खगोल–यात्रा
हाम्रो आकाशगंगाको मध्य भागमा रहेको ब्ल्याक होलको पहिलो तस्बिर सार्वजनिक भएको छ । साजिटेरियस ए नाम दिइएको यस ब्ल्याक होलको द्रव्यमान सूर्यभन्दा ४० लाख गुणा बढी रहेको बताइएको छ । तस्बिरमा ब्ल्याक होलको केन्द्रमा कालो भाग र त्यसको आसपासमा गुरुत्वाकर्षण शक्तिका कारण सिर्जित ...
हाम्रो मनमा एउटा प्रश्नले बारम्बार घच्घचाइरहेको हुन्छ कि के यो ब्रम्हान्ड पर धर्तीबाहेक पनि कतै जीवन सम्भव त छ ? यो प्रश्नको जवाफमा हामी एलियन्सबारे धेरै कुरा जान्न चाहन्छौँ । प्रश्न यो पनि छ कि ती कुन–कुन ग्रहमा होलान् ? यसको जवाफ अमेरिकन अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले पनि ...
जेम्स वेब टेलिस्कोपले दुई हप्ता लामो तैनाथ गर्ने चरण पूरा गर्दै यसको विशाल, सुनौलो रंग र फूल आकारको ऐनालाई उजागर गरेको छ । वैज्ञानिकहरूले यस टेलिस्कोपको मद्दतले ब्रह्माण्डको इतिहासलाई अध्ययन गर्ने तयारी गरेका छन् । टेलिस्कोपमा ६.४ मिटरको ऐनाको अन्तिम भाग...
मानव निर्मित अन्तरिक्ष यान पहिलोपटक सूर्यको बाहिरी वायुमण्डलबाट उडान भर्न सफल भएको छ । अमेरिकी स्पेस एजेन्सी (नासा) ले यसलाई ऐतिहासिक पल भनेको छ । पार्कर सोलार प्रोबले सूर्यको ‘कोरोना’ मा पुगेर यो उपलब्धि हासिल गरेको हो । यो उपलब्धि गत अप्रिल मह...
युरोप र जापानले संयुक्तरुपमा पठाएको अन्तरिक्षयानले सूर्यको सबैभन्दा नजिक रहेको बुध ग्रहको पहिलो तस्बिर पठाएको छ । युरोपियन स्पेस एजेन्सी (ईएसए)का अनुसार बेपीकोलोम्बो मिसनले शुक्रबार ११ः३४ ग्रिनविच मिनटाइमअनुसार ग्रहमाथि गरिने ६ उडानमध्ये पहिलो उडान लिएको थियो । यानल...
नेपाल एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटी (नासो) ले खगोल विज्ञानका विषयमा अनुसन्धान र ज्ञान आदानप्रदान गर्न दुबईस्थित एमआइटीवाइ विश्वविद्यालयसँग सम्झौता गरेको छ । सम्झौतापछि सोसाइटीले सो विश्वविद्यालयअन्तर्गतका क्याम्पसमा स्नातक तहमा अध्ययनरत अन्तरिक्ष विज्ञानका विद्यार्थीलाई यस क्षेत्रमा ...
अन्तरिक्षमा रहेको इन्टरनेसनल स्पेस स्टेसन (आईएसएस) मा बिहीबार ठूलो दुर्घटना टरेको छ । आफ्नो कक्ष (अर्बिट) मा जुन ठाउँमा रहनुपर्ने त्यहाँबाट आईएसएस ४५ मिनेटसम्म हटेको थियो । पछि नासाको कन्ट्रोल सेन्टरमा रहेका फ्लाइट टिमले कन्ट्रोल थ्रस्टर्सको मद्दतले स्टेसनलाई त्यसको...
वर्षको पहिलो चन्द्रग्रहण २६ मेइ अर्थात् बुधबारको रात लाग्दैछ । यस चन्द्र ग्रहणलाई सुपरमुन त भनिने छ नै, साथसाथै यो रगतजस्तै रातो रंगको पनि हुनेछ । यस्तो संयोग धेरै वर्षपछि आएको हो । वैज्ञानिक भाषामा यसलाई लुनर इभेन्ट भनिन्छ । यस दिन सुपरमून हुनेछ, ग्रहण हुनेछ र रंग ...
चीनको क्विङहाई प्रान्तस्थित टेन्टबाट निस्किएर दुई व्यक्ति बाहिर निस्केर त्यस्तो ठाउँतर्फ अघि बढ्छन्, जसले धुम्म आकाशमुनीको कुनै बाहिरी ग्रहको दुनियाँको झल्को दिन्छ । भारी स्पेस सुट लगाएर उनीहरु उजाड जमिनमा घुम्न थाल्छन् । उनीहरु पछाडि एउटा संंकेत हुन्छ, जसमा ‘मार्स क्याम्...
अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासा मंगल ग्रहमा एउटा सानो हेलिकोप्टर उडाउन सफल भएको छ । इनजेनिटी नाम दिइएको यो ड्रोन हावामा एक मिनेटभन्दा कम समय रहेको थियो । तर, नासाले यसलाई ठूलो सफलता मानेको छ । किनभने यो कुनै दोस्रो दुनियाको विमानद्वारा सञ्चालित र नियन्त्रित पहिलो उ...
नासाको पर्सभरेन्स (PERSEVERANCE ) रोभरले मंगल ग्रहका अनेकन् तस्बिर पठाइसकेको छ । यी तस्बिरमध्ये एउटा तस्बिरले खुबै चर्चा पाइरहेको छ । यस तस्बिरमा मंगलग्रहको आकाशमा इन्द्रेणी देखिएको छ । इन्द्रेणी जसलाई हामी 'अप्टिकल इल्यूजन' भन्छौं अर्थात् एउटा यस्तो कुरा जुन वा...
आगामी महिना फुटबलको मैदान जत्रो आकारको एक विशाल छुद्रग्रह पृथ्वीतर्फ आउँदैछ । ९ किमि प्रतिसेकेन्डको वेगले पृथ्वीतर्फ अघि बढिरहेको यस छुद्रग्रहमाथि नासाका वैज्ञानिकले निगरानी राखिरहेका छन् । विध्वंशका देवता अपोफिस तथा वर्षको सबैभन्दा ठूलो छुद्रग्रहको...
केही दिन पहिला अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले अन्तर्राष्ट्रिय स्पेस स्टेसन सफा तथा हलुका बनाउने क्रममा काम नलाग्ने वस्तु फालेर अन्तरिक्षमा फोहोर बढाएको छ । त्यसक्रममा नासाले 'स्पेस डेब्रिस'मा २.९ टन फोहोर बढाएको छ । पृथ्वीदेखि झण्डै ४ सय किमि माथि र...
पृथ्वीको नजिक एउटा सम्भावित खतरा आउन गइरहेको छ। झण्डै एक हजार ७ सय मिटर व्यास भएको एउटा क्षुद्र ग्रह (ऐस्टेरायड) आफ्नो यात्रा पथमा पृथ्वीका नजिक भएर गुज्रने छ। हाम्रो सौर्यमण्डलमा यस्ता लाखौँ क्षुद्र ग्रह छन्। यी सबै खगोलीय पिण्ड...
यूनाइटेड अरब एमिरेट्सको मङ्गल यान होपले मङ्गल ग्रहका अनेकौँ फोटोहरु पठाएको छ । यूएईको स्पेस एजेन्सीले फोटो प्रकाशित गर्दै यसको जानकारी साझा गरेको हो । ‘हाम्रो स्पेसप्रोव होपले मङ्गल ग्रहका कैयन विहंगम तस्विरहरु पठाएको छ, तस्वीरमा मङ्गल ग्रहको सतह ...
पृथ्वीमा ‘स्टारबेस’ नामक शहर बसाउने तैयारी भइरहेको छ । स्टारबेस अर्थात् खगोलीय पिण्डहरुको यात्राका लागि ‘बेस स्टेशन’ । कुनै बेला यस्तो स्टेशन अन्तरिक्ष अथवा चन्द्रमामा बनाउने परिकल्पना गरिएको थियो । तर अब यस्तो बेस स्टेशन पृथ्वीमा नै बन...
९ मार्च तदनुसार फागुन २५ गते मङ्गलबार राती आकाशमा एउटा अद्भुत खगोलीय घटना घटित भयो । आकाशमा रहेको पृथ्वीबाट देखिने एउटा तारा एक सेकेण्डका लागि विलुप्त भयो। पृथ्वीबाट ७७.५ प्रकाशवर्ष टाढा एउटा तारामण्डल छ। यस तारामण्डललाई 'अल्फा लियोनिस' (...
काठमाडौं । जापानका अर्बपति यासुका मीजावाले चन्द्रमामा निःशुल्क जाने अवसर सिर्जना गरेपछि विश्वका विभिन्न मुलुकबाट तीन लाखभन्दा बढीले आवेदन दिएका छन् । मीजावाले सन् २०२३ मा हुने चन्द्रमाको ६ दिने यात्राका लागि आठ जनालाई निःशुल्क लैजाने घोषणा गरेका छन् ।...
वैज्ञानिकहरुले ब्रह्माण्डको नक्शा बनाउने क्रममा एउटा अपत्यारिलो तथ्य थाहा हुन आएको छ। ब्रह्माण्ड अनन्त छ यसबारे त कसैलाई कसैले भनी राख्नु पर्दैन। यस ब्रह्माण्डमा 'मिल्की वे' जस्ता खर्बौं 'ग्यालेक्सी' छन्। प्रत्येक 'ग्यालेक्सी'मा हाम्रो सूर्...
वैज्ञानिकहरुले केही यस्ता सुक्ष्मजीवी (microbes) भेटेका छन जुन मंगल ग्रहको जीवन शून्य वातावरणमा पनि जीवित रहन सक्छन। स्मरण रहोस् मंगल ग्रहको धरातलमा रहेको वातावरणीय चक्रमा कार्बनडाइअक्साइडको बहुल्यता रहेको छ। यहाँको वायुमण्डलमा ९५.३२ प्रतिशत कार्बनडाइअक्साइडको मात्रा छ। ...
'अमेरिकी मार्स रोवर पर्सिभरेन्स'ले जेजेरो क्रेटरमा ल्यान्डिङ्ग गरेको आज पाँचौ दिन हो। गएको बिहीबार फेब्रुअरी १८ सन २०२१ मा यस यन्त्रमानवले मंगल ग्रहलाई आफ्नो नयाँ ठेगाना बनाएको थियो। यसले ओर्लिनासाथ काम प्रारम्भ गरेर मंगल ग्रहका तस्व...
सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो, मानवीय वर्षको समयावधिको प्रत्यक्ष सम्बन्ध सूर्यसँग रहेको हुन्छ । हामी बसेको पृथ्वीमा एक वर्षको अवधि त्यसलाई मानिन्छ जुन समयमा पृथ्वीले सूर्यको एक परिक्रमा पूरा गर्छ । पृथ्वीमा यो अवधि ३६५ दिनको मानिन्छ अर्थात् पृथ्वीले ३६५ दिनमा सू...
अमेरिकी स्पेस एजेन्सी नासाको मंगल ग्रहमा पुगेको यन्त्रमानव ‘पर्सिवरेन्स मार्स रोवर’ले मंगल ग्रहको कलर फोटो पठाएको छ। ट्वीटका गर्दै यसले आफू नयाँ ठाउँमा रमाई रहेको जानकारी साझा गरेको छ। यस रोवर पर्सिवरेन्सले यसै...
शुक्रवार राति नेपाली समय अनुसार २ बजेर ४० मिनेटमा मङ्गल ग्रहमा अवतरण गरेको रोवर मार्स पर्सिवरेन्सले काम शुरू गरेको छ। यस क्रममा रोवरले मङ्गल ग्रहको तस्विर खिचेर पृथ्वीस्थित नासाको नियन्त्रण कक्षलाई पठाएको छ। तस्विर प्राप्त हुनसाथ नासाले मङ्गलबाट...
वाशिंगटन । अमेरिकी स्पेस एजेन्सी (नासा)को मङ्गल अभियान सफलतासाथ सम्पन्न भएको छ । शुक्रवार राति यस अभियानको ‘पर्सिवरेन्स मार्स रोवर’ (Perseverance Mars Rover ) ले मङ्गलमा ल्याण्ड गरेको हो । रोवरले ल्याण्ड गरेपछि पठाएको सन्देश आई पुग्नस...