अन्टार्कटिकामा ब्रन्ट आइस सेल्फबाट बरफको ठूलो हिस्सा शुक्रबार टुक्रिएर अलग भएको छ । यो स्थान बेलायतको साइन्टिफिक आउटपोष्ट नजिकै रहेको छ । ब्रिटिश अन्टार्टिक सर्भे (बीएएस) का अनुसार बरफको टुक्रिएको हिस्सा १२७० ...
नासाको महत्वाकांक्षी मंगल अभियानको रोभर ‘पर्सिवरेन्स मार्स रोवर’ले मंगल ग्रहको जेजेरो क्रेटरमा गरेको सफल 'ल्यान्डिङ' पछि अमेरिकामा मात्रै होइन संसारभरी नै खुशियाली मनाइएको छ। नासाको यो मिसन यस कुराले गर्दा...
मंगल अभियानका लागि द्रुत गतिले काम गरिरहेका विश्वकै शीर्ष धनाढ्य एलन मस्कको कम्पनी 'स्पेस एक्स'लाई असफलता ब्यहोर्नु परेको छ। कम्पनीले यस प्रयोजनका लागि बनाएको रकेट परीक्षणका...
सामाजिक सञ्जालहरुमा फेसबुक निकै लोकप्रिय भइरहेको छ । फेसबुक नचलाउने मानिस भेट्न मुश्किल हुन्छ । तर फेसबुक कसरी चलाउने, किन चलाउने र कसरी सुरक्षित तरिकाले चलाउने भन्ने कुरा भने कमैलाई...
के तपाईंहरु कहिले अग्लो डाँडामा गएर बस्नु भएको छ, जहाँ बादलले तपाईलाई छुँदै उडिरहन्छ ? या कहिले हवाइजहाजमा चढेर बाँदलको बीचबाट यात्रा गर्नुभएको छ ? गर्नुभएको छ भने अवश्य पनि...
घुम्ने, नयाँ नयाँ ठाउँ पुग्ने रहर कसलाई हुन्न र ? संसारभरका अनेको ठाउँ आ-आफ्नो विशेषताका लागि प्रख्यात छन्। हाम्रै नेपालमा यस्ता अनेकौं ठाउँ छन्, जसलाई हेर्न...
पृथ्वीबाट अन्तरिक्षमा चम्केको बिजुलीका दृश्य, हेर्नमा जति रोमाञ्चक हुन्छन् त्यति नै खतरनाक पनि। तर के तपाईंलाई थाहा छ अन्तरिक्षमा रहेर अन्तरिक्षमा उत्पन्न भएको बिजलीको दृश्यावली हेर्नुको अनुभव सर्वथा...
शीर्षक पढ्दा तपाईंलाई अचम्म लाग्यो होला तर समाचार सत्य हो। अन्तरिक्षबाट वाइनका १२ बोतल पृथ्वीमा आइपुगेका छन्। यी वाइनका बोतल फ्रान्सको उच्चस्तरीय ब्राण्ड बोर्दो रेड वाइनका हुन्। फ्रान्सका ...
अन्टार्कटिका ( Antarctica) मा रहेको विशाल हिमवत खण्डबाट बेग्लै भई एउटा हिमखण्ड 'आइसबर्ग' (iceberg) दक्षिणी जर्जियाको दिशामा अघि बढ्दै गइरहेको छ। यस घटनाले विश्वका वैज्ञानिकलाई चिन्तित...
भारतको लमिलनाडु राज्यको त्रिची भन्ने शहरका एकजना विधार्थीले अहिलेसम्म कै सबैभन्दा हलुको स्याटेलाइट बनाएका छन् । उनको यस उपलब्धिलाई अमेरिकी संस्था नासाले मन पराएको छ। नासाले ...
काठमाडौंमा अचानक बढेको प्रदूषण हिजोआज धेरै चर्चाको विषय बन्यो । अस्ति त काठमाडौंको प्रदूषण संसारकै सबैभन्दा बढी रहेको कुरा पनि आयो । आखिर किन...
हामी बसेको पृथ्वी बाहेक अन्य कतै हामी जस्ता अथवा हामी भन्दा उन्नत किसिम प्राणी छन् वा छैनन् भन्नेबारे चर्चा चलेको लामो समय बितिसक्यो । तर अझै...
बायोटेक्नोलोजी सोसाइटी अफ नेपाल (बीएसएन)ले तीनदिने अन्तर्राष्ट्रिय भर्चुअल सम्मेलन गर्ने भएको छ । आगामी फेब्रुअरी १२–१४ मा हुने सो सम्मेलनको शीर्षक ‘बायोटेक्नोलोजिकल रिभोलुसन इन इन्भायरोन्मेन्टल, एग्रिकल्चर टेक्नोलोजिज एण्ड...
बेला मौका झ्याप्प लोडशेडिंग हुँदा तपाईं बिजली गयो भनेर मूड अनुसारको अभिव्यक्ति पोख्नु हुन्छ। विज्ञानका दृष्टिले बिजुली गयो भन्नु सर्वथा असत्य कुरा हो किनकि बिजली / विद्युत नभएको ठाउँ नै...
तपाईंहरुले 'ग्लोबल वार्मिंग'का बारेमा सुन्नु नै भएको होला। साथै यो पनि सुन्नु भएको होला 'ग्लोबल वार्मिंग'का कारण ध्रुवहरुमा जमेर रहेको हिउँ पग्लिएर समुद्रको जलस्तर बढ़न गई संसारका धेरै...
छेपारो तपाईं हामीले देखेका छौं । यो थरिथरि रंगको हुन्छ । चारवटा खुट्टा र एउटा लामो पुच्छर हुने यो जीव ३–४ इन्च लामो हुन्छ ।...
खगोल विज्ञानका दृष्टिकोणले आज २१ डिसेम्बरको दिन नै चलिरहेको वर्षको सबै भन्दा छोटो दिन हो । खगोल विज्ञानको भाषामा यसलाई शीतकालीन अयनांत (wintar solstice ) भनिन्छ। यो घटना प्रत्येक...
बेस्सरी हावा चल्दा धुलो उडने गर्छ । यसरी कहिले काहीँ हिँडिरहेको बेला धुलो आँखामा परेर हिँड्नै गाह्रो पर्ने गर्छ । यसले हाम्रो लुगालाई पनि...
तपाईं–हामी धेरैले गौँथली देखेका छौँ, चिनेका छौं । धेरैले याद पनि गर्नु भएको छ होला– यो चरा केही समयको लागि मात्र देखिने गर्छ र पछि आफैं हराएर जाने...
आजभोलि संसारभरि नै खानेकुरालाई स्वादिलो बनाउनको लागि नूनको प्रयोग गर्ने गरिन्छ । मानिसको खानामा नून एउटा अभिन्न अंग बनिसकेको छ । नूनको स्वाद चाखिसकेको कसैले पनि नूनबिनाको खाना...
सिंह, बिरालो परिवारभित्र पर्ने जनावर हो । यो नै उक्त परिवारमा पर्ने जनावरहरुमध्ये सबैभन्दा ठूलो हो । आफ्नो विशाल शरीर अनि भीषण शक्तिको कारण सिंहलाई जंगलको...
खगोलमा रुचि हुने – जानकारी राख्नेहरुका लागि खगोलीय घटनाक्रमहरु कम्ता रोमाञ्चक, रमाइलो र ज्ञानबर्धक हुँदैन ! त्यस्तै एउटा खगोलीय घटनाक्रम हो– सिंह उल्कावर्षा । सोही उल्कावर्षाको उच्चतम गतिविधि...
पानीमुनि ताली बजाउँदा किन सुनिँदैन ? मैले पनि यसको प्रयास गरेको छु र यो कुरासँग म सहमत छु । साँचिक्कै टाउकोलाई पानीमुनि राखेर सुन्दा पानीमुनि...
कुनै मान्छेले अपराध गर्यो । अपराध गरेको कारण ऊ पक्राउमा प¥यो । उसलाई प्रहरीले केरकार गर्दा उसले आफूले अपराध गरेकै हैन भनी ढाँट्यो । त्यो मान्छेलाई...
व्हेल र डल्फिन पनि हामी मानिसजस्तै स्तनपायी जनावर हुन् । त्यही भएर तिनीहरुको विभिन्न कुराहरु हामीसँग मिल्दाजुल्दा छन् । तिनीहरुको हाडको बनावट पनि हाम्रो जस्तो नै हुन्छ । त्यसको साथसाथै...
खानेकुरा पचाउन हाम्रो आमाशयमा एसिड पैदा हुने गर्छ । त्यो एसिडले खानेकुराहरुलाई टुक्रा टुक्रा पारिदिने काम गर्छ । त्यसरी एसिडले टुक्रा टुक्रा पारिदिएको खानेकुरा आन्द्रामा जान्छ । आन्द्राले त्यसबाट तागतिलो...
संसारमा पाइने सर्पहरुमध्ये सबैभन्दा लामो विषालु सर्प किङ्ग कोब्रा हो । यस सर्पको विषको थोपाको दुई औंसले मात्रै पनि एउटा हात्ती वा बीसजना मान्छेलाई मार्न सक्छ...
अंग्रेजी भाषामा एउटा शब्द छ– स्लथ (Sloth) । स्लथको अर्थ हुन्छ– सुस्त । यो शब्द अल्छे तथा सुस्त व्यक्तिलाई सम्बोधन गर्नको लागि प्रयोग गर्ने गरिन्छ । मध्य तथा...
आर्टिक सर्कलभन्दा धेरैमाथि दुर्गम साइबेरियन टापूहरु छन् । जहाँ, अस्थिपञ्जर व्यापारी र वैज्ञानिकहरु लोप भइसकेका प्राणीहरुको खोजीमा लागेका हुन्छन् । शताब्दीऔँ अघि लोप भएका यस्ता प्राणीका अस्थिपञ्चर त्यहाँ हिउँका...
पूरातत्त्वविद्हरुको एक टोलीले म्यानमारमा विश्वकै सबैभन्दा पुरानो वीर्य फेला पारेका छन् । ओस्ट्राकोड नामक जीवको शरीरमा रुखको चोपमा सुरक्षितरुपमा जमेको अवस्थामा फेला परेको उक्त वीर्य १० करोड वर्ष पुरानो रहेको...
नेपाल एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटी (नासो) ले राष्ट्रिय विज्ञान दिवस (असोज १) तथा विश्व अन्तरिक्ष सप्ताह (अक्टोबर ४-१०) को सन्दर्भ पारेर यस पटक पनि राष्ट्रिय अन्तरिक्ष चित्रकला तथा अनलाइन वक्तृत्वकला...
स्वादिष्ट भोजन सबैलाई मनपर्ने हुन्छ । तर कसैलाई एउटा स्वाद मनपर्छ भने कसैलाई अर्को । गुलियो मनपर्ने, पिरो मन नपर्नेहरु पनि छन् । यसको उल्टो पिरो मनपर्ने गुलियो मन नपर्नेहरु पनि...
अठाह्रौं शताब्दीको पूर्वाद्र्धसम्ममा सूक्ष्म जीवाणुको बारेमा कुनै किसिमको जानकारी थिएन । तर हाल आएर यस्ता सूक्ष्म जीवाणुहरु पत्ता लगाइएका मात्र नभई यिनीहरुबाट हुने फलदायी र हानिकारक क्रियाकलापहरुबारे जनकारीका साथै विभिन्न...
यो प्रश्न गर्ने हो भने धेरैको एउटै उत्तर हुने गर्छ । त्यो हो– ‘हाम्रो भोक मेट्न’ । के हामीलाई खाना भोक मेट्न मात्र जरुरी छ ? या त...
तपाईंले हिप्पोपोटामस देख्नुभएको छ ? झट्ट हेर्दा सुँगुर जस्तो देखिने तर निक्कै ठूलो शरीर हुने यो जनावर आफ्नो धेरै समय पानीमा नै बस्ने गर्छ । खास गरेर यो...
हिन्दू धार्मिक आस्थामा शनि कोपको देउता हो । यो देउताको कोप परेपछि मानिसलाई दशा लाग्छ । रोमन मिथकमा चाहिँ शनि धनसम्पत्ति र कृषिको देउता मानिन्छ । विश्वास...
साँचिक्कै होस् वा टिभी वा पत्रिकामा होस्, प्रायः हामी सबैले सर्प देखेका छौं । सर्प घस्रने जीवहरुको स्कुआमाटा (squamata) वर्ग अन्तर्गत पर्छ । त्यसको शरिरमा पत्रै–पत्र भएको छाला हुन्छ, जसलाई स्केल (scale)...
रेचल नुवर/ एजेन्सी यो समय पुरा विश्व कोभिड–१९ को महामारीको चपेटामा छ । यसका लागि एक भाइरस जिम्मेवार छ, जसलाई नोभल कोरोनाभाइरस अथाव सार्स कोभ–२ नाम दिइएको छ । मानवसभ्यतामाथि...
उभयचर प्राणीहरु यस संसारमा करोडौँ वर्ष पहिलेदेखि बस्दै आएका छन् । उनीहरु भीमकाय डायनोसोरको पालोभन्दा पनि अघिदेखि यहाँ बस्दै आएका हुन् । उनीहरुको उत्पत्ति करिब ४१ करोड वर्ष पहिले माछाबाट...
तपाई हामी सबै सुत्ने गर्छौ । संसारका सबै प्राणीहरु सुत्ने गर्छन् । हामी किन सुत्छौं भने हामीलाई निद्रा लाग्छ । निद्रा लागेपछि हामीलाई केही पनि गर्न मन लाग्दैन । हामीले...
कुनै महामारी फैलिएकोबारे जाँच गर्नु भनेको जासुसी अनुसन्धानजस्तै हुन्छ । कुनै जासुसी अनुसन्धानमा प्रमाणहरु गायब हुनुभन्दा पहिला नै अपराध भएको स्थानमा पुग्नुपर्छ, प्रत्यक्षदर्शीसँग कुरा गर्नुपर्छ । त्यसपछि अनुसन्धान सुरु हुन्छ...