अनौठो प्रचलनः तीन दिनसम्म काम गर्नै नहुने !
गुल्मी–गुल्मीको दरवार गाउँपालिकाका एक मगर समुदायमा एउटा रोचक प्रचलन छ । जुन समुदायले असारको तीन दिनसम्म खेतीवाली र दाउँरा घाँस गर्नै पाउँदैनन् । ‘असारे बार’ उनीहरुको ठूलो मेला पर्व हो । जुन असारे बारलाई कडा बारको रुपमा लिइन्छ ।
असार महिनाको विजोडा मिति , विजोडा वार र तिथी पारेर तीन दिनसम्म यो पर्व मनाइने गरीन्छ । सोहि अनुसार यसवर्ष असार ३०,३१ र ३२ गते धुमधामका साथ सो पर्व मनाइयो ।
गुल्मी दरवार गाउँपालिका वडा नम्वर ४ , विरवासको जिज्यु वाजै मन्दिरको पौराणिक कथा रोचक छ ।
विरवास बजारमा रहेको जिज्यु वाजै मन्दिर पुजा ब्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष क्याप्टेन इन्द्रबहादुर रजाइलीको भनाई अनुसार विक्रम संवत १७६५ सालको असार महिनामा मगर समुदाय, सुर्यवंशी थरका दुई दिदी विहिनी घरबाट हराए । दुई तिन सम्म फेला नपरेपछि धामी झाँक्रि गराईयो । धामी क्राँक्रि बक्ने क्रममा ती दुई दिदी वहिनीहरु बोले ।
उनीहरुले भने–‘ अहिले हामी शिला पल्टेर बसेका छौं । हामीलाई मानेर बस्नु , खोज्न परेन । ’ खोज्दै जाँदा उनीहरु शिला अर्थात ढुङ्गको मुर्तिका रुपमा फेला परे ।
एका दुई पुस्ता पछिका सन्तानले पुरानो पिढीलाई जिज्यु वाजै भन्ने मगर समुदायको प्रचलन अनुसार उनीहरुको शिलालाई जिज्यु वजैका रुपमा पुज्न थालियो । उनीहरुको मन्दिर स्थापना गरियो ।
त्यति वेला मगर समुदायको प्रचलनमा रहेको सुंगुर र कुखरा चढाउन थालियो । अहिले पनि त्यही सुंगुर पुजा गरिन्छ । सयौं कुखराको भाले पुजा गरिन्छ । परम्परागत सालैजो र नौमति वाजा बजाएर नाचिन्छ ।
यसपाली पनि भव्य रुपमा मनाईयो । प्रचलन अनुसार पर्व मनाउने अघिल्लो दिन देखि हिजो साँझ तिन दिन सम्म त्यस समुदायका मानिसहरुले घरको मेलापात , दाउँरा घाँस केहि काम गरेनन् ।
त्यसको तिन दिन अघि नै घरको सवै काम पुरा गरेर बस्छन् । अध्यक्ष रजाईलीका अनुसार असारे वार पर्वको तीन दिन सम्म केहि काम गरेमा खती हुने जनविश्वास रहेको छ ।
जिज्यु वाजै मन्दिरमा भाक्कल गरे पछि मनोकामना पुरा हुने जनविश्वास अनुसार पहिला छिमेकी जिल्ला सम्मका मानिसहरुको अपार भिड हुने गर्दथ्यो । अहिले भने आ–आफ्नो गाउँमा त्यस मन्दिरको शाखा लगेर पुज्ने गर्दा कम भएको छ ।
पुजारीले थपे–‘ जिज्यु वाजै मन्दिरको परापुर्व काल देखि अपार महिमा रहेकोले पञ्चायत कालमा यस स्थानको नामकरण जिज्यु स्थान गाउँ पञ्चायत थियो । पछि मात्रै विरवास गाउँविकास समिति भएको थियो ।’
खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया
भर्खरै
-
अस्पताल परिसरमा इजरायली कारबाही, एक हप्तामा २ सय व्यक्तिको मृत्यु
-
एक वर्षमा ५ हजार १५० वटा गम्भीर प्रकृतिका अपराध
-
एसइई परीक्षा : सुदूरपश्चिममा एक हजार २१ परीक्षार्थी अनुपस्थित
-
राष्ट्रियसभा उपाध्यक्ष अर्यालले दिइन् पदबाट राजीनामा
-
काठमाडौँको छाउनीमा सर्जन डा.प्रतिभा धौभडेल मृत फेला
-
शिक्षा मन्त्रीले सोधिन् मन्त्रालयका २० जना कर्मचारीलाई स्पष्टीकरण