exclusive एक्सक्लुसिभ स्टोरी Unicode Converter युनिकोड Date Converter मिति रूपान्तरण
बिहीबार, ०६ वैशाख २०८१
search EN
ताजा लोकप्रिय
  • ताजा
  • लोकप्रिय
२४ घन्टाका ताजा अपडेट

खगोल–यात्रा

मङ्गल ग्रहमा ट्राफिक जाम

मङ्गल ग्रहमा ट्राफिक जाम

पृथ्वीको छिमेकी ग्रह मङ्गलको आकाशमा ट्राफिक जामको अवस्था आउने सङ्केत देखिएको छ । एकपछि अर्को गरी तीन देशका छुट्टाछुट्टै यान मङ्गल ग्रहको अन्तरिक्षमा प्रवेश गर्न गइरहेका छन् । युनाइटेड अरब ...

पृथ्वी नजिक आइरहेको छ यो क्षुद्रग्रह, २१ मार्चमा हुने छ सबैभन्दा नजिक

पृथ्वी नजिक आइरहेको छ यो क्षुद्रग्रह, २१ मार्चमा हुने छ सबैभन्दा नजिक

  एउटा संभावित खतरा पृथ्वीको नजिक आउन गइरहेको छ। झण्डै एक किमी व्यास भएको एउटा क्षुद्रग्रह (ऐस्टेरायड) आफ्नो यात्रा पथमा पृथ्वीका नजिक आई जाने...
पृथ्वीको मात्र नभई अंतरिक्षको पनि सबैभन्दा धनी

पृथ्वीको मात्र नभई अंतरिक्षको पनि सबैभन्दा धनी

सन २०२१ को प्रारम्भदेखि नै प्रत्येक दिन एलन मस्क कुनै न कुनै कारणले मीडियामा छाई  रहेका छन्। २०२१ को शुरुवातमै विश्व धनाढ्य जेफ़ बोजेसलाई धनी हुने...
एकअर्कालाई परिक्रमा गरिरहेका अनौठा ताराका जोडीहरु

एकअर्कालाई परिक्रमा गरिरहेका अनौठा ताराका जोडीहरु

  आकाशगंगामा ६ वटा ताराहरुको एउटा यस्तो प्रणाली भेटिएको छ, जसमा ६ वटा तारा २–२ को समूहमा एक अर्कालाई परिक्रमा गरिरहेका छन् । पृथ्वीबाट हेर्दा यिनीहरुले एक अर्कालाई ग्रहण...
ब्रह्माण्डको अन्त्य कसरी हुन्छ ?

ब्रह्माण्डको अन्त्य कसरी हुन्छ ?

यो अर्बौंअर्ब प्रकाशवर्षसम्म फैलिएको अनन्त ब्रह्माण्ड कसरी बन्यो भन्ने जानकारी विज्ञानसँग छ । यस अनन्त ब्रह्माण्डमा रहेका अर्बौंअर्ब आकाशगङ्गा, नेबुला, विभिन्न किसिमका तारा, ताराका सौर्यमण्डलमा रहेका अनेकौँ संरचना, ग्रह–उपग्रह, क्षुद्रग्रह,...
यो त हाम्रै सम्पति रहेछ !

यो त हाम्रै सम्पति रहेछ !

गत वर्ष १ डिसेम्बरका दिन एउटा  क्षुद्रग्रह (ऐस्टेरॉयड)पृथ्वीका नजिक भई आफ्नो यात्रा पथमा अगाडि बढ्यो। कुनै पनि ऐस्टेरॉयड पृथ्वीको  नजिक आउँदा वैज्ञानिक खेमामा हल्लीखल्ली मचिन्छ।  कारण एउटै हो...
विश्व कै सर्वाधिक धनी एलन मस्कको नयाँ रेकर्ड : एकै पटकमा प्रक्षेपण गरे १४३ भू उपग्रह

विश्व कै सर्वाधिक धनी एलन मस्कको नयाँ रेकर्ड : एकै पटकमा प्रक्षेपण गरे १४३ भू उपग्रह

नयाँ वर्ष २०२१ को आगमनसँगै  टेस्ला, स्पेसएक्स, न्यूरोलिंक लगायत विभिन्न  कम्पनीका मालिक युवा एलन मस्कले एक वर्षमै  १५० अर्ब डालर भन्दा बढीको कमाइ गरेर  सर्वाधिक धनाढ्य अरबपति जेफ़...
पत्याउन गाह्रो छ तर मर्दै गइरहेको छ यो आकाशगंगा

पत्याउन गाह्रो छ तर मर्दै गइरहेको छ यो आकाशगंगा

डर नलाग्ने मानिस शायद नै कोही  होला।  तर के हामीले कहिल्यै विचार गरेका  छौ अंततः डरको सम्बन्ध केसंग छ ? ल यसैबारे सोची हेर्नुस। ...
अब अन्तरिक्ष यात्रा हुन्छ झन सजिलो र कम खर्चिलो

अब अन्तरिक्ष यात्रा हुन्छ झन सजिलो र कम खर्चिलो

विज्ञानले खोजेका प्रविधि विकासको अन्त्य होइन, सधैँ प्रारम्भ हुने गर्छन्। त्यसैले भनिन्छ– विज्ञान विकासको यात्रा हो  र यस यात्राको गन्तव्य (डेस्टिनेशन ) हुन्न।  अझ उन्नत, अझ जटील, अझ...
ढुङ्गाले बनायो रातोरात करोडपति

ढुङ्गाले बनायो रातोरात करोडपति

तपाईंको घर, कोठा, भान्सा, वरिपरीको खेत, वारीमा कुनै ढुङ्गा छ भने होश पुर्‍याउनु होला है यसले तपाईंलाई रातोरात करोड़पति बनाउन सक्छ।  त्यों हिन्दीमा एउटा उखान छ  'भगवान जब देता है...
मर्दै गइरहेको छ यो आकाशगंगा

मर्दै गइरहेको छ यो आकाशगंगा

  डर नहुने मानिस शायद नै कोही  होला।  तर के हामीले कहिल्यै विचार गरेका  छौ अंततः डरको सम्बन्ध के संग छ ?ल यसैबारे सोची हेर्नुस।  'शर्ट वे', 'लॉन्ग वे'...
वृहस्पति ग्रहको चन्द्रमाबाट पनि आयो रेडियो सन्देश

वृहस्पति ग्रहको चन्द्रमाबाट पनि आयो रेडियो सन्देश

केही दिन पहिला छिमेकी सौर्यमण्डल प्रोक्सिमा सेन्चुरीबाट आएको रेडियो सन्देशको चर्चा सेलाउन नपाउँदै हाम्रै सौर्यमण्डलभित्रैबाट अर्को रेडियो सन्देश प्राप्त भएको छ । यस पटकको रेडियो...
चन्द्रमामा दिन भयो, चिनियाँ रोभर युतुले काम शुरू गर्यो !

चन्द्रमामा दिन भयो, चिनियाँ रोभर युतुले काम शुरू गर्यो !

शीर्षक पढेर अचम्म नमान्नु  होला। कुरा साचो हो। चन्द्रमामा  पृथ्वीका हिसाबले लामो समय पछि झण्डै ३२७.५   घण्टा पछि सूर्योदय भएको छ।  र सूर्यको न्यानो पाउना  साथ...
सूर्यभन्दा झण्डै ९०० गुना ठूलो आद्रा तारा, विशाल कायाकै कारण शीघ्रमृत्युको सङ्घारमा छ !

सूर्यभन्दा झण्डै ९०० गुना ठूलो आद्रा तारा, विशाल कायाकै कारण शीघ्रमृत्युको सङ्घारमा छ !

केही दिन पहिला मैले कतै पढें, आद्रा तारा मृत्युको सङ्घारमा पुगेको छ। यो सुनेर  मलाई कोमल, पवित्र विषादले घेर्‍यो।  विषादको त्यो नक्षत्र मभित्र उदायो  र फेरि...
आज देखिनेछ आकाशमा यो भव्य दृश्य

आज देखिनेछ आकाशमा यो भव्य दृश्य

  रात्रिको आकाशमा खगोलीय पिण्डहरुको गतिविधि हेर्दै रमाउनेहरुका लागि सन २०२० को वर्ष महत्वपूर्ण रहेको थियो।  अनेको खगोलीय गतिविधि का साथै २०२० मा भएको बृहस्पति  ग्रह र शनि ग्रहको...
अर्को ताराबाट आयो अज्ञात रेडियो सन्देश

अर्को ताराबाट आयो अज्ञात रेडियो सन्देश

हाम्रो सौर्यमण्डलदेखि सबैभन्दा नजिक अर्को सौर्यमण्डल 'अल्फा  सेन्टुरी  सिस्टम' (Alpha Centauri system ) हो। यस सिस्टममा तीनवटा तारा छन् -अल्फा सेन्टुरी ए,अल्फा सेंटरी बी र अल्फा...
अद्भूत खगोलीय घटना : पृथ्वी, वृहस्पति र शनि एकै लाइनमा आउँदैछ !

अद्भूत खगोलीय घटना : पृथ्वी, वृहस्पति र शनि एकै लाइनमा आउँदैछ !

      हरेक २० वर्षमा पृथ्वी, वृहस्पति र शनि यसरी एक लाइनमा आइपुग्ने संयोग जुर्ने गर्छ । यस पटकको संयोगमा एउटा विशेष कुरा के छ भने...
सूर्यबाट उछिट्टियो आगोको विशालकाय लप्का

सूर्यबाट उछिट्टियो आगोको विशालकाय लप्का

पृथ्वीमा जीवनका प्रमुख स्रोतहरुमध्येका पनि प्रमुख सूर्य हो । सूर्य नहुँदो हो र हाम्रो पृथ्वी सूर्यबाट ठिक्कको दुरी (वसोबासयोग्य क्षेत्र)मा अवस्थित नहुँदो हो त पृथ्वीमा जीवन सम्भव नै थिएन...
अन्तरीक्ष अभियानमा चीनको अर्को सफलता : चाङ’इको मुख्य यानमा चन्द्र धरातलको नमूना ल्याइयो !

अन्तरीक्ष अभियानमा चीनको अर्को सफलता : चाङ’इको मुख्य यानमा चन्द्र धरातलको नमूना ल्याइयो !

  चन्द्र धरातलबाट माटो र ढुंगाको नमूना लिएर उडेको यान सफलतापूर्वक चन्द्रमाको कक्षमा परिक्रमा गरिरहेको चाङ’इको मुख्य यानमा जोडिएको छ । सो यानले आफूले ल्याएको नमूना मुख्य यानमा राखेर...
चाङ’इ– ५ रोबोट ल्याण्डर चन्द्र धरातलमा सफलतापूर्वक अवतरण

चाङ’इ– ५ रोबोट ल्याण्डर चन्द्र धरातलमा सफलतापूर्वक अवतरण

चीनको बहुमहत्वाकांक्षी चन्द्रमा अन्वेषण अभियान (Chinese Lunar Exploration Program (CLEP)) अन्तर्गत चन्द्रमामा पठाइको अन्तरिक्ष मिसन चाङ’इ– ५ को रोबोटयुक्त ल्याण्डर (Chang'e-5 probe)  ले सफलतापूर्वक चन्द्र धरातलमा...
के पृथ्वीभन्दा बाहिर अन्य ग्रहहरुमा पनि जीवन छ ?

के पृथ्वीभन्दा बाहिर अन्य ग्रहहरुमा पनि जीवन छ ?

सयौं वर्षदेखि मानिसहरुको मस्तिष्कलाई खल्बलाउँदै आएको एउटा जब्बर प्रश्न हो– के जीवन पृथ्वीमा मात्रै सम्भव हो र ? के पृथ्वीभन्दा बाहिरका अनन्त ब्रम्हाण्डमा जीवन छैन र...
खगोल विज्ञानमा नेपाललाई दुई अन्तर्राष्ट्रिय पदक

खगोल विज्ञानमा नेपाललाई दुई अन्तर्राष्ट्रिय पदक

यस वर्ष सञ्चालित ‘ग्लोबल इ–कम्पिटिसन अन एस्ट्रोनोमी एण्ड एस्ट्रोफिजिक्स्’ मा नेपालले दुईवटा ‘अनरेबल मेन्सन अवार्ड’ जितेको छ । नेपालका लागि सेन्ट जेभियर्स कलेज, माइतीघरका राहुलरञ्जन साह तथा क्यापिटल कलेज एण्ड...
इतिहासमा आजः नासा स्थापनाको प्रस्ताव अमेरिकी कंग्रेसबाट पारित

इतिहासमा आजः नासा स्थापनाको प्रस्ताव अमेरिकी कंग्रेसबाट पारित

आज जुलाई २९ । यस दिनलाई अन्तरिक्षमा अमेरिकाका गतिविधिहरुको संयोजन गर्ने नासाको स्थापना दिवस मानिन्छ । आजैका दिन एरोनाटिक्स एन्ड स्पेस एडमिनिस्ट्रेनशन अर्थात् नासा स्थापना गर्ने विधेयक अमेरिकी कंग्रेसबाट पारित...
आज पृथ्वी नजिकैबाट यात्रा गर्नेछ क्षुद्रग्रह, नासाले यसलाई मान्यो खतरनाक

आज पृथ्वी नजिकैबाट यात्रा गर्नेछ क्षुद्रग्रह, नासाले यसलाई मान्यो खतरनाक

अमेरिकी अंतरिक्ष एजेन्सी नासाले शुक्रबार एउटा ठूलो एस्टेरोयड (क्षुद्रग्रह) पृथ्वी नजिकैबाट यात्रा गर्ने जानकारी दिएको छ । ‘२०२० एनडी’ नामको यो एस्टेरोयड करिब १७० मिटर (करिब ५५७ फिट) लामो छ...
शास्त्रीय मान्यताअनुसार आइतबारको खण्डग्रास सूर्यग्रहणमा के गर्ने के नगर्ने ?

शास्त्रीय मान्यताअनुसार आइतबारको खण्डग्रास सूर्यग्रहणमा के गर्ने के नगर्ने ?

आषाढ कृष्ण औँसीका दिन भाेलि आइतबार खण्डग्रास (आधा सूर्य ढाक्ने) सूर्यग्रहण लाग्दैछ ।     नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिका अनुसार ग्रहणले बिहान १०ः५० बजे स्पर्श गर्नेछ । मध्याह्न १२ः३८ बजे...
पृथ्वी र चन्द्रमाको बीचबाट गुज्रियो क्षुद्र ग्रह, कसैले थाहा नै पाएनन्

पृथ्वी र चन्द्रमाको बीचबाट गुज्रियो क्षुद्र ग्रह, कसैले थाहा नै पाएनन्

पृथ्वीको नजिकबाट यस हप्ता पाँचवटा क्षुद्र ग्रह गुज्रनेछ । अमेरिकी अन्तरीक्ष एजेन्सी (नासा) ले यसबारे जानकारी दिएको हो । नासाका अनुसार गत हप्तामात्र एक क्षुद्र ग्रह पृथ्वी र चन्द्रमाको...
असार ७ गते सूर्यग्रहण : नेपालमा कति बेला हेर्न सकिन्छ ?

असार ७ गते सूर्यग्रहण : नेपालमा कति बेला हेर्न सकिन्छ ?

नेपालबाट असारको ७ गते सूर्यग्रहण देखिदै छ । नेपालबाट खण्डग्रास सूर्यग्रहण मात्र देख्न सकिन्छ । यस ग्रहणलाई कंगो, इथियोपिया, दक्षिणी सुडान, मस्कट, यमन, ओमान, पाकिस्तानको दक्षिणीभाग,भारतको देहरादून, कुरुक्षेत्र, चीनको तिब्बत,...
एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटीले गर्यो ७ सय ५८ क्षुद्रग्रहको प्रारम्भिक पहिचान

एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटीले गर्यो ७ सय ५८ क्षुद्रग्रहको प्रारम्भिक पहिचान

विज्ञान विषयका नेपाली विद्यार्थी तथा शिक्षकले हालसम्म ७५८ क्षुद्रग्रहको प्रारम्भिक पहिचान गरेका छन् ।  नेपाल एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटीले सन् २०१६ देखि नेपालमा सञ्चालन गर्दै आएको राष्ट्रिय क्षुद्रग्रह खोज अभियानमार्फत विज्ञानका...
ग्रहिका पृथ्वीमा आइपुग्ने सम्भावना शून्य: चिनियाँ खगोलविद्

ग्रहिका पृथ्वीमा आइपुग्ने सम्भावना शून्य: चिनियाँ खगोलविद्

एजेन्सी । एक चिनियाँ खगोलशास्त्रीले पृथ्वीको दिशामा रहेको एउटा ग्रहिका (एस्टोरोइड) पृथ्वीमा ठोक्निसक्ने भनी आएका सूचनाहरू सही नभएको बताएका छन् । पर्पल माउन्टेन अब्जर्भेटरी नामक चिनियाँ वैज्ञानिक खोज केन्द्रका खगोलविद्...
सौर्यमण्डलकै सबैभन्दा सानो ग्रह बुध

सौर्यमण्डलकै सबैभन्दा सानो ग्रह बुध

   बुध ग्रह (Mercury) सौर्यमण्डलका समस्त ग्रहहरूमध्ये सूर्यको सबैभन्दा नजिकमा अवस्थित छ । सूर्यबाट यसको दूरी ५ करोड ७९ लाख ९ हजार १ सय किमी मात्र छ । पछिल्ला...
चन्द्रमा : पृथ्वीको एक मात्र प्राकृतिक उपग्रह

चन्द्रमा : पृथ्वीको एक मात्र प्राकृतिक उपग्रह

हामीले आफ्नो आखाँले आकाशमा सूर्यपछि दोस्रो जुन ठूलो पिण्ड देख्छौं, त्यो चन्द्रमा (पृथ्वीको प्राकृतिक उपग्रह ) हो । हुन त खर्वौ खरब पिण्डले भरिएको आकाशमा चन्द्रमा कुनै...
जीवन रहेको सौर्यमण्डलको एक मात्र ग्रह पृथ्वी

जीवन रहेको सौर्यमण्डलको एक मात्र ग्रह पृथ्वी

ब्रह्माण्डमा खरबौं आकाशगंगा छन् । प्रत्येक  आकाशगंगामा खरबौ खरब तारा छन् । हाम्रो आकाशगंगा मिल्की वे ( Milky Way ) मा रहेका  खरबौ खरब ताराहरुमध्ये एउटा तारा हाम्रो सूर्य हो...
हाम्रो सौर्यमण्डलको सबैभन्दा ठूलो पिण्ड सूर्य

हाम्रो सौर्यमण्डलको सबैभन्दा ठूलो पिण्ड सूर्य

पहिला प्रकाशित दुबै लेख पढेर  तिमीहरूलाई थाहा भयो होला  हामी बसेको  सौर्यमण्डलको केन्द्र सूर्य हो । सौर्यमण्डलमा रहेका सबै पिण्ड (ग्रह, वामन ग्रह, क्षुद्र ग्रह, धूमकेतु आदि) सबैले सूर्यको परिक्रमा...
शनिबार पृथ्वीको नजिकबाट जानेछ विशाल क्षुद्रग्रह

शनिबार पृथ्वीको नजिकबाट जानेछ विशाल क्षुद्रग्रह

एउटा विशाल क्षुद्रग्रह(एस्टेरोइट) आज नेपाली समय अनुसार अपरान्ह ४ः५० बजे पृथ्वीको सबैभन्दा नजिक हुँदै जानेछ । १४४३ फिटदेखि ३२४८ फिटबीचको आकारको उक्त ग्रहले पृथ्वीलाई कुनै हानी भने पु-याउने छैन ।  ...
शनिबार पृथ्वीको नजिकबाट जानेछ विशाल क्षुद्रग्रह

शनिबार पृथ्वीको नजिकबाट जानेछ विशाल क्षुद्रग्रह

एउटा विशाल क्षुद्रग्रह(एस्टेरोइट) आज नेपाली समय अनुसार अपरान्ह ४ः५० बजे पृथ्वीको सबैभन्दा नजिक हुँदै जानेछ । १४४३ फिटदेखि ३२४८ फिटबीचको आकारको उक्त ग्रहले पृथ्वीलाई कुनै हानी भने पु-याउने छैन ।  ...
सौर्यमण्डल अथवा सौर परिवार

सौर्यमण्डल अथवा सौर परिवार

भाइ बहिनीहरु,  पछिल्लो लेखमा तिमीहरुसंग  आकाश- अन्तरिक्षबारे चर्चा गरेको थिए । थाहा पायौ होइन त कति  विशाल छ अन्तरिक्ष ? यस  विशाल अन्तरिक्षमा  खरबौं खगोलीय संरचना (Celestial Body...
के हो आकाश र अन्तरिक्ष ?

के हो आकाश र अन्तरिक्ष ?

विगत लामो समयदेखि विज्ञान विषयमा समेत कलम चलाउँदै आउनुभएका ज्ञानमित्रले खगोल  अर्थात् अन्तरिक्ष विज्ञानका विषयमा केन्द्रीत रहेर तयार गर्नुभएको यो सामग्री हामी आजदेखि धारावाहिक रुपमा प्रकाशित गर्दैछौं । यसमा प्रयुक्त...
सानोतिनो जंगलले जतिनै प्रदूषण सोस्ने यस्तो प्रविधिको विकास

सानोतिनो जंगलले जतिनै प्रदूषण सोस्ने यस्तो प्रविधिको विकास

एजेन्सी । सहरमा बढ्दो प्रदूषण रोक्नको लागि एक सानो–तिनो जंगलले जतिनै प्रदूषण सोस्ने प्रविधि विकास भएको छ ।  विश्वका कैयौं प्रमुख सहरमा प्रयोग गर्न थालिएको यो प्रविधि पछिल्लो समय...
वैज्ञानिकहरुको अहिलेसम्मका सिद्धान्तहरुलाई फेल खुवाउने भीमकाय ‘ब्ल्याक होल’ आकाशगङ्गामा भेटियो

वैज्ञानिकहरुको अहिलेसम्मका सिद्धान्तहरुलाई फेल खुवाउने भीमकाय ‘ब्ल्याक होल’ आकाशगङ्गामा भेटियो

एजेन्सी । वैज्ञानिकहरुले एउटा यस्तो भीमकाय ‘ब्ल्याक होल’ फेला परेका छन्, जुन उनीहरुको सिद्धान्तअनुसार त्यो अस्तित्वमा नै हुनुहुँदैन । उक्त ब्ल्याक होल एउटा ‘स्टेलर ब्ल्याक’ होल हो । यस्तो...
सेप्टेम्बर १३ : सबैभन्दा पहिले चन्द्रमामा मानवनिर्मित वस्तु पुगेको त्यो गौरवपूर्ण दिन

सेप्टेम्बर १३ : सबैभन्दा पहिले चन्द्रमामा मानवनिर्मित वस्तु पुगेको त्यो गौरवपूर्ण दिन

चन्द्र खाकी/ज्ञानमित्र आज, अंग्रेजी तारिख अनुसार सेप्टेम्बर १३ । अर्थात् अंग्रेजी क्यालेण्डरको नवौं महिनाको १३ औं दिन । तिथि, मिति र गतेका आधारमा हेर्ने हो भने अरु अरु दिनहरु...
चन्द्रमामा भेटियो विक्रम ल्याण्डर, अवस्था अज्ञात

चन्द्रमामा भेटियो विक्रम ल्याण्डर, अवस्था अज्ञात

भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान केन्द्र (इसरो) ले चन्द्रयान–२ ल्याण्डर विक्रम चन्द्रमाको सतहमा फेला पार्न सफल भएको छ । इसरोका अध्यक्ष डा. के सिवनले आइतबार चन्द्रमामा विक्रम ल्याण्डर अवतरण भएको स्थानमा...

भर्खरै