विवाह गरिसकेपछि प्रत्येक दम्पत्तिहरुको प्रमुख सपना हुन्छ सन्तानको प्राप्ति । तर विवाह गर्दैमा सवै दम्पति अनि तिनका परिवारजनलाई त्यो सन्तान सुख प्राप्त हुन्छ नै भन्ने कुनै ग्यारेन्टी हुँदैन । एउटा विवाहित दम्पत्तिमा पुरुष वा महिलामा हुने विविध समस्याहरुका कारण गर्भ नबस्ने वा ग...

अन्य समयमा भन्दा जाडो याममा हाडजार्नीका बिरामी बढ्ने गर्छन् । वृद्धवृद्धालाई मात्रै हाडजोर्नी समस्यामा नभएर युवाहरूमा समेत हुने गर्छ । जोर्नी दुख्ने समस्यालाई ख्याल नगर्दा दीर्घकालीन रोग बन्न पनि सक्छ । जाडो मौसममा बाथ रोगीका लागि कष्टकर समयका रूपमा लिन सकिन्छ । जाडोमा अरू ...

काठमाडौं । राजधानी काठमाडौँलगायत मुलुकका अधिकांश भागमा सामान्य वर्षात्सँगै ह्वात्तै चिसो बढेपछि बालबालिका र ज्येष्ठ नागरिकको स्वास्थ्य र हेरचाहमा ध्यान तानिएको छ । चिसोका कारण पछिल्ला दिनमा सरकारी र निजी अस्पताल तथा क्लिनिकमा बालबालिको स्वास्थ्य परीक्षण र भर्ना हुने...

नेपालीहरुले लुतो, दादमात्रै छाला रोग मान्ने गर्छन् । शरीरमा दाद, खटिरा आयो भने बर्षौँसम्म उपचार गरिन्न, मेडिकलबाट औषधि ल्याउने, खाने अनि अन्तिममा कुनै सीप नलागेपछि अस्पताल जाने चलन छ । छालामा हुने विभिन्न प्रकृतिका घाउ, बिमिरा, दाद, नङ झर्ने, यौन रोगलाई सामान्य माने...

मधुमेह, ब्लड प्रेसर जस्तै दीर्घ रोग हो दम । नेपालको कुल जनसंख्याकोे ११ प्रतिशत अर्थात् झण्डै ३० लाख नेपालीमा दम रोग देखिएको छ । दम वृद्धवृद्धामा मात्रै देखिन्छ भन्ने धेरैको बुझाइ छ तर यो रोग सबै उमेर समूहको व्यक्तिमा हुने चिकित्सकहरु बताउँछन् । समयमै दम रोगको पहिचान गरी...

देशभर अहिले चिसो बढेको छ । सकेसम्म घरभित्र चिसो नछिरोस् भनेर झ्याल÷ढोका सबै बन्द गरेर राखिन्छ । साथै, कोठा र शरीरलाई न्यानो बनाउनको लागि हिटर, कोइला आदिको प्रयोग पनि बढ्दो छ । तर, यस्ता कुराहरु प्रयोग गर्दा ध्यान पु¥याउन सकिएन भने ठूलो दुर्घटना हुन सक्छ भन्...

काठमाडौँ । कतिपय अवस्थामा नवजात शिशुमा दिसा निस्कने प्वाल नहुन पनि सक्छ । यो समस्या विश्वका सबै देशका बालबालिकामा देखिने समस्या हो । जन्मजात मलद्धवारको प्वाल नहुने समस्या नेपालको बालबालिकामा पनि देखिन्छ । शिशु जन्मेको २४ घण्टासम्ममा दिसा गरेन भने यसबारे चनाखो हुनु...

नेपालमा ९० प्रतिशत मानिसले ब्रस गर्न जान्दैनन् ।  शरीरका अन्य भागमा रोग जति महत्त्व दिएर उपचार गर्ने गरिन्छ त्यहीअनुसार मुखको स्वास्थ्यलाई ख्याल गरेको पाइँदैन । प्रायः नेपाली मुखको स्वास्थ्य समस्याबाट ग्रसित छन् । मुख स्वस्थ राख्नका लागि के गर्नुपर्छ ? नेपालमा मुख स्वास्थ्यको ...

आधिकारिक तथ्याङ्क नभए पनि नेपालको कुल जनसङ्ख्याको ४० प्रतिशत हिस्सा १८ वर्षसम्मका बालबालिकाले ओगटेका छन् । तर ती बालबालिकाको स्वास्थ्यको कुरा गर्ने हो भने अझैसम्म सरकार तथा निजी क्षेत्र गम्भीर भएको पाइँदैन । अहिलेसम्म कान्ति बाल अस्पतालले मात्र बालबालिकाको स्वास्थ्यसम्बन्धी समस्...

काठमाडौँ । एपेन्डिसाइटिस रोगको समयमा अप्रेशन भएन भने बिरामीको मृत्युसम्म हुन सक्ने खतरा हुन्छ । साथै मुटु, मिर्गौलालगायतका रोगको समस्या भएका बिरामीको हकमा यो समस्या थप जटिल हुने चिकित्सकहरु बताउँछन् ।   एपेन्डिसाइटिसको उपचार सक्दो छिटो गर्नुपर्ने सर्जन डा...

काठमाडौँ । आज विश्व मधुमेह दिवस । एक तथ्याङ्कका अनुसार नेपालको कूल जनसङ्ख्याको ४ प्रतिशत नागरिक मधुमेह रोगको शिकार भएका छन् । त्यसमध्ये पनि निकै कम सङ्ख्या मात्रै चिकित्सकको सम्पर्कमा आउने गरेको पाइन्छ । मधुमेहकै कारण शरीरको महत्त्वपूर्ण अङ्ग मुटु, मिर्गाैला, आँखा, खुट्ट...

मुटु बाथ रोग प्राकृतिक रुपमा आफैं हुने खालको रोग होइन । यो त मानिसले आफ्नो जीवनकालमा आफैले ल्याएको वा आफ्नै कारणले हुने रोग हो । मुटु बाथ रोग खास गरेर इन्फेक्सन अर्थात् संक्रमणको कारणले हुने गर्छ । चिकित्सा विज्ञानमा भएको प्रगतिका कारण विकसित देशहरुमा यो रोगमाथि...

तिहार अर्थात् रमाइलोको पर्व । मीठो मीठो मिठाई, सेलरोटी, विन्नि किसिमका ड्राइफ्रुटहरु खानेखुवाउने अवसरको पनि पर्व । विशेषगरी भाई टिकाको दिन दिदी बहिनीले दाजुभाइलाई विभिन्न थरीका परिकार बनाएर खुवाउने र खाने चलन पनि छ । यो समयमा त मिठाईको मेलानै लाग्ने गर्छ । चा...

काठमाडौँ । दसैँ खानपिनको मुख्य पर्व नै हो । दसैँको समयमा बढी मात्रामा मासुको प्रयोग गरिन्छ । मासु स्वास्थ्यका लागि आवश्यक भए पनि धेरै खानु फाइदाजनक मानिदैन ।   दसैँको समयमा रोगको पनि ख्यालै नगरी मासु, मादक पदार्थको बढी नै प्रयोग गरिन्छ । कम खानु स्वास्थ्य...

काठमाडौँ । दसैँ खानपानको मुख्य पर्व हो । लामो समयसम्म बिदा हुने हुँदा पनि दसैँ सबैका लागि विशेष हुन्छ । यो बिदाको समयमा मनोरञ्जन खानपानलाई धेरै महत्त्वका साथ हेरिन्छ । दसैँमा बढी मात्रामा मासुको प्रयोग गरिन्छ । मासु स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक हो तर बोसोजन्य मासुले स्वा...

काठमाडौँ । दसैँ नेपालीहरूको मुख्य पर्व हो । यो समयमा नेपालका सबै सङ्घसंस्था प्रायः बन्द हुन्छन् । यस्तै स्वास्थ्य संस्थामा पनि सीमित जनशक्तिले आलोपालो गरेर नागरिकलाई सेवा प्रदान गरिरहेका हुन्छन् । दसैँको समयमा भेटघाट, खानपिन, धेरै रमाइलो गरिने हुँदा दुर्घटना पनि हुने...

काठमाडौँ । अहिले नेपालको पोषणको अवस्था हेर्ने हो भने खासै चित्त बुझ्दो अवस्था छैन । सरकारले सुधार हुँदै आइरहेको भने पनि सरकारको तथ्याङ्कलाई हेर्ने नै हो भने सन्तोषजनक अवस्था भने पाइन्न । अझैसम्म पनि नेपालका बालबालिकामा ३६ प्रतिशत पुड्कोपन, रक्तअल्पता ४०, मोटोपन २१ प्रत...

आजको मानव जीवनशैली भागदौडको शैलीमा चलिरहेको छ । भागदौडका कारण अव्यवस्थित बनेको मानव जीवनशैलीका कारण थुप्रै दीर्घ तथा अन्य रोगहरू दिनानुदिन बढ्दै गइरहेका छन् । अझ विश्वमा विकासको चरणसँगै भएको औद्योगीकरण र मानव जीवनशैलीमा आएको परिवर्तनका कारण मुटुरोग मानव मृत्यु...

काठमाडौँ ।  आज विश्व मुटु दिवस । सेप्टेम्बर २९ का दिनमा प्रत्येक वर्ष विश्व मुटु दिवस मनाउँदै आएको छ । नेपालमा यो दिवस विभिन्न चेतनामूलक कार्यक्रमको आयोजना गरी मनाइँदै आएको छ । बिरामीको तथ्याङ्क हेर्ने हो भने प्रत्येक वर्ष मुटुरोगीको सङ्ख्या बढ्दै गएको छ । विपन्न, ग्र...

डा. निरा सिंह श्रेष्ठ   प्रि–मेनोपज महिलाहरुमा महिनावारी सुक्ने अथवा रोकिने प्राकृतिक प्रकृयालाई रजनोवृत्ति अर्थात् मेनोपज (Menopause) भनिन्छ । उमेर ढल्कँदै गएपछि अर्थात् महिलाको शरीरले बच्चा जन्माउन सक्ने क्षमता गुमाउँदै गयो है भन्ने कुराको संकेत हो...