ओम पुन, पोलिटब्युरो सदस्य, नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी

सरकारले मङ्गलबार मात्रै विप्लव नेतृत्वको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीलाई प्रतिबन्ध लगाउँदै उसका कार्यक्रम र नीति तथा कार्यकर्तामाथि धरपकड गर्ने नीति लियो । केही दिनअघिदेखि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले ‘बम पड्काउने र चन्दा असुल्नेसँग वार्ता हुँदैन’ भन्दै विप्लवमाथि धरपकड गर्ने सङ्केत गरेका थिए ।

मङ्गलबार विप्लवका गतिविधिमाथि प्रतिबन्धको घोषणा गरेलगत्तै अब फेरि युद्धको त्रास बढ्न थालेको छ । राजनीतिक वृत्त र आम जनमानसमा विप्लव पार्टी अब कसरी अगाडि बढ्छ भनेर चिन्ता जनाइरहेका छन् । यसै सम्बन्धमा विप्लव नेतृत्वको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीका पोलिटब्युरो सदस्य ओम पुनसँग रातोपाटीका मदन ढुङ्गानाले सङ्क्षिप्त कुराकानी गरेका छन् । नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी अब कसरी अगाडि बढ्छ र विप्लव नेतृत्वको नेकपाले के गर्छ भन्ने सम्बन्धमा गरिएको कुराकानी यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।  

हिजो मात्रै सरकारले तपाईंको पार्टीमाथि पार्टीमाथि प्रतिबन्धको घोषणा गर्यो, अब के हुन्छ ?

हामी यसलाई सम्पूर्णरूपले खारेज गर्छौं र जनतालाई पनि अस्वीकार गर्न अपिल गर्छौं ।  अब राज्यले युद्धको घोषणा गरेको छ । हामी यसको प्रतिवाद गर्छौं ।

प्रतिवाद कसरी हुन्छ अब ?

प्रतिवाद कसरी गर्ने भन्ने विषय राज्यको चरित्र र व्यवहारमा भर पर्छ । हाम्रा कार्याकर्ता धरपकड गर्ने, हामीमाथि दमन गर्न जसरी सरकार अगाडि आएको छ र हामी पनि त्यही रूपले नै प्रतिवाद गर्छौं ।

पहिलो कुरा त हामी राजनीतिक प्रतिवाद नै गर्छौं, राजनीतिक ढङ्गले नै हामी अगाडि बढ्छौँ । तर राज्यले यसको राजनीतिक समाधान खोज्न चाहेन र हामीमाथि राजनीतिक व्यवहार गरेन भने र फौजी व्यवहार गर्यो भने हामी फौजीरूपले प्रतिवाद गर्न तयारी अवस्थामा छौँ ।

अब तपाईंहरु फेरि हतियार उठाउनुहुन्छ ?

राज्य हामीविरुद्ध हतियार बोकेर आयो र आइलाग्यो भने त हामी पनि हात बाँधेर बस्ने कुरा हुँदैन । त्यसको जवाफ हामी त्यही ढङ्गले दिन्छौँ ।

प्रहरीले पनि विप्लवका कार्याकर्ताहरुलाई जहाँ भेट्छौँ समात्छौँ भनेको छ, तपाइँहरु कसरी अगाडि बढ्नुहुन्छ त ?

२०५२ साल अगाडि नेपाली काँग्रेसले नेपालका प्रहरीलाई कार्यकर्ताका रूपमा प्रयोग गर्यो । उनीहरुले दमन गरे र त्यसले जनयुद्ध जन्मायो र विद्रोह ल्यायो । अब अहिले नेपाल प्रहरीले पनि हामीमाथि धरपकडको सुरुवात गरेको छ र यसले एकीकृत जनक्रान्तिको जन्म दिन्छ ।

हाम्रो लडाइँ प्रहरी भाइहरुसँग होइन, उनीहरुसँग नलडौँ र लड्नु नपरोस् नै भन्ने हो । तर उनीहरु आइलागे भने जाइलाग्ने कुरा र उनीहरु जसरी आउँछन्, हामी त्यसरी नै जवाफ दिन तयार नै छौँ ।

तपाईंका पूर्वसहकर्मी गोपाल किराँतीले विप्लव वार्तामा नआउनु गलत भो भन्नुभयो । वार्तामा चाहिँ किन नआउनुभएको ?

बाहिर मान्छेमा भ्रम के पर्यो भने सरकारले विप्लव माओवादीलाई वार्तामा बोलायो तर हामी गएनौँ भन्ने भयो । तर त्यो पूर्णतः भ्रामक कुरा हो । म तपाईंको मिडियामार्फत् के भन्न चाहन्छु भने पहिलो कुरा सरकारले बनाएको वार्ता समिति त्यो वैधानिक तवरले बनाएकै थिएन । त्यो न राजनीतिक चरित्रको थियो, न त हैसियत भएको वार्ता समिति नै थियो । यो कुरा हामीले मात्रै भनेको कुरा होइन । त्यही पार्टीका नेता भीम रावलले पनि भन्नुभएको कुरा हो । त्यसकारण त्यो वार्ता समिति कस्तो हैसियतको वा कस्तो चरित्रको हो भन्ने कुरा स्पष्ट छ ।

दोस्रो कुरा, न त सरकारले हामीलाई वार्ताका लागि औपचारिक पत्र पठायो, न त औपचारिक आह्वान नै गर्यो ।

तेस्रो कुरा, वार्ताका सम्बन्धमा हामी वार्ताविरोधी होइनौँ । हामी न विगतमा वार्ता विरोधी थियौँ, न अहिले छौँ र न भोलि हुनेछौँ । हामी बुलेट, ब्यालेट र नेगोसिएसनको बाटोबाट हामी अगाड बढेको शक्ति भएको हुनाले हामी अहिले पनि सबै प्रकारका छलफलहरुमा, आन्दोलनका स्वरूपहरु अपनाउनमा निपुण नै छौँ हामी । त्यसकारणले हामी वार्ताविरोधी होइनौँ । तर न सरकारले हामीलाई वार्तामा बोलायो, न वार्ता गर्ने चेष्टा देखायो । मात्र कथित वार्ता समिति बनाएर वार्ताको हौवा फिँजाएर हामीमाथि दमन गर्ने नियत र योजना थियो । त्यो कुरा अहिले प्रमाणित भयो ।

सरकारले वैधानिक ढङ्गबाट वार्तामा फेरि बोलायो भनेचाहिँ वार्तामा जाने हो तपाईंहरु ?

मैले अघि नै भने, हामी वार्ताका विरोधी होइनौँ र छैनौँ । सरकारले राजनीतिक तवरबाट यस मुद्दालाई सल्ट्याउन चाहेमा हामी तयार छौँ । हामी वार्ताका लागि तयार छौँ । तर समिति वैधानिक र अधिकारसम्पन्न हुनुपर्यो । नौटङ्की वार्ताको कुनै अर्थ छैन ।

त्यसैको बदलामा आज बिहानै भरतपुरमा बम पड्काएर प्रतिरोधको घोषणा गर्नुभयो होइन ?

अब हेर्दै जानुस् न । जब यिनले दमन गर्दै जान्छन्, त्यसपछि थाहा हुन्छ । हामीले त भनेका छौँ कि प्रतिबन्ध उसले लगायो । अब हाम्रो सत्ताले पनि केपी र प्रचण्डका नीति र कार्यक्रम र संयन्त्रहरुमाथि प्रतिबन्ध र निषेध सुरु गर्छौं ।

अहिले धेरैलाई चासो र चिन्ता बढेको विषय चाहिँ विप्लव माओवादी फेरि पनि बन्दुक बोकेर युद्धमै जाने हो कि भन्ने छ । तपाईंहरु युद्धमै जाने तयारी गर्नुभएको हो र ?

नेपालमा जनयुद्ध सकिएकै थिएन, जनयुद्धको विश्राम मात्रै भएको थियो र त्यो निरन्तरतामै थियो । जनयुद्धमा भएको विश्राम अथवा युद्धविरामलाई सरकारले हिँजोदेखि भङ्ग गर्यो र युद्धको घोषणा गर्यो । त्यसकारण हाम्रो पार्टीप्रतिको चिन्ता होइन कि जनताले भन्नुपर्यो यो राज्यले युद्धको घोषणा गर्यो । अनौठो त के भयो भने संसारमा यस्तो कहीँ पनि हुँदैन कि राज्यले युद्धको घोषणा गर्छ । विश्वभर नै बरु विद्रोहीले युद्धको घोषणा गर्छ, सङ्घर्षको घोषणा गर्छ । तर यहाँ त देश र जनताका विरुद्ध राज्यले नै युद्धको घोषणा गर्यो, जुन उल्टो र विडम्बनापूर्ण भयो । त्यसकारण जनसमुदायको बीचमा हामीले भन्ने कुरा के छ भने हामीले युद्ध चाहेका थिएनौँ र युद्ध गर्ने चहना पनि थिएन । हामी शान्ति र परिवर्तन चाहन्थ्यौँ । तर सरकारले हाम्रो शान्ति र परिवर्तनको चाहनालाई कुण्ठित गरेर जसरी राज्यले युद्धको भाषा बोल्यो, युद्धको घोषणा गर्यो । यसको जवाफदेहिता, परिणाम र असर र यसको सम्पूर्ण जिम्मा राज्यले लिनुपर्छ ।

तर कतिले त भनिरहेका छन् कि दुई चारवटा पटाका पड्काउँदैमा युद्ध हुँदैन भनेर !

त्यो त २०५२ सालमै भनेका थिएँ नि । गुलेलीले युद्ध हुँदैन, भरुवा बन्दुकले हुँदैन पनि भने । त्यसकारण भन्नेहरुले जेजे भने पनि कुरा बन्दुकको होइन, कुरा शक्तिको होइन, कुरा बमको होइन, विचारको हो ।

त्यतिबेला हामीले दीर्घकालीन जनयुद्धको महान् विचार अगाडि सारेका थियौँ, दश वर्षमा संसार हल्लायौँ ।

यतिबेला एकीकृत जनक्रान्तिमार्फत् समाजवादी सत्ता स्थापना गर्ने विचार अगाडि सारेका छौँ । त्यसकारण हाम्रो विचार सही र जनपक्षीय भएको कारणले हामी यो लडाइँ जित्छौँ भन्नेमा हामी निश्चित छौँ र ढुक्क छौँ ।

तपाईंले सुरुवातमा भन्नुभयो कि हामी पहिले राजनीतिक प्रतिवाद गर्छौँ । राजनीतिक प्रतिवाद भनेको चाहिँ कस्तो प्रकृतिको प्रतिवाद हो ?

हामी शान्तिपूर्ण सङ्घर्षमा पनि आउँछौँ, हामी सहरमा आउँछौँ । हाम्रा नारा, जुलुस कार्यक्रमहरु र हाम्रा अभियानहरुलाई हामी निरन्तररूपमा अगाडि बढाउँछौँ । त्यसो गर्दा राज्यले हामीलाई जेलमा कोच्न पनि सक्छ । हामी जेलबाट पनि आन्दोलन अगाडि बढाउन पनि सक्छौँ । यदि सरकारले हाम्रा कार्यक्रमहरुमाथि बन्दुक चलायो, गोली चलायो, बारुद उडायो भने हामी त्यसको जवाफ चाहिँ हामी पनि गोली र बारुदमार्फत् नै दिन तयार छौँ ।

मतलब युद्ध गर्न पनि तयारी अवस्थामै हुनुहुन्छ ?

हामी कम्युनिस्टहरु युद्ध चाहँदैनौँ र हामी युद्धको घोषणा गर्न पनि चाहँदैनौँ । तर पुँजीवादी, प्रतिक्रियावादी र सामाजिक फाँसीवादीहरुले युद्धको घोषणा गरेर बन्दुकमार्फत् दमन गर्न थाले भने त्यसको प्रतिवाद त्यही स्वरूपमा हुनेछ र हामी तयार छौँ ।