६.६ करोड वर्षअघि पृथ्वीमा ठक्कर खाएका विशाल उल्कापिण्डकै कारण यस ग्रहका सबै डाइनोसरहरु लोप भएका हुन् । वा उक्त महाविपदअघि नै डाइनोसरको जनसंख्या बाच्न संघर्ष गर्न थालिसकेको थियो ? वैज्ञानिकहरूबीच लामो समयदेखि यो विषयमा बहस ...
मंगल ग्रहमा यसअघि अनुमान गरिएभन्दा पहिल्यै पानीको संकेत भेटिएको वैज्ञानिकहरुले बताएका छन् । अमेरिकी अन्तरिक्ष निकाय नासाका अनुसार रातो ग्रहसमेत भनेर चिनिने मंगल ग्रहमा दुई अर्बदेखि साढे दुई अर्बभन्दा अगाडि...
बेइजिङ । चीनले पठाएको एउटा यानले रातो मङ्गल ग्रहमा अवतरण गरेको छ । चिनियाँ राष्ट्रिय अन्तरिक्ष प्रशासन (सीएनएसए) ले शनिबार बिहान चीनको एउटा रोबोट मङ्गल ग्रहमा सफलतापूर्वक अवतरण गरेको घोषणा...
एजेन्सी । झन्डै ४४ वर्ष पहिले अमेरिकी स्पेस एजेन्सी नासाले भोयागर–१ (Voyager-1) स्पेस क्राफ्ट लन्च गरेको थियो । आज यो नै धर्तीबाट सबैभन्दा टाढा रहने पहिलो मानव निर्मित वस्तु हो...
पछिल्ला दिन चीनको रकेट अन्तरिक्षमा अनियन्त्रित भएर चारैतर्फ चक्कर लगाइरहेको छ । अब यो रकेट धर्तीतर्फ तिव्र गतिमा अघि बढिरहेको छ । विशेषज्ञहरुका अनुसार शनिबार यो रकेट कुनै पनि समय...
चीनको दक्षिण पश्चिम भागमा गरिएको एउटा खोजमा पुरातत्वविदले रहस्यमय खजाना भेटेका छन् । यसको सम्बन्ध कुनै अज्ञात सभ्यतासँग रहेको अनुमान गरिएको छ । यस खजाना बारे इतिहास जान्न सकिएको...
वैज्ञानिकहरुले केही यस्ता सुक्ष्मजीवी (microbes) भेटेका छन जुन मंगल ग्रहको जीवन शून्य वातावरणमा पनि जीवित रहन सक्छन। स्मरण रहोस् मंगल ग्रहको धरातलमा रहेको वातावरणीय चक्रमा कार्बनडाइअक्साइडको बहुल्यता रहेको छ। यहाँको...
श्री कृष्णको विद्यार्थी जीवनको एउटा घटना अहिलेको 'मोर्डर्न साइन्स'ले पत्याउने वातावरण बनेको छ। उज्जैनस्थित गुरु सन्दीपनीको 'आश्रम कम गुरुकुल'मा सम्पूर्ण ६४ कला/ विद्याआर्जन गरे उपरान्त कृष्णले विदा लिनुपूर्व गुरुसँग सोधे,...
हिन्दूहरूको एउटा पौराणिक शास्त्रीय मान्यता छ अर्धनारीश्वर, अर्थात एउटै देहमा नर र स्त्री दुबै शरीरको उपस्थिति। भगवान् शिवको एउटा रूप अर्धनारीश्वरका मन्दिर र प्रायः जसो अन्य शिव अथवा देवीका शक्तिपीठहरुमा...
विज्ञान डेस्क । पृथ्वीमा एउटा यस्तो स्थान छ, त्यहाँ पुग्ने जुनसुकै हवाइजहाज, पानीजहाज बेपत्ता हुन्छन् । यसको रहस्य अझैसम्म सुल्झिन सकेको छैन, आखिर यहाँ पुग्ने जहाजहरु कहाँ र कसरी बेपत्ता...
के तपाईं पत्याउनु हुन्छ पृथ्वीका प्रत्येक मानिस अरब हुन सक्छन् ! केही गाह्रो छैन। क्षमा गर्नु होला यो कुनै राजनैतिक दर्शन, वाद, सिद्धान्त अथवा राजनैतिक व्यवस्थाले होइन, विज्ञानबाट...
नेपालीले गर्व गर्ने कुरा सगरमाथा मात्रै होइन, प्रकृतिका यस्ता थुप्रै उपहार प्राप्त छन यस भूखण्डलाई। यस क्रममा म्याग्दी जिल्ला पनि विश्व प्रसिद्ध छ। म्याग्दी जिल्लाको अन्नपूर्णा गाउँपालिका -३...
गलेश्वर । भौतिक शास्त्र पुनःनिर्माण अभियानका केन्द्रीय अध्यक्ष भवेन्द्र कुवँरले विश्वकै सबैभन्दा क्षमतायुक्त सङ्गीतलिपिको आविष्कार गरेका छन् । भौतिक शास्त्रीय मान्यताका आधारमा निर्मित उक्त सङ्गीत लिपिको आविष्कारपछि साङ्गीतिक पाठहरूका मसिना...
म्यानमारमा गूंदमा भेटिएको एउटा अवशेषले विज्ञान जगतमा तहल्का मचाएको छ। यस अवशेषको पहिचान दस करोड़ वर्ष पहिला फक्रेको फूलको रूपमा भएको छ। दस करोड़ वर्ष पहिला पृथ्वीमा...
ड्यूगु नामक क्षुद्रग्रहबाट सङ्कलन गरिएको चट्टानको नमुना बोकेको जापानी अन्तिरिक्ष यानको एक भाग दक्षिण अस्ट्रेलियाबाट सङ्कलन गरी अध्यनका लागि निरीक्षणपछि जापान पठाइएको छ । जापानी अन्तरिक्ष यान हायाबुसा–२ ले...
मानव निर्मित प्लास्टिकका कणहरु पानी, हावा, माटो र दुुर्गम हिमाली क्षेत्रका हिउँमा समेत भेटिन थालेको छ । पहिले, फ्रेन्च पाइनेरिसमा, त्यसपछि उत्तरी अमेरिकाको रकी माउन्टेन्समा र अहिले संसारकै सर्वोच्च शिखर...
विश्वभरका वैज्ञानिकहरु यतिबेला कोरोनाभाइरसको उपचार पत्ता लगाउन लागि जुटेका छन् । यसमा एक किशोरी पनि अग्रस्थानमा देखिएकी छिन् । टेक्सासकी १४ वर्षीया अनिका चेब्रोलुले हालै मात्र ‘थ्रीएम यङ साइन्टिस्ट...
अति संक्रामक कोरोनाभाइरस सतहमा कति धेरै समयसम्म रहनसक्छ भन्ने विषयमा भर्खरै हामीलाई थाहा हुन थालेको छ । त्यसैले हामीले हाम्रो घरको ढोकामा आउने हरेक पार्सल वा घरमा डेलिभरी हुने खाद्यान्नदेखि...
बेइजिङ । चीनले विकास गरेको पुनः प्रयोग गर्न सकिने अन्तरिक्ष यान दुई दिनसम्म अन्तरिक्ष कक्षमा रहेर आइतबार सफलतापूर्वक पृथ्वीमा अवतरण गरेको छ । अन्तरिक्ष यात्रालाई सस्तो बनाउने सन्दर्भमा यो एउटा...
वासिङ्टन । अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष केन्द्रबाट दुई अन्तरिक्ष यात्रीलाई लिएर अमेरिकी अन्तरिक्ष यान आइतबार पृथ्वीमा सकुशल अवतरण गरेको छ । अमेरिकाले झण्डै दुई दशकपछि पहिलोपटक मानव सहितको अन्तरिक्ष यान अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष...
एकछिनको लागि मानिलिऊँ तपाईलाई डाइबिटिज भएको छ । डायबिटिज भएको मान्छेले चिनी अर्थात गुलियो खानै हुँदैन । तर तपाई भने गुलियो नखाई सक्नै हुनुहुन्न । अब परेन आपत...
फ्लोरिडाका अनुसन्धानकर्ताले म्युटेसनका कारण कोरोनाभाइरस अझै संक्रामक बनेको दाबी गरेका छन् । सो म्युटेसनका कारण कोरोनाभाइरसले मानिसको कोषिकालाई अझै सजिलोसँग संक्रमण गर्ने उनीहरुको भनाइ छ । यसले कोरोनाभाइरसको महामारीको...
कोभिड–१९ का विरुद्ध खोप बनाउने दौड जारी छ, विभिन्न चरणमा त्यसको परीक्षण भइरहेछ । तर अहिलेसम्म खोप बनिसकेको भने छैन । यो स्थितिबीच विभिन्न अध्ययहरुले एउटा आशालाग्दो नतिजा देखाएको छ...
सार्स–कोभ–२ को महाव्याधिले यतिखेर सारा संसारमा हाहाकार, उथलपुथल मच्चाइरहेको छ । यस महाव्याधिका सामु विश्वका मै हुँ भन्ने देशहरु लाचार भएका छन्, धनीमानी र सर्वशक्तिमान भनिएका देशहरुमै मानिसहरुको ज्यान अकल्पनीय...
ठूलो स्वरमा बोल्दा मुखबाट उत्पादन हुने छिटा अन्य व्यक्तिमा कोरोना भाइरस सार्नका लागि पर्याप्त हुने एक अध्ययनले देखाएको छ । यसअघिको अनुसन्धानले मुखबाट निस्कने १ मिलिलिटर छिटामा झन्डै ७०...
कसैले तपाईंलाई मचिस पहिले आविष्कार भएको थियो कि लाइटर भनेर सोध्यो भने तपाईं के जवाफ दिनुहुन्छ ? झट्टै सोच्दा हाम्रो जवाफ मचिस भनेर हुन सक्छ । तर...
विज्ञान विषयका नेपाली विद्यार्थी तथा शिक्षकले हालसम्म ७५८ क्षुद्रग्रहको प्रारम्भिक पहिचान गरेका छन् । नेपाल एष्ट्रोनोमिकल सोसाइटीले सन् २०१६ देखि नेपालमा सञ्चालन गर्दै आएको राष्ट्रिय क्षुद्रग्रह खोज अभियानमार्फत विज्ञानका...
यतिखेर संसारकै सबैभन्दा ठूलो ज्यानमाराको रुपमा देखापरेको नोबेल कोरोनाभाइरस विश्व वैज्ञानिक जगत्का लागि सबैभन्दा ठूलो टाउको दुखाइ बनेको छ । सारा संसारलाई आतंकित बनाउँदै आफ्नो महाव्याधिको चपेटामा यसले लपेटेको चार...
नोबेल कोरोनाभाइरस अर्थात् सार्स–कोभ–२ लाई पहिचान गर्नका लागि अनुसन्धानकर्ताहरुले एउटा नयाँ एन्टिबडी परीक्षण विधिको विकास गरेका छन् । यो नयाँ परीक्षण विधिले कोभिड–१९ महाव्याधिको महामारीको वास्तविक संक्रमणलाई उद्घाटित गर्न सहयोग...
अहिले कोरोना भाइरसको महामारी छ । यसको भ्याक्सिन पत्ता लगाउन वैज्ञानिकहरु जुटेका छन् । तर, यो रोग कसरी सुरु भयो भन्ने विषय नै पत्ता नलागेको अवस्थामा भ्याक्सिन निर्माण चुनौतीपूर्ण नै...
आज अप्रिल १२ । सन् १९६१ मा आजैका दिन सोभियत युनियनका एयरफोर्स पाइलट तथा वैज्ञानिक युरी अलेक्सेयेभीच गाग्रिनले अन्तरिक्षमा पुग्ने किर्तिमान रचेका गरेका थिए । स्थानीय समयअनुसार बिहान ६ बजेर...
काठमाडौं । बिहीबार साँझ पत्रकार प्रकाश डुम्रेले फेसबुकले लेखे–केही मिनेट अगाडि पश्चिम नेपालको आकाशमा एउटा चम्किलो वस्तु अस्वाभाविक तीव्रतामा उज्यालो छर्दै पृथ्वीतर्फ झरेको देखियो, यो के होला ?’ उनले ‘त्यो...
स्मार्टफोन हाम्रो जीवनको अभिन्न अंग बनिसकेको छ । जुनसुकै बेला पनि हाम्रो साथमा रहने स्मार्टफोन हाम्रो लागि खतरनाक हुन्छ । सँगै एक अनुसन्धानले फोनलाई राती सँगै लिएर सुत्न नहुने निष्कर्ष...
एजेन्सी । मानव प्रतिरक्षा प्रणालीमा नयाँ पत्ता लागेको एक हिस्सालाई सबै प्रकारका क्यान्सरको उपचारमा प्रयोग गर्न सकिने वैज्ञानिकले बताएका छन् । कार्डिफ विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकको समूहले ल्याबमा प्रोस्टेट क्यान्सर, स्तन...
बीबीसी के मानिसहरु डाइनासोर झैं यो संसारबाट लोप होलान् ? यतिबेला मानव जाती जलवायु परिवर्तन, परमाणु युद्ध, महामारी वा धर्तीसँग उल्का पिण्ड ठोक्किनेलगायतका घातक खतराको सामना गरिरहेको छ...
निन्द्राले गर्ने काम धेरै पहिलेदेखि नै वैज्ञानिकहरूका लागि रहस्यको विषय रहँदै आएको थियो । तर कैयौँ आधुनिक अनुसन्धानहरूले निन्द्राले दिमाग र शरीरलाई गर्ने फाइदाबारे नयाँ नयाँ जानकारी बाहिर ल्याएका छन्...
बीबीसी अमेरिकी स्पेस एजेन्सीको अभियान ‘न्यू होराइजन्स’ ले सौर्यमण्डलको बाहिरी भागमा रहेको अल्टिमा टुली नामको पिण्ड नजिकैबाट यात्रा गरेपछि पृथ्वीसँग सम्पर्क गरेको छ । उक्त अन्तरिक्षयानले पृथ्वीसँग ६.५...
एजेन्सी । पृथ्वीमा हामीले पहिले सोचेभन्दा निक्कै बढी हिरा रहेको पत्ता लागेको छ । विश्वको चर्चित विश्वविद्यालय एमआईटीका अनुसार यो पहिले सोचिएको भन्दा हजार गुणा बढी रहेको छ । ...
जापानको एक आइटी कम्पनीले एउटा यस्तो छाता तयार गरेको छ जुन ड्रोनको मद्दतले उड्न सक्छ । सेन्सर राखिएकाले यो छाता व्यक्तिको वरिपरि नै घुमिरहन्छ । पाँच किलोको यो छाता...
सन् २००८ मा एक हिरा रहेको अन्तरीक्ष पत्थर पृथ्वीको वायुमण्डलमा विष्फोट भएको थियो । यो पत्थर सौर्य मण्डलको प्रारम्भमा हराएको ग्रहको अवशेष भएको अध्ययनले देखाएको छ । ‘प्रोटो–प्लानेट’ भनिने...
बीबीसी–हाम्रो आकाशगङ्गा ‘मिल्की–वे’को केन्द्रमा एक दर्जन जति ब्लाक होल हुनसक्ने अनुसन्धानकर्ताहरुले बताएका छन् । एक नयाँ विश्लेषणले आकाशगङ्गाको केन्द्रमा रहेको ‘अति भिमकाय ब्लाक होल’लाई साना ब्लाक होलहरुले घेरेको हुन्छ...