सोमबार, २३ माघ २०७९
search EN
ताजा लोकप्रिय
  • ताजा
  • लोकप्रिय
२४ घन्टाका ताजा अपडेट

प्रेरक

प्रेरक प्रसङ्ग : गान्धीको त्यो पत्र च्यातिनुको अर्थ

प्रेरक प्रसङ्ग : गान्धीको त्यो पत्र च्यातिनुको अर्थ

प्रायः हामी प्रशंसा सुन्न चाहन्छौँ । झुट्टो नै सही कसैले आएर सानै प्रशंसा गरिदिए पनि मख्ख पर्ने गर्छौँ र आफू त राम्रै वा ठूलै मानिस रहेछौँ भन्ने ठानी गर्वले नाक फुलाउने गर्छौँ । त्यस्तै कसैले ...

प्रेरक प्रसङ्ग :  भोको ब्वाँसोको दुर्गति

प्रेरक प्रसङ्ग :  भोको ब्वाँसोको दुर्गति

आशा गर्नुहुन्न र आशा गर्नुपर्छ भन्ने कुरा निकै पहिलेदेखि भन्दै र सुनिँदै आएको हो । यसलाई कतिपय भाइबहिनीहरूले पनि सुनेको हुनुपर्छ । संसारमा आशा गर्नु हुन्न भन्नेहरू पनि छन् आशावादी...
प्रेरक प्रसङ्ग : अलेक्जेन्डरको गुरुभक्ति

प्रेरक प्रसङ्ग : अलेक्जेन्डरको गुरुभक्ति

विश्वविजयी युनानी योद्धा अलेक्जेन्डर नाम भाइबहिनीहरूले पनि सुनेको हुनुपर्छ । एकताका उनको नाम सुन्नासाथ संसारका एकसेएक मैहुँ भन्ने शासकहरूसमेत डरले थर्कमान हुने गर्थे । त्यति ठूलो शासक भएर पनि उनको...
प्रेरक प्रसङ्ग : आपसी झगडाको नतिजा

प्रेरक प्रसङ्ग : आपसी झगडाको नतिजा

कतिपय मानिसको अनावश्यक झगडा गर्ने बानी हुन्छ । यस्ता मानिसलाई निउँ नै चाहिन्न । विना काम स–साना कुरालाई नै ठूलो बनाई झगडा गरिरहेका हुन्छन् तर के बिर्सन्छन् भने यसले न...
प्रेरक प्रसङ्ग : जहाँ शिष्टाचार त्यहाँ मान र सम्मान

प्रेरक प्रसङ्ग : जहाँ शिष्टाचार त्यहाँ मान र सम्मान

प्रसङ्ग निकै पुरानो हो । एक पटक फ्रान्सका राजा हेनरी चतुर्थ केही सैनिक अधिकारीका साथ पेरिस नगरमा घुम्दै थिए । बाटोमा एउटा भिखारी देखा परे । कपडा च्यातिएको थियो, शरीर...
प्रेरक प्रसङ्ग : पञ्चमहायज्ञ के, किन र कसरी ?

प्रेरक प्रसङ्ग : पञ्चमहायज्ञ के, किन र कसरी ?

मानवजीवनमा पञ्चमहायज्ञको महत्वपूर्ण स्थान छ, जसलाई वैदिकग्रन्थहरूले विशेष महत्वका साथ गाएका छन् । मानवजीवन आफैँमा जीवनमात्र होइन तमाम पूर्वजहरूका नासो पनि हो । यसमा देवीदेवतादेखि पशुपक्षीसम्म र ग्रहनक्षेत्रदेखि रुख बिरुवा...
प्रेरक भनाइ : भोको मानिसलाई ज्ञानको कुनै अर्थ हुन्न

प्रेरक भनाइ : भोको मानिसलाई ज्ञानको कुनै अर्थ हुन्न

१, विनम्रता सबै गुणको आधारशिला हो । विनम्रता विना अन्य गुणको अवस्था त्यस्तै हुन्छ, जस्तो नून विना तरकारीको हुन्छ । त्यसैले यदि ज्ञानी र गुणी बन्नु छ भने पहिले विनम्र...
प्रेरक प्रसङ्ग :  मनका गरीबी बढी पीडादायक हुन्छ

प्रेरक प्रसङ्ग :  मनका गरीबी बढी पीडादायक हुन्छ

कुनै दिन एकजना साधु कतै जाँदै थिए । बाटामा एउटा सुनको सिक्का फेला पारेछन् । हेरे, आपूmलाई त्यसको आवश्यकता थिएन । त्यसैले कुनै गरीबलाई दिनुपर्ला भनेर राखेका रहेछन् । समय...
प्रेरक भनाइ : उत्साहमा असीमित शक्ति छिपेको हुन्छ

प्रेरक भनाइ : उत्साहमा असीमित शक्ति छिपेको हुन्छ

१, जीवनमा धैर्यभन्दा ठूलो शक्ति अर्को छैन, हुँदैन । यदि मनमा धैर्य छ भने जस्तोसुकै काम गर्न पनि गाह्रो पर्दैन तर धैर्य छैन भने केही पनि गर्न सकिन्न । हरेक...
प्रेरक प्रसङ्ग : दुःख सुख आफ्नै हातमा छ

प्रेरक प्रसङ्ग : दुःख सुख आफ्नै हातमा छ

प्रायः हामी अरूबाट मान, सम्मान चाहन्छौँ । सबैले आदर गरून्, मीठो बोलून्, नरम व्यवहार गरून् भन्ने चाहना सबैको हुन्छ तर अरूलाई पनि त्यस्तै गर्नुपर्छ भन्ने बिर्सन्छौँ र नानाभाँतीका दुःख पाइरहेका...
प्रेरक प्रसङ्ग : बेनको पतन र पृथुको प्रशंसा

प्रेरक प्रसङ्ग : बेनको पतन र पृथुको प्रशंसा

प्राचीनकालमा बेन नामका राजा थिए । मनुपुत्र उत्तानपादका वंशमा जन्मेका यिनका बाबुको नाम अङ्ग र आमाको नाम सुनिथा थियो । बेन जन्मजात दुष्ट स्वभाका थिए । उनको बानीब्योहोरा जति खराब...
प्रेरक प्रसङ्ग : यसरी प्रसिद्धि पाएका थिए तेनालीरामले

प्रेरक प्रसङ्ग : यसरी प्रसिद्धि पाएका थिए तेनालीरामले

तेनालीराम लिङ्गाचार्यको नाम भाइबहिनीहरूले पनि सुनेको हुनुपर्छ तर उनी को थिए र किन विश्वप्रसिद्ध भए भन्ने कुरा भने धेरैलाई थाहा नहुन सक्छ । सोह्रौँ शताब्दीको सुरुतिर दक्षिण भारतको थुमलुरु गाउँको...
प्रेरक प्रसङ्ग : बालक ऐतरेयको विद्वता

प्रेरक प्रसङ्ग : बालक ऐतरेयको विद्वता

ऋग्वेदीय ऐतरेय ब्राह्मण गन्थको वैदिक साहित्यमा उच्चतम स्थान छ । आत्मा र परामात्मा तथा जीवन र जगतलाई राम्ररी बुझाउन सक्ने यस ग्रन्थमा ४० अध्याय छ । यसै ग्रन्थको आरण्यक भागका...
प्रेरक भनाइ : बाबुआमाको सेवाभन्दा ठूलो धर्म अर्को हुँदैन

प्रेरक भनाइ : बाबुआमाको सेवाभन्दा ठूलो धर्म अर्को हुँदैन

१, बाबुआमाको सेवा र आज्ञा पालनभन्दा ठूलो धर्म अर्को हुँदैन । बरू सकिन्न र भ्याइन्न भने तीर्थ, ब्रत तथा यज्ञअनुष्ठान नगरे पनि हुन्छ तर बाबुआमाको सेवा भने गर्नै पर्छ ।...
....त्यसपछि पृथ्वीनारायण शाहले बिसे नगर्चीको साथ कहिल्यै छाडेनन्

....त्यसपछि पृथ्वीनारायण शाहले बिसे नगर्चीको साथ कहिल्यै छाडेनन्

‘जदौ महाराज !’ ‘भन् बिस्या ! किन आइस् ।’ ‘एउटा कुरा सोध्न्या मनसुवा थिया महाराज !’ ‘भन् न बिस्या ! के कुरा हो ।’ ‘सरकार चिन्तित...
प्रेरक भनाइ :  मानिस प्रकृतिको त्यस्तो उपहार हो, जहाँ अनन्त शक्ति लुकेको छ

प्रेरक भनाइ :  मानिस प्रकृतिको त्यस्तो उपहार हो, जहाँ अनन्त शक्ति लुकेको छ

१, चाहे शासनसत्ताको कुरा गरौँ चाहे अरू नै कुनै काम लिङ्ग तथा वर्ण हेरेर भावना बनाउनुहुँदैन । अन्यथा सामाजिक वैमनस्यको स्थिति निम्तिन सक्छ । मात्र अवसर पाउनुपर्छ तोकिएको काम सम्पन्न...
प्रेरक प्रसङ्ग : मूल्य वस्तुको होइन विशेषताको हुन्छ

प्रेरक प्रसङ्ग : मूल्य वस्तुको होइन विशेषताको हुन्छ

एकपटक विश्वविख्यात वैज्ञानिक थोमस एल्वा एडिसन रेल गाडीबाट कतै जाँदै थिए । गाडी चलिरहेको थियो उनी कुनै पुरानो धार्मिक पुस्तक पढ्नमा व्यस्त । उनको तल्लीनता देखेर नजिकै बसेका सज्जनले सोधे– ...
प्रेरक प्रसङ्ग :  ‘समाजका लागि बाँच्नेहरू मरेर पनि बाँचिरहेका हुन्छन्’

प्रेरक प्रसङ्ग :  ‘समाजका लागि बाँच्नेहरू मरेर पनि बाँचिरहेका हुन्छन्’

१, फोस्रो इज्जत, रवाफ र धाक लगाएर हिड्नु भनेको आफैँलाई ठग्नु हो । योभन्दा निन्दनीय काम अर्को हुँदैन । महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा २, जोजो मानिस असल छन् उनीहरूसँग असल...
कसरी बनेका थिए क्षत्रीय राजा विश्वरथ महर्षि विश्वामित्र ?

कसरी बनेका थिए क्षत्रीय राजा विश्वरथ महर्षि विश्वामित्र ?

महर्षि विश्वामित्रको नाम सबैले सुनेका छौँ । उनलाई कौशिक ऋषि पनि भनिन्छ । कुशिक कुलमा जन्मेकाले कौशिक भनिएको हो । उनी नेपालको भूमिपुत्रमा पनि पर्छन् । उनको जन्म पूर्वीनेपालको कुनै...
हजारौँ छुराको भन्दा चारवटा विरोधी अखबारको शक्ति ज्यादा हुन्छ

हजारौँ छुराको भन्दा चारवटा विरोधी अखबारको शक्ति ज्यादा हुन्छ

१, पूर्वीय दर्शन कोरा दर्शन मात्र नभई जीवनदर्शन हो, जसबाट हामीले धेरै कुरा सोच्न र सिक्न सक्छौँ । मोहनचन्द्र अधिकारी  २, परिवर्तन संसारको नियम हो, जहाँ जीवन र मृत्युसँगै...
प्रेरक प्रसङ्ग : सम्मान गर्न जान्नेले नै सम्मान पाउँछन्

प्रेरक प्रसङ्ग : सम्मान गर्न जान्नेले नै सम्मान पाउँछन्

प्राय हामीलाई के लाग्छ भने आफूलाई सबैले राम्रो भनून्, सहयोग गरून्, सम्मान गरून्, माया, स्नेह र सद्भाव राखून् तर के बिर्सन्छौं भने अरूले त्यस्तो भनिदिन वा अरूबाट त्यस्तो व्यवहार पाउन...
‘कठिनाइ बिगार्न नभई लुकेको सामर्थ्यलाई देखाउन आएको हुन्छ’

‘कठिनाइ बिगार्न नभई लुकेको सामर्थ्यलाई देखाउन आएको हुन्छ’

१, धर्मको अर्थ धारण गर्नु हो । जुन शक्ति, सिद्धान्त, विचार र व्यवहारद्वारा सांसारिक गतिविधि धारण गरिन्छ वा सञ्चालिञत हुन्छ त्यही नै धर्म हो । त्यसैले धार्मिक हुनका लागि वा...
प्रेरक भनाइ : जानेको घमन्ड गर्नेले केही जानेकै हुँदैन

प्रेरक भनाइ : जानेको घमन्ड गर्नेले केही जानेकै हुँदैन

१, सन्तोषभन्दा ठूलो सुख अर्को छैन । असन्तुष्ट मानि संसारभरीकै वैभव पाए पनि सुखी र आनन्दित हुन सक्दैन । एउटा पाएको हुन्न अर्को आवश्यकताको पहाड खडा भइसकेको हुन्छ तर सन्तोषीहरूका...
प्रेरक प्रसङ्ग : सिक्नका लागि समयले छेक्दैन

प्रेरक प्रसङ्ग : सिक्नका लागि समयले छेक्दैन

एकपटक विश्वप्रसिद्ध अमेरिकी शिक्षाविद् फ्रान्सिस बेलेन्ड पार्कर कुनै कार्यक्रममा गएको बेला एक भद्र महिलाले भनिन्– ‘महोदय ! तपाईँ शिक्षाविद् हुनुहुन्छ, देशविदेश घुम्नुभएको छ । अनुमति पाउँछु भने केही सोध्न...
प्रेरक भनाइ : अत्याचार सहनु र गलत कुरामा सम्झौता गर्नु सबैभन्दा ठूलो अपराध हो

प्रेरक भनाइ : अत्याचार सहनु र गलत कुरामा सम्झौता गर्नु सबैभन्दा ठूलो अपराध हो

१, गलत तरिकाले प्राप्त उपलब्धिको नतीजा पनि गलत नै हुन्छ । यसबाट सुख खोज्नु भनेको मरुभूमिमा पानी खोज्नु जस्तै हो । जसरी बालुवाबाट बनेका पुलहरूले परेका बेला काम दिँदैनन् त्यसैगरी...
प्रेरक प्रसङ्ग : जीवनको मूल्य

प्रेरक प्रसङ्ग : जीवनको मूल्य

रुसी साहित्यकार लियो टाल्स्टोयको नाम नसुन्ने सायदै कोही होलान् । विश्वविख्यात यी साहित्यकार समाजसुधारको क्षेत्रमा पनि उत्तिकै परिचित छन् । दीनदुःखीलाई सहयोग गर्नु र बाटो बिराएकालाई सही बाटोमा हिँडाउनु उनको...
प्रेरक भनाइ : जस्ताको सङ्गत गर्‍यो त्यस्तै भइन्छ

प्रेरक भनाइ : जस्ताको सङ्गत गर्‍यो त्यस्तै भइन्छ

१, यदि दृढ विश्वासको साथ निरन्तर कुनै चीजको चिन्तन गर्ने हो भने ढिलो चाँडो त्यो चीज अवश्य प्राप्त गर्न सकिन्छ । चाहे त्यो जस्तोसुकै दुर्लभ चीज किन नहोस् ।...
विचारले कसरी सुखी र दुःखी बनाउँछ ?

विचारले कसरी सुखी र दुःखी बनाउँछ ?

खप्तड बाबाको नाम भाइबहिनीहरूले पनि सुनेको हुनुपर्छ । उनलाई कतै खप्तड स्वामी पनि भन्ने गरिएको पाइन्छ  । उनको खास नाम चाहिँ परमहंस स्वामी सच्चिदानन्द सरस्वती हो, जुन दीक्षाप्राप्त गरेपछि प्राप्त...
प्रेरक प्रसङ्ग : शत्रुता समाप्त पार्ने सूत्र

प्रेरक प्रसङ्ग : शत्रुता समाप्त पार्ने सूत्र

नेपालीमा एउटा भनाइ छ– ‘जस्तालाई तस्तै ... ।’ यस्तो भन्ने गरिएको भाइबहिनीहरूले पनि सुनेको हुनुपर्छ । नभए पनि बाबाआमा वा दाजुदिदीलाई सोधेर थाहा पाउन सकिन्छ । यसको अर्थ हो, जो...
प्रेरक व्यक्तित्व : मानवतावादी दार्शनिक सुकरात

प्रेरक व्यक्तित्व : मानवतावादी दार्शनिक सुकरात

महान् विचारक सुकरात पश्चिमी दर्शनका जनक हुन् । ई.पू. ४६९ मा युनानको एथेन्स भन्ने स्थानमा जन्मेका सुकरातलाई आधुनिक सभ्यताको प्रवर्तकसमेत भन्ने गरिन्छ । उनीभन्दा पहिलेका शासक तथा धर्मगुरुहरू मानिसलाई मानिस...
लालबहादुर शास्त्री : होचा कदका अग्ला मानिस

लालबहादुर शास्त्री : होचा कदका अग्ला मानिस

लालबहादुर शास्त्री स्वतन्त्र भारतको दोस्रा प्रधानमन्त्री थिए । शारीरिक दृष्टिले जति होचा थिए वैचारिक दृष्टिले त्यति नै उचा थिए उनी । २ अक्टुवर १९०४ मा भारत यूपीको मुगलसरायमा जन्मेका शास्त्रीजीको...
भगवानलाई मूर्तिमा होइन आफ्नै आत्मामा खोज्नुपर्छ

भगवानलाई मूर्तिमा होइन आफ्नै आत्मामा खोज्नुपर्छ

१, जननी र जन्मभूमि स्वर्गभन्दा पनि प्यारो हुन्छ – महर्षि वाल्मीकि २, परोपकारभन्दा ठूलो पुण्य र परपीडनभन्दा ठूलो पाप अर्को हुँदैन – महर्षि वेदव्यास ३, कर्मयोगभन्दा ठूलो योग...
प्रेरक भनाइ : अविश्वास नै डरको जननी हो

प्रेरक भनाइ : अविश्वास नै डरको जननी हो

जिद्दु कृष्णमूर्ति प्रशिद्ध भारतीय दार्शनिक हुन् । सन् १८९५ मे १२ मा जन्मेर १९८६ फेब्रुवरी १७ मा दिवङ्गत भएका कृष्णमूर्ति जे. कृष्णमूर्तिको नामले परिचित छन् । विश्वप्रशिद्ध यी विचारक...
प्रेरक प्रसङ्ग :  एकलब्यको गुरुभक्ति

प्रेरक प्रसङ्ग :  एकलब्यको गुरुभक्ति

​एकलब्यको नाम भाइबहिनीहरूले पनि सुनेकै हुनुपर्छ । कतिलाई उनको गुरुभक्तिबारे पनि थाहा  हुनसक्छ तर उनी को हुन् र कसरी प्रसिद्धि पाए भन्ने कुरा भने धेरैलाई थाहा नहुन सक्छ ।...
आफू जस्तो हुन्छौँ संसार त्यस्तै देखिन्छ

आफू जस्तो हुन्छौँ संसार त्यस्तै देखिन्छ

एकपटक सिख धर्मगुरु गुरुनानक घुम्दै एउटा बस्तीमा पुगेका थिए । गाउँलेहरूले राम्रैसँग स्वागत सत्कार गरे तर फर्कने बेला उनले आशीर्वादको सट्टा तिमीहरूको बस्ती यति बढी उजाड होस् कि चाँडै नै...
प्रेरक प्रसङ्ग : पितृभक्तिका कारण मरेर बाँचेका थिए बालक नचिकेता

प्रेरक प्रसङ्ग : पितृभक्तिका कारण मरेर बाँचेका थिए बालक नचिकेता

प्रसङ्ग कठोपनिषद्को हो । गौतम वंशीय महर्षि अरुणका छोरा उद्दालक ठूला ऋषि थिए । उनी नियमित यज्ञ–अनुष्ठानका माध्यमबाट देवताहरूदेखि पितृहरूसम्म र मनुष्यहरूदेखि पशुपक्षीहरूलाई समेत सन्तुष्ट पार्थे । उनले एक...
यसरी बने बालक उपमन्यु गोत्रप्रवर्तक ऋषि

यसरी बने बालक उपमन्यु गोत्रप्रवर्तक ऋषि

उहिले कुनै समयमा एउटा गाउँमा उपमन्यु नामका बालक थिए । त्यतिबेला आठ वर्षकै उमेरमा ब्रतबन्ध गर्ने चलन थियो । सोही अनुसार उनको पनि आठै वर्षमा ब्रतबन्ध भयो । त्यसपछि उनले...
प्रेरक व्यक्तित्व : मण्डेलाका सफलताका स्रोत

प्रेरक व्यक्तित्व : मण्डेलाका सफलताका स्रोत

नेल्सन मण्डेला विश्वविख्यात राजनेता हुन् । संसारभरि सम्भवतः उनको नाम नसुन्ने कमै हुनुपर्छ । संसारमा आजसम्म सर्वाधिक आदरका साथ नाम लिइने कुनै राजनेता छन् भने उनै देखिएका छन् । दक्षिण...
नीतिकथा : भाग्य निर्माणको तरिका

नीतिकथा : भाग्य निर्माणको तरिका

एकदिन एउटा व्याधा चौतारामा बसेर बाँड बनाउँदै थिए । त्यतैबाट बेहुला लिएर बाजागाजा सहित जन्ती गयो तर उनले थाहै पाएनन् । उनी बाँड बनाउने काममा यति बढी व्यस्त थिए कि...
प्रेरक प्रसङ्ग : सम्राट बने भीखारी

प्रेरक प्रसङ्ग : सम्राट बने भीखारी

बाबु व्यासको आज्ञा अनुसार ब्रह्मज्ञान प्राप्त गर्न जनक समक्ष गएका शुकदेवले फर्कने बेला भने– ‘महाराज ! गुरुदक्षिणा दिन चाहन्छु, भन्नुस् के दिऊँ ?’ शुकदेवको कुरा सुनेर राजा जनक...
महात्मा गान्धी​ र उनको जीवनशैली

महात्मा गान्धी​ र उनको जीवनशैली

महात्मा गान्धीको नाम नसुन्ने कमै हुनुपर्छ । भारतीय स्वतन्त्रता आन्दोलनका हस्ती गान्धीजी शान्ति र अहिंसाका पुजारी तथा सत्य र निष्ठाका अनुयायी थिए । उनी सादा जीवन र उच्च विचारका पक्षपाती...

भर्खरै