मुख क्यान्सरबाट यसरी बच्न सकिन्छ
काठमाडौं–मुखको क्यान्सर रोगबाट धेरै नेपाली पिडामा रहेका छन् । नेपालमा फोक्सो, पाठेघर, स्तन क्यान्सर अग्रस्थानमा रहेको छ भने मुख क्यान्सर पनि एक समस्याको रुपमा रहेको छ ।
मुख क्यान्सरका बिरामीको एकीङ सरकारी तथ्याङ्क नभए पनि क्यान्सर सम्बन्धी विभिन्न अस्पतालको तथ्याङ्कहरुलाई हेर्ने हो भने मुख क्यान्सरका बिरामी पनि बढ्दो क्रममा रहेका छन् । मुखको क्यान्सर दक्षिण पूर्वी एसियाका पुरुषहरुमा धेरै देखिन्छ ।
मुखको क्यान्सरको प्रमुख कारण सूर्तिजन्य पदार्थ सेवनलाई मानिदै आएको छ । यस्तै मादक पदार्थ सेवन, सुपारी र गुड्खा सेवनलाई पनि कारण मानिदै आएको छ। दक्षिण पूर्वी एसियामा मुखको क्यान्सरबाट वर्षमा ६६ हजार जनाको मृत्यु हुने गरेको छ ।
क्यान्सरको गराउने कारण
—सूर्तिजन्य पदार्थ (चुरोट,खैनी, बिडी, गुड्खा,सुपारी ) आदिको सेवन ।
—मादक पदार्थको सेवन ।
—वंशाणुगत ।
—कुपोषण ।
—भाइरस आदि ।
मुख क्यान्सरका लक्षणहरु
—मुखमा गाठाँहरु वा सेतो,रातो कालो दागहरु देखिनु ।
— खाना चपाउँन निल्न गाह्रो हुँनु ।
—बोल्न वा जिब्रो चलाउँन गाह्रो हुँनु ।
—मुख खोल्न गाह्रो हुँनु ।
—गिजा दुख्ने ,सुनिने ,गाला सुनिने ।
—मिसला भएको खाना खाँदा पोल्ने ।
— बिना कारणदाँत झर्नु ।
—घाँटीमा गिर्खाहरू देखापर्नु आदि मुखको क्यान्सरका लक्षणहरु हुन् ।
रोकथाम
–मुखको क्यान्सर गराउने सूर्तीजन्य पदार्थ, मादक पदार्थ, गुड्खा, सुपारी जस्ता खानेकुराहरु खाना बन्द गर्नुपर्दछ ।
–वंशाणुगत पनि मुख क्यान्सर हुन सक्ने भएको हुँदा परिवारमा कुनै व्यक्तिलाई मुख क्यान्सर भएको छ सबै सदस्यले मुख क्यान्सरको परीक्षण गराउनु पर्दछ ।
– मुखको क्यान्सर भएका बिरामीमा ९० प्रतिशतभन्दा बढी बिरामीले सूर्तीजन्य पदार्थको सेवन गरेको देखिन्छ । यस्ता वस्तुको सेवन बन्द गर्नाले मुखको क्यान्सर हुने सम्भावना घट्छ ।
–कडा रक्सीले मुख, घाँटी र कलेजोको क्यान्सर गराउँछ । सुर्ती र रक्सी दुवै सेवन गर्दा मुखको क्यान्सर हुने सम्भावना बढी हुने अनुसन्धानले देखाएको छ ।
(यो सामाग्री हामीले स्वास्थ्य सेवा विभाग इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाले तयार पारेको नसर्ने रोग सम्बन्धी पुस्तिकाबाट साभार गरेका हौँ ।)
खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया
भर्खरै
-
भीमाको मृत्युबारे संसदमा उठ्यो कुरा, सत्यतथ्य छानबिन गर्न माग
-
गण्डकीका मुख्यमन्त्री अधिकारी भन्छन्– मैले संविधान बुझेको छु
-
जोखिम भत्ता काटेपछि प्रधान सेनापतिको कटाक्ष : बजेट बनाउनेलाई चिया खान पनि नपाउने ठाउँमा लान पाए हुन्थ्यो
-
२६ करोड ६५ लाख कमाउँदै पाँचौँ सातामा ‘महाजात्रा’
-
पूर्व मुख्यसचिव शाक्यको अन्त्येष्टि
-
डोल्पामा हिउँ चितुवाको सङ्ख्यामा उल्लेखनीय वृद्धि