काठमाडौँ । नेपालबाट अयोध्यामा दुई ठूला शालिग्राम ढुङ्गा लगिँदैछ । यसबाट भागवान राम र सीताको मूर्ति बनाइनेछ । यी चट्टानहरू करिब ६ करोड वर्ष पुरानो भएको दाबी गरिएको छ । तर, यिनीहरूबाट बनेका मूर्तिहरू गर्भगृहमा राखिने वा अन्यत्र स्थापना गर्ने भन्ने अझै तय भएको छैन । राम मन्दिर ट्रस्टले मात्रै यसबारे अन्तिम निर्णय लिनेछ । यी दुवै ढुङ्गा नेपालको पोखरास्थित शालिग्रामी नदी (कालीगण्डकी)बाट भौगर्भिक तथा पुरातत्वविद्को निगरानीमा निकालिएका हुन् । दुई दिनअघि यसलाई ट्रकमा लोड गरिएको थियो। पूजा गरेपछि दुवै ढुङ्गालाई ट्रकबाट सडकबाट अयोध्या पठाइएको छ ।

बाटोमा यी ढुङ्गाहरू हेर्न र स्वागत गर्न मानिसको भीड लागेको छ । एउटा ढुङ्गाको तौल २६ टन र अर्कोको १४ टन छ ।  राम मन्दिर ट्रस्टका ट्रष्ट कामेश्वर चौपालले भने, ‘हामीलाई भर्खरै ढुङ्गाहरू अयोध्यामा ल्याउन भनिएको थियो। ढुङ्गा अयोध्या पुगेपछि ट्रस्टले आफ्नो काम गर्छ। यी ढुङ्गाहरू फेब्रुअर २ मा अयोध्या पुग्ने छन्।’  नेपालको बुढीगण्डकी नदीलाई शालिग्रामी नदी भनेर पनि चिनिन्छ । शालिग्रामी नदीको कालो ढुङ्गालाई शालिग्रामको रूपमा पूजा गरिन्छ। भनिन्छ, शालिग्राम ढुङ्गा शालिग्रामी नदीमा मात्रै पाइन्छ । नदी किनारबाट यी ठूला ढुङ्गाहरू हटाउनुअघि धार्मिक अनुष्ठान गरिएको चौपालले बताए । खोलासँग माफी माग्न विशेष पूजा  विशेष पूजा पनि गरिएको थियो । 

दुई महिनाअघि कारसेवक पुरममा रुद्राभिषेक गर्न नेपाल सीतामढीका महन्त भारत पुगेका थिए । उनले नै शालिग्राम चट्टानको बारेमा ट्रस्टलाई जानकारी गराएका थिए । त्यसपछि यी ढुङ्गाहरूलाई नदीबाट निकालेर अयोध्या ल्याउने कार्यक्रम तय भयो। यसमा नेपाल सरकारको पनि सहभागिता थियो । सरकारको अनुमतिपछि मात्रै खोलाबाट ढुङ्गा हटाइएको हो । ती ढुंगा शनिबार जनकपुर आइपुगेको छ । त्यहाँ दुई दिनको अनुष्ठान हुनेछ। यसपछि ढुङ्गा बिहारको मधुबनीको सहरघाट, बेनीपट्टी हुँदै दरभंगा, मुजफ्फरपुर पुग्नेछ । त्यसपछि जनवरी ३१ मा गोपालगञ्ज हुँदै यूपी प्रवेश गर्नेछ।

बिहारका ५१ स्थानमा शिलाको पूजा गरिने छ । पुरातत्वविद् तथा अयोध्याका विभिन्न पुस्तकका लेखक डा देशराज उपाध्यायले भने, ‘नेपालको शालिग्रामी नदीमा विशेष प्रकारको कालो ढुङ्गा पाइन्छ, धार्मिक मान्यतामा यसलाई भगवान शालिग्रामको स्वरूप भनिन्छ। शालिग्रामी ढुङ्गा धेरै बलियो हुन्छ। त्यसैले मुर्तिकारले यसमा सूक्ष्म विवरणहरू कोर्न सक्छन्। अयोध्यामा भगवान रामको मुर्ति यस प्रकारको चट्टानमा बनेको छ। रामजन्मभूमिको पुरानो मन्दिरको कसौटीका धेरै स्तम्भहरू यिनैबाट बनेका छन्।’