एउटा टेलिभिजन कार्यक्रम निर्माणको सिलसिलामा म केही साथीहरू लिएर...
राजा महेन्द्रको माघ १९ को त्यो घोषणा :  ठेगान हुन बाँकी कुरा पनि हामीबाटै ठेगान गर्न बाध्य हुनुपर्‍यो

राजा महेन्द्रको माघ १९ को त्यो घोषणा :  ठेगान हुन बाँकी कुरा पनि हामीबाटै ठेगान गर्न बाध्य हुनुपर्‍यो

२०६१ माघ १९ गते तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्र शाहले शाही घोषणामार्फत शासन सत्ता हातमा लिए ।  तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई बर्खास्त गरी ज्ञानेन्द्रले शासन सत्ता हातमा लिएका थिए । शाहको उक्त...
गायिका मेनुका पौडेलले लगाएको एआई जडित चस्माले कसरी काम गर्छ ?

गायिका मेनुका पौडेलले लगाएको एआई जडित चस्माले कसरी काम गर्छ ?

इन्डियन आइडलमा प्रतिस्पर्धा गरिरहेकी नेपाली गायिका मेनुका पौडेललाई नेत्र चिकित्सकले ‘आर्टिफिसियल इन्टिलिजेन्स’ (एआई) जडित स्मार्ट चस्मा उपहारका रूपमा प्रदान गरेको खबरले हामी धेरैलाई खुसी तुल्यायो । ‘अप्टिक नर्भस्’ सुकेर पूर्ण...
बजार चक्रका लागि ‘उधारो कानुन’ किन आवश्यक ?

बजार चक्रका लागि ‘उधारो कानुन’ किन आवश्यक ?

केही दिनपहिले कोशी प्रदेशका विभिन्न १० उद्योग वाणिज्य सङ्घहरूले उधारो सम्बन्धमा केही प्रस्ताव पास गरे । बजार शिथिल रहेको अहिलेको अवस्थामा उद्योग व्यवसायको कारोबार चक्रलाई लक्षित गरी उधारो कानुन आवश्यक...
सीताले कहिले न्याय पाउने ?

सीताले कहिले न्याय पाउने ?

२२ जनवरीको दिन अयोध्यामा राम मन्दिरको प्राणप्रतिष्ठा भयो । त्यो भारत र नेपालमा मात्र होइन, विश्वभरि छरिएर रहेका करोडौँ हिन्दुका लागि ठुलो खुसी र गौरवको विषय बन्यो । त्यो राम...
किन उपेक्षित छन् सहिद, बिदा दिँदा के जान्थ्यो ?

किन उपेक्षित छन् सहिद, बिदा दिँदा के जान्थ्यो ?

सन् १७६३ को डिसेम्बर १७ मा अमेरिकामा प्रकाशित समाचारको अंश हो यो (फोटोमा दिइएको) । त्यतिबेला हामी बाइसी तथा चौबीसी राज्यमा विभाजित थियौँ । यस समाचारको अंशमा ती अमेरिकी छोराछोरीको...
‘प्रदेशमा प्रहरीलाई लग्दैमा भयङ्कर के काम हुन्छ ?’

‘प्रदेशमा प्रहरीलाई लग्दैमा भयङ्कर के काम हुन्छ ?’

संविधानमा नेपाल प्रहरी संघमा रहने र प्रदेशमा प्रदेश प्रहरी हुनेछ भन्ने व्यवस्था छ । अब, संविधानको मर्म र भावनालाई विचार गरेर जानुपर्छ । हाम्रो देशको चारैतिर खुला सिमाना छन्,...
राष्ट्रपतिले गल्ती गरे पाँच वर्षमा बदल्न सकिन्छ, राजाको हकमा के गर्न सकिन्छ ?

राष्ट्रपतिले गल्ती गरे पाँच वर्षमा बदल्न सकिन्छ, राजाको हकमा के गर्न सकिन्छ ?

हाम्रो संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र संविधानसभाबाट निर्मित संविधानद्वारा निर्दिष्ट छ । यो संविधान जारी हुँदा परिवर्तनविरोधी शक्ति र समूह निकै चाउरिएका थिए । यद्यपि उनीहरू संविधानप्रदत्त लोकतन्त्र र अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको उपयोग...
माघमाहात्म्य र उत्तरायणको महत्त्व

माघमाहात्म्य र उत्तरायणको महत्त्व

माघमाहात्म्य भन्नाले माघ महिनाभरि गरिने धार्मिक, सांस्कृतिक तथा आध्यात्मिक कार्यलाई जनाउँछ । माघ १ गतेलाई माघे संक्रान्ति वा मकर संक्रान्ति भनिन्छ । यो संक्रान्तिबाट सूर्य उत्तरायणतर्फ लाग्छन् । यसैले कुनै...
‘नेपाल इतिहासकै सबैभन्दा सुन्दर दिनमा छ’

‘नेपाल इतिहासकै सबैभन्दा सुन्दर दिनमा छ’

आज देशले जुन राजनीतिक प्रणाली अपनाएको छ, यो प्रणालीको कार्यान्वयनका सन्दर्भमा नागरिक पंक्तिमा मिस–इन्फर्मेसन र डिस–इन्फर्मेसन समेत पुगेको छ । हाम्रो चरित्रमाथि पनि कतिपय प्रश्न उठेका छन् । आजको हाम्रो...
वासिङटन सहमति : ग्लोबल साउथलाई उपहार कि अभिशाप ?

वासिङटन सहमति : ग्लोबल साउथलाई उपहार कि अभिशाप ?

अवधारणा सन् १९६० को दशकमा परम्परागत सार्वजनिक प्रशासनको उपपद्धतिका रूपमा विकसित ‘विकास प्रशासन’को अवधारणालाई जब अमेरिकाको ‘लोक प्रशासन समिति’ र ‘सामाजिक विज्ञान शोध परिषद्’ले एउटा प्रशासनिक मोडलका रूपमा मान्यता प्रदान...
नागरिकप्रति सरकारको दायित्व के ?

नागरिकप्रति सरकारको दायित्व के ?

नेपाली राजनीतिमा सधैँ चर्चा पाउने विषय हो, आजको आवश्यकता के हो ? यस सम्बन्धमा धेरैले भन्ने गर्छन्— सुशासन, लोकतन्त्रको सुदृढीकरण, आर्थिक विकास तथा सामाजिक न्याय । कतिपयको तर्क सुनिन्छ— राजनीतिक...
गजेन्द्रनारायणका विचार र आजको मधेस

गजेन्द्रनारायणका विचार र आजको मधेस

‘जबतक शोषित इन्सान रहेगा, धर्ति पर तुफान रहेगा ।’  गजेन्द्रनारायण सिंहको भनाइ हो यो । गजेन्द्रनारायण (१९८५–२०५८)ले २२ वर्षअघि आजैको दिन (माघ १० गते) धर्ती छाडेका थिए । नेपालको...
त्यो भारदारी सभा, यो राष्ट्रिय सभा

त्यो भारदारी सभा, यो राष्ट्रिय सभा

राष्ट्रिय सभा सदस्यको रिक्त १९ पदका लागि निर्वाचनको सम्पूर्ण तयारी पूरा भएको छ । भोलि (माघ ११ गते) सम्पन्न हुने यो चुनावसँग जोडिएका साना–ठूला भनिएका राजनीतिक दलका नेता कोही खुसी...
कुन विष खतरनाक : धर्मान्तरण कि धर्मतन्त्र ?

कुन विष खतरनाक : धर्मान्तरण कि धर्मतन्त्र ?

सन् २००१ मा भारतमा ‘गदर’ फिल्म निर्माण भएको थियो । यो फिल्मको मुख्य कथा सन् १९४७ अगस्त १४ मा कसरी भारतबाट टुक्रिएर पाकिस्तान बन्यो, पाकिस्तान अलग बनाउन ब्रिटिसले कस्तो भूमिका...
‘एमाले संसद् र सडक दुवैतिर आक्रामक हुन्छ’

‘एमाले संसद् र सडक दुवैतिर आक्रामक हुन्छ’

सरकारले बेथिति बढाउँदै लगेको छ । मुलुक धेरै बर्बाद भइसकेको छ । केही सुनुवाइ  भएको छैन । जनताको दैनिक जीवन निकै कष्टकर बन्दै गएको छ । महँगी बढ्दै गएको छ...
‘सत्ताको छटपटीको परिणाम एमालेको आन्दोलन’

‘सत्ताको छटपटीको परिणाम एमालेको आन्दोलन’

सरकारमा नभएको असन्तुष्टिको प्रकटीकरण हो एमालेले गर्न लागेको आन्दोलन । कतिपय राष्ट्रिय राजनीति, संविधान, कानुन, साझा समस्यामा मिलेर जाऊँ भनेर हामीले भनेकै छौँ । एमालेले उठाएका कतिपय मुद्दाहरूमा सहकार्य गर्न...
लेनिनवाद : साम्राज्यवाद र सर्वहारा क्रान्तिको युगको जिउँदो मार्क्सवाद

लेनिनवाद : साम्राज्यवाद र सर्वहारा क्रान्तिको युगको जिउँदो मार्क्सवाद

लेनिनलाई म रुसका एक विख्यात राजनीतिक सिद्धान्तकार, क्रान्तिकारी र सच्चा मार्क्सवादीका रूपमा सम्झन्छु । लेनिन र लेनिनवादको महत्ता र सान्दर्भिकता अहिले पनि हराइसकेको होइन ।  खासगरी मान्छेले आफ्ना दुःख,...
इन्जिनियरहरूले राज्यसँग के माग राखेका छन् ?

इन्जिनियरहरूले राज्यसँग के माग राखेका छन् ?

मानिसले कल्पना गरेका कुरालाई वास्तविकतामा उतार्ने इन्जिनियरले नै हो । आज हामी जति सुविधायुक्त भवनमा बसिरहेका छौँ, हामीले जे–जस्तो द्रूत यात्रा गर्छौं, हामीले जेजस्ता प्रविधिको प्रयोग गर्छौं— यी सबैको आविष्कारक...
राजनीतिक दलका लठैत शिक्षक

राजनीतिक दलका लठैत शिक्षक

हरेक पेसाको आफ्नो पेसागत कर्तव्य, जिमेवारी, आचरण, व्यवहार र पेसागत धर्म हुन्छ । जब कुनै पनि पेसामा आबद्ध पेसाकर्मीले यी सबै नियम र आचरण पेसागत परिधिभित्र रहेर काम गर्छन्, अनि...
अर्थतन्त्रका सूचकका आधारमा हेर्दा के गर्‍यो सरकारले ?

अर्थतन्त्रका सूचकका आधारमा हेर्दा के गर्‍यो सरकारले ?

माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको सरकारले एक वर्ष पार गरिसकेको छ । सरकारको एक वर्षको सफलता तथा उपलब्धि के कस्तो रह्यो भन्ने सन्दर्भमा एक खालको विमर्श भइसकेको छ...
कर्मचारीतन्त्रमाथि प्रश्न उठाइने कारणहरू

कर्मचारीतन्त्रमाथि प्रश्न उठाइने कारणहरू

एउटा के भयो भने, राजनीति र प्रशासनको बोर्डर लाइन मिचियो । नीतिको निर्माण तथा नेतृत्व लिने कार्य राजनीतिले गर्ने र त्यसको कार्यान्वयन वा सेवा प्रवाह प्रशासनले गर्ने बोर्डर लाइन हुनुपर्छ...
कहाँ छ सुशासन मेरो देशमा ?

कहाँ छ सुशासन मेरो देशमा ?

केही दिनअघि वीरगन्ज सुक्खा बन्दरगाह कार्यालयमा लामो समयदेखि बवारिसे अवस्थामा रहेका करिब ३५० कन्टेनर खोलिए, कन्टेनर खोलिँदा आश्चर्यको अवस्था थियो । अधिकांश कन्टेनरमा बिल बिजकभन्दा फरक सामान आयात गरिएको थियो...
कसरी हुन्छ जलवायु परिवर्तन ?

कसरी हुन्छ जलवायु परिवर्तन ?

कुनै स्थान विशेषको मौसममा दीर्घकालीन रूपमा परिवर्तन हुनुलाई नै जलवायु परिवर्तन भनिन्छ । तापमान, दबाब, आर्द्रता— यी तीन कुराको परिवर्तनले नै हाम्रो मौसममा ठुलो हलचल आउँछ । जलवायु परिवर्तन दुई...
प्रकृतिको संरक्षणसहितको दिगो विकासमा राज्यको ध्यान खोइ ?

प्रकृतिको संरक्षणसहितको दिगो विकासमा राज्यको ध्यान खोइ ?

प्रकृतिको एक अभिन्न अंश हो मानव । मानवलाई आवश्यक पर्ने पर्यावरणीय सेवा र सुविधा प्रकृतिले दिएको छ । मान्छेको शारीरिक स्वास्थ्यका निम्ति मात्र नभई मानसिक स्वास्थ्यका निम्ति पनि प्रकृतिको सामीप्यता...
भागबन्डा मुक्त बन्ला त विश्वविद्यालय ?

भागबन्डा मुक्त बन्ला त विश्वविद्यालय ?

त्रिभुवन विश्वविद्यालय नेपालको सबैभन्दा पुरानो र ठुलो विश्वविद्यालय हुनुका साथै उच्च शिक्षाका लागि नेपालको पहिलो राष्ट्रिय शैक्षिक संस्था पनि हो । छ दशक लामो इतिहास भएको यो विश्वविद्यालय गणतन्त्र नेपालको...
अर्थराजनीतिमा क्वान्टम सिद्धान्तको प्रयोग

अर्थराजनीतिमा क्वान्टम सिद्धान्तको प्रयोग

वर्तमान युग विज्ञान र प्रविधिको युग हो । वैश्विक समाज विज्ञान र प्रविधिबाट सञ्चालित छ । त्यस कारण समाजको अध्ययन, मूल्याङ्कन, विश्लेषण र व्याख्या वैज्ञानिक दृष्टिकोणबाट गर्नु पर्छ । यसरी...
पृथ्वीनारायणको दिव्योपदेशको प्रामाणिकता र सान्दर्भिकता कति ?

पृथ्वीनारायणको दिव्योपदेशको प्रामाणिकता र सान्दर्भिकता कति ?

वि.सं. १८०१ आश्विन १५ गते पृथ्वीनारायण शाहले नुवाकोटमा आक्रमण गरी विजय गरेर नेपाल एकीकरणको सुरुवात गरे । नुवाकोट त्यतिबेला कान्तिपुर राज्यअन्तर्गत थियो । नुवाकोट जितिसकेपछि त्यहीँ उनले राजधानी बनाएका थिए...
नेपालमा हिन्दी भाषाको महत्त्व र सान्दर्भिकता

नेपालमा हिन्दी भाषाको महत्त्व र सान्दर्भिकता

नेपालमा हिन्दी भाषालाई विदेशी भाषा ठानेर यसलाई कमजोर पार्ने काम पञ्चायती कालदेखि हुँदै आएको छ । लोकतान्त्रिक शासनको तीन दशकमा पनि यही मानसिकता देखियो । सुरुमा हिन्दी भाषालाई कमजोर बनाउन...
‘समृद्धिका लागि सङ्कल्प यात्रा’का उपलब्धि

‘समृद्धिका लागि सङ्कल्प यात्रा’का उपलब्धि

नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले) ले सुरु गरेको बैतडीको झुलाघाट–चिवाभन्ज्याङ मध्यपहाडी लोकमार्ग समृद्धिका लागि सङ्कल्प यात्रा समापन भइसकेको छ । मङ्सिर  १४ गते सुरु भएको यो यात्रा करिब २१ दिन चलेको...
किन बिदेसिँदै छन् नेपाली ?

किन बिदेसिँदै छन् नेपाली ?

नेपालीका लागि मुग्लान पस्ने चलन नयाँ होइन, गाउँ र सहर नै खाली हुने गरी बिदेसिने क्रम भने नयाँ हो । यसको कारण भने पहिले पनि त्यही थियो, अहिले पनि फेरिएको...
कहिले सुधार्ने विश्वविद्यालय ?

कहिले सुधार्ने विश्वविद्यालय ?

म मध्यपश्चिम विश्वविद्यालय ग्राजुएट स्कुल अफ लमा बीए (एलएलबी) पढिरहेको छु । यो ऊर्जाशील उमेरमा भविष्यका लागि ठुलो सपना बोकेर बाआमाको थाप्लोमा ठुलै राशिको ऋण थुपारिरहेको छु । विश्वविद्यालयमा पढ्नु...
धोती दिवस मनाउँदा मधेसी समुदायमाथि हेपाहापूर्ण र निषेधात्मक व्यवहार किन गर्‍यो राज्यले ?

धोती दिवस मनाउँदा मधेसी समुदायमाथि हेपाहापूर्ण र निषेधात्मक व्यवहार किन गर्‍यो राज्यले ?

इतिहासमै पहिलोपटक होला, सत्ता साझेदार दलकै अध्यक्ष र सरकारमै सहभागी मन्त्रीलाई त्यही सरकारको प्रहरी प्रशासनले गिरफ्तार गरेको, त्यो पनि आफ्नो पहिचान झल्कने पहिरन लगाएर सांस्कृतिक दिवस मनाउँदा । यस घटनाले...
कहिले सुरु गर्ने शिक्षामा वास्तु ?

कहिले सुरु गर्ने शिक्षामा वास्तु ?

जीवनको महत्त्वपूर्ण पक्ष शिक्षा हो । शिक्षा क्षेत्रमा सरकार र निजी क्षेत्रले अत्यधिक लगानी गरिरहेका छन् । सबै शैक्षिक संस्थाको मूल उद्देश्य सक्षम जनशक्ति उत्पादन गर्नु हो । सक्षम जनशक्ति...
समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीमा महिला र पुरुष सांसदबिच विभेद

समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीमा महिला र पुरुष सांसदबिच विभेद

नेपालको संवैधानिक विकासक्रम अध्ययन गर्दा हालसम्म छवटा संविधान निर्माण गरी अभ्यास गरिसकेका छौँ । अहिलेको संविधान सातौँ संविधानको रूपमा रहेको छ । फरक फरक समयमा बनेका संविधानको निर्माण प्रक्रिया, सरकारको...
प्रहरीका सईहरू किन जानुपर्‍यो अदालत ?

प्रहरीका सईहरू किन जानुपर्‍यो अदालत ?

प्रहरीमा तल्लो दर्जाको कुनै पदमा लामो समय रहँदा मनोबल र कार्य सम्पादनमा समेत असर परेको भन्दै प्रहरी नियमावली २०७१ लाई नवौँ संशोधन (२०७८ माघ ३ गते) गरी प्रहरी सहायक हवल्दार,...
दर्शन अर्थात् फिलोसोफी के हो ?

दर्शन अर्थात् फिलोसोफी के हो ?

त्यस दिन मनुष्यले बडो अनौठो अनुभूति गर्‍यो । सधैँ सबेरै उठ्ने अनन्य मित्र त्यो बिहान मरिगए उठेन । उसले आफ्नो परम मित्रलाई झकझक्यायो । नाम लिई बोलायो । अपितु उसको...

भर्खरै