अशोक मेहता नेपालको बारेमा जानकार मानिन्छन् । अवकाश प्राप्त भारतीय सैनिक अधिकारी हुन् उनी । त्यही भएर होला उनी पाकिस्तान र चीनप्रति अलि बढी नै कडा छन् ।

नेपाली भाषा पनि बोल्न जान्ने उनीसँग नेपाली पत्रकार, राजनीतिकर्मीहरू खुलेर कुरा गर्छन् र उनले पनि खुलेर सबै जवाफ दिन्छन् ।

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको भारत भ्रमणमा गएको बेला उनीसँग नयाँ दिल्लीको मौर्य होटलमा भेटभएको थियो ।

अशोक मेहतासँग प्रधानमन्त्री ओलीको भारत भ्रमणको बारे एसके यादवले कुराकानी गरेका छन् ।

नेपालका प्रधानमन्त्री भारतको भ्रमणमा हुनुहुन्छ, यो भ्रमणलाई तपाईं कसरी लिनुभएको छ ?
–पहिला तपाईं भन्नुस्, नेपालबाट यहाँ प्रधानमन्त्रीसँग आउनु भएको छ । कस्तो लाग्यो ?

होइन, हामी त इभेन्ट कभरेजमा छौँ, तपाईं विज्ञ पनि मानिनुहुन्छ, हामी त विज्ञका कुरा सुन्न चाहेका हौँ ।
–भ्रमण ऐतिहासिक भयो । हालसम्म भएको विभिन्न भ्रमणभन्दा यो फलदायी रहेको छ । किनभने यसअघि नेपाल र भारतबीचको सम्बन्ध राम्रो थिएन । अलि अलि बिग्रेको थियो । सायद अब त्यसमा सुधार आएको छ, त्यहीँ नै ठूलो कुरा हो । अरू कुराहरू त त्यस्तै भइरहन्छन् ।

१२ बुँदे विज्ञप्ति हेर्दा त खासै केही छैन त्यसमा अनि कसरी फलदायी भयो भ्रमण ?
–१२ बुँदे मैले पढ्न पाएको छैन । त्यो अध्ययन गरेपछि थप केही भनौंला तर मैले फलदायी यो अर्थमा हो, पछिल्लो समय भारत र नेपालका बीचमा जुन तिक्तता थियो त्यो समाप्त भएको छ । यही नै ठूलो कुरा हो । तपाईंले सुन्नुभएको होला, नेपालका प्रधानमन्त्री ओलीजीले नै अब हामी बीचमा कुनै प्रकारको असमझदारी छैन भन्नुभएको छ । यो ठूलो सन्देश हो ।

नेपालमा वामपन्थी सरकार बनेको छ, चीनको सहयोगमा बनेको हो भनी भारतले आशङ्काको दृष्टिले हेरेको भनिन्छ, तपाईंको बुझाइ के हो ?
–नेपाल र भारतको बीचमा कस्तो सम्बन्ध हुन्छ त्यो चीनसँगको सम्बन्धले पनि फरक पार्छ । नेपालले चीनसँग कस्तो सम्बन्ध बनाएर राख्छ त्यो नेपालमा भरपर्छ । नेपालले असल छिमेकको रूपमा चीनलाई रोज्नुपर्छ या भारतलाई ।

भारतले किन नेपाललाई अहिले पनि शङ्काको घेरामा राखेको छ ?
–त्यसरी शङ्काका रूपमा राखेको छैन तर भारतले नेपाललाई हेरिरहेको छ । नेपालले चीनसँग कस्तो सम्बन्ध बनाइरहेको छ, त्यो गहिरो रूपमा हेरिरहेको छ । सायद मलाई लाग्छ नेपालले पनि खासै चीनसँग त्यस्तो सम्बन्ध बनाइसकेको छैन । संयुक्त सैनिक अभ्यास, एकअर्का देशका लागि केही त्यस्तो सम्झौता भएको भए केही भन्न सकिन्थ्यो । यो अहिले सुरुवात हो । हेर्दै जाउँ के छ ।

नेपाल सरकारले अचानक पाकिस्तानका प्रधानमन्त्रीलाई बोलायो भनेर किन भारतले आशङ्काको दृष्टिले हेरेको छ ?
–नेपालको मामलामा भारतका लागि पाकिस्तान टाउको दुखाइको विषय होइन । हाम्रो चासोको विषय चीन मात्र हो । भारतका लागि पाकिस्तान अर्कै विषय हो । पाकिस्तानले नेपालसँग के गरिरहेका छ, त्यो हाम्रो सरोकारको विषय होइन । चीन के गरिरहेको छ, त्यसलाई हामीले नजिकबाट हेरिरहेका छौं ।

अहिले पनि नेपालका प्रधानमन्त्री ओलीको भारत भ्रमणमा पनि चीनको विषयलाई लिएर कुराकानी भएको होला, त्यो कुरा बाहिर आएको छैन । हाम्रो प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले पक्कै पनि ओलीजीसँग कुरा गर्नुभएको होला ।

सूर्यबहादुर थापा प्रधानमन्त्री भएको बेला भारत भ्रमणको क्रममा एउटा एग्रिमेन्ट भएको थियो कि चीनका कुनै पनि गतिविधि तराईमा हुन दिनु हुँदैन ।

त्यो एग्रिमेन्ट अहिले कहाँ गयो ? तराई जो नेपाल भारतको बोर्डर हो, रेड लाइन हो त्यहाँसम्म चीनको पहुँच भइसकेको छ । यसको बारेमा पनि नेपालले सोच्नुपर्ने हो ।

तपाईंको विचारमा नेपालले चीनलाई तराईंसम्म आउन दिनु हुँदैन हो ?
–नेपालले के गर्छ त्यो थाह छैन । तर भारतलाई त्यसमा चासो छ । यसअघि पनि यस विषयमा भारतले नेपालसँग कुरा गरिसकेको छ । यस पटक मोदीजीले गर्नुभयो कि भएन मलाई थाहा छैन । तर नेपालले पनि सोच्नुपर्ने बेला आएको छ । बल नेपाल सरकारको कोर्टमा छ ।

पूर्व सैनिक जनरल अशोक मेहताका पुराना अन्तर्वार्ता

नेपालले गोर्खा भर्ती रोक्न चाह्यो भने रोक्न सक्छ (अशोक मेहतासँगको अन्तर्वार्ता)

काठमाडौंमै आएर अशोककुमार मेहताले भने, लिपुलेक पनि नेपालको भूभाग होइन