बल र बुद्धि कुन ठूलो भन्नेबारे लामै बहस चल्दै आएको छ । बल ठूलो भन्नेहरू पनि छन्, बुद्धि ठूलो भन्नेहरू पनि छन् । सरसर्ती हेर्दा दुवै ठीकै लाग्छन् पनि तर यी लागेका मात्र हुन् । ...
सामवेद अन्तरगत पर्ने छान्दज्ञोपनिषद्मा एउटा कथा छ । परापूर्वकालमा जावाला नामकी एक गरीब महिला थिइन् । गाउँको छेउमा एउटा झुपडी बनाएर बस्दै आएकी जावालाको जवानीमा मजबुरीको फाइदा उठाएर सौन्दर्य लुट्ने...
परापूर्व कालमा कुनै गाउँमा एक व्यापारी थिए । उनी निकै चलाख र धूर्त थिए । गाउँलेहरू जति सिधा थिए त्यत्तिकै गरीब पनि । सेठ यसैलाई भजाएर विभिन्न बहाना पारी पैसा...
धेरै पहिलेको कुरा हो । एउटा गाउँमा एक जना धूर्त ज्योतिष बस्थे । ज्योतिषको नाममा ज पनि जान्दैनथे । तैपनि चिनाटिप्पन हेरे जस्तो गरी ठगीधन्दा चलाउँदै आएका थिए । केही...
एकदिन बिहान सबेरै राजा जगदादित्यसमक्ष आएर द्वारपालले भने– ‘महाराज ! बाहिर कोही आएका छन्, हजुरसँग तत्कालै भेट गर्न चाहन्छन् । छिमेकी मुलुकबाट आएको हुँ भन्छन्,...
भाइबहिनीहरूलाई कसैले सिंह र लामखुट्टे कुन ठूलो भनेर सोधे भने के भन्छौ ? पक्कै सिंह भन्छौ होला होइन ? हो, तत्काल सबैलाई लाग्ने त्यही हो, दिने उत्तर पनि त्यही हो...
कतिपय मानिस खानाका सौखिन हुन्छन् । उनीहरूलाई शरीरभन्दा खाना प्यारो लाग्छ र बिरामी हुँदासमेत खानपानमा परिवर्तन गर्न चाहँदैनन्, जसले गर्दा अकालमै ज्यान गुमाउनुपर्ने अवस्था आउन सक्छ । तलको कथाले पनि...
प्रसङ्ग् भागवतपुराणको हो । सत्ययुगमा रेवत नामका राजा थिए । चक्रवर्ती यी राजाले भूमण्डलका समग्र राजामहाराजाहरूलाई वशमा राखेका थिए । उनकी रेवती नामकी परम सुन्दरी कन्या थिइन् । उनको रूप...
धनप्रसादकी श्रीमती मिनाको एउटा छोरो जन्मेको थियो । छोरोको नाम रोदन थियो । रोदन एक वर्षको हुँदा मिनाको मृत्यु भएको थियो । एक वर्ष पनि नबित्दै धनप्रसादले दोस्रो विवाह गर्यो...
संसारमा अनेक किसिमका ठग हुन सक्छन्, ठगी धन्धा चलाउने हुन सक्छन् । प्रहरी प्रशासन रोक्ने लागेकै हुन्छ, रोक्ने प्रयास गरेकै हुन्छ तर ठगहरू भने उनीहरूभन्दा एक पाइलो अगाडि पुगेर ठग्न...
नेपालीमा एउटा उखान छ– ‘खान नपाएपछि वा नसकेपछि अङ्गुर अमिलो छ ।’ धेरै पहिलेदेखि चल्दै आइएको यो उखान अहिले पनि उत्तिकै प्रचलित छ । यसलाई भाइबहिनीहरूले पनि सुनेको हुनुपर्छ ।...
कथा धेरै पहिलेको हो । कुनैबेला निर्ममपुरमा कुनै निर्दयी राजा थिए । दुर्मुख नामका यी राजाको स्वभाव पनि दुर्मुख नै थियो । रिसाहा र घमन्डी त्यस्तै । जाली र फटाहा...
धेरै पहिलेको कुरा हो । कुनै गाउँमा एक जना पण्डितजी बस्थे । उनी त्यतिबेलाका जानेमाने विद्वान् मानिन्थे । व्याकरणशास्त्रमा उनी बराबरका विद्वान् कोही थिएनन् तर जति विद्वान् थिए, त्योभन्दा बढी...
अल्छी वा आलस्य के हो भन्ने कुरा भाइबहिनीहरूलाई थाहै । भइहाल्छ नि, गरौँला न, अहिले नै के हतार छ र भन्दै निच मारेर बस्नु नै अल्छी वा आलस्य हो ।...
धेरै पहिलेको कुरा हो । एउटा गाउँमा धूर्त जोगी बस्थे । बाहिरबाट संन्यासी देखिन्थे भित्रभित्रै दुराचारी थिए । जटाको मुकुट बाँधी पहेँलो धोती लगाउँथे । पीताम्बर ओड्थे, निधारमा खरानी...
आज बालदिवस । राज्यले भाइबहिनीहरूका निम्ति तोकिदिएको दिवस । आजको दिन सरकारले बालबालिकाहरूका लागि पहिले गरेको कामको समीक्षा गर्छ र पछि गर्नुपर्ने कुराको चर्चा गर्छ । यसको अर्थ सरकारले मात्र...
धेरै पहिलेको कुरा हो । अविश्वासपुरमा अन्धक नामका राजा थिए । अन्धविश्वासका भक्त यी राजा सत्यतथ्यको विचारै नगरी जसले जे भन्यो त्यसैको पछि दौडन्थे । यसैका कारण कतिको...
उहिले कुनै समयमा पृथिवी स्थानीय देवता अग्नि र अन्तरिक्ष स्थानीय देवता वायुको बीचमा को ठूलो भन्नेबारे झगडा परेको थियो । अग्नि आफैँलाई ठूलो मान्थे । आफू बिना संसारका मानिस खानै...
एकादेशमा एक शौखिन राजा थिए । विभिन्न प्रजातिका पशुपक्षी तथा कलाकृति जम्मा पार्ने उनको शोख थियो । दरबारमा काष्ठकला तथा हस्तीहाड कलाकृतिका सङ्ग्रहालय नै खोलेका थिए । ढुङ्गा, माटो र...
परापूर्व कालमा हिरण्यकशिपु नामका सम्राट थिए । उनको स्वर्ग, मत्र्य, पाताल तीनै लोकमा उनको एकछत्र साम्राज्य थियो । हालको इराक भन्ने स्थानमा राजधानी बनाएर तीनै लोकको शासनसत्ता सञ्चालन गरेका थिए...
धेरै पहिलेको कुरा हो । एकादेशमा एउटा मुढी राजा थिए । हरेक काम उनको मुढमा भर पर्थ्यो । रिसाउने र खुसाउने पत्तै हुँदैन थियो । रिस उठेको बेला कसैको ज्यानै...
‘महाराज ! न्याय पाऊँ । यी महिला मेरो छोरालाई आफ्नो भनेर दावी गर्दै छे । आफ्नो मुटुको टुक्रोसित अलग भएर बाँच्न सक्दिनँ । हजुर न्यायपरायण राजा हुनुहुन्छ भन्ने सुनेर आएकी...
अघि एक समयमा कुनै एक बेइमान जुवाडे थियो । जुवाडेहरू प्रायः बेइमान नै हुन्छन् । त्यस्तो नभई जुवा नै खेल्दैनन् । त्यसमा पनि ऊ धेरै नै बेइमान थियो । महाभारतका...
नेपालीमा एउटा उखान छ । ‘झलक्क हेर्दा तँ राम्रो हेरिरहँदा म राम्रो ।’ धेरै पहिलेदेखि चल्दै आएको यो उखान भाइबहिनीहरूले पनि सुनेको हुनुपर्छ । न सुनेका भए पनि बाबा, आमा,...
परापूर्व कालमा एउटा गाउँमा चतुर्भुज शर्मा नामका मानिस थिए । उनलाई गाउँलेहरू मायाले चतुरे भन्थे । उनको नाम जस्तै काममा पनि चतुर थियो । बुद्धिमा त्यस्तै, व्यवहारमा त्यस्तै । त्यसै...
‘वनदेवता ! एउटा कुरा सोधौँ है ?’ एक दिन साँझ वालक पिप्पलादले पीपल वृक्षसित भने । ‘भनन बाबु ! सोध्न पनि अनुमति चाहिन्छ र ? सन्तान जत्तिकै प्रिय छौ,...
एउटा जङ्गलकोे कट्टुसको रूखमा एउटा बूढो लाटोकोसेरो (उल्लु) बस्थ्यो । त्यो लाटोकोसेरोले हरेक दिन उसका वरिपरि हुने विभिन्न घटनाहरुको अवलोकन गर्दथ्यो । हिजो उसले एउटा...
एउटा गाउँमा बडेमानको गाँड भएकी एउटी बूढी थिई । उसका आफ्नो भन्नु एउटी छोरी र एक जना ज्वाइँ मात्र थिए । तिनीहरू पनि परदेश गएका थिए...
चैतमा परीक्षा सकिएलगत्तै घर जाने तयारीमा थियौँ । तर लकडाउन सुरु भएकाले घर जान पाइएन । झनझन लकडाउन लम्बिँदै गयो । स्कुल पनि खुलेन, गाडी पनि चलेनन् ।...
ग्रीस भन्ने देशमा एकजना राजा थिए । उनको नाम थियो– मिदास । उनी अत्यन्तै लोभी थिए । एक दिनको कुरा हो, उनले कुनै...
एकपल्ट दुईजना साथीहरु जङ्गलमा जाँदै थिए, अकस्मात एउटा भालु हामम्फाल्दै आइपुग्यो । एकजना दगुर्दै रुख चढिहाल्यो र त्यहाँ लुकेर बस्यो । अर्को साथीले चाहिँ भाग्न भ्याएन । के...
कुनै छिमेकीको घरमा शुभविवाहको भव्य तयारी थियो । त्यस ठाउँमा निकै मानिसको जमघट हुन थाल्यो । त्यहीबेला एकजना छिमेकीले आफ्नो घरको नोकरलाई बोलाएर भन्यो, ‘त्यहाँ तिमी गएर कतिजना मानिस...
-घनबहादुर थापा ‘रातेबन’ नामको जङ्गलमा एउटा बाघको परिवार बस्दथ्यो । परिवारमा बाघ, बघिनी र एउटा डमरू थिए । डमरूका लामा–लामा दाह्रा मुख बाहिरसम्म निस्केका थिए । जीउ पनि हेर्दै...
चाङ् छ्यूशङ् किशोरले बालबालिकाहरुलाई जुटाएर कथा सुनाएको अर्का दिन जव मानिसहरुले यस गल्लीमा कदम राखे, तिनीहरुले हरेक झ्यालका सीसामा चित्रविचित्रका आकर्षक चित्रहरु अङ्कित देखे । सवै...
छङ वेई त्यस दिन छयुछयु आफ्नो घरसँगैको फिङफिङको घरमा खेल्न गएकी थिई । फिङफिङका बाआमाले छोराका लागि एउटा टेपरेकर्डर किनिदिएका थिए । टेपरेकर्डर कति सानो थियो भने...
स्या यओची हाम्रो प्राइमरी स्कुल नजिकै बयरको एउटा ठूलो झाङ थियो । यो झ्याङ छुच्चो थियो । झाङमा बयरका राताराता फल लटरम्म देखिथे । देख्दै मुखमा मानी...
श्वी–शन म त्यहाँ पुग्दा हाटबजार भरिइसकेको थियो ।हिउँ जस्तै स्वच्छ सफा चामल, सुन जस्तै पहेंलो मकै, सूर्यमुखी बियाँ, कमल गट्टा, छटपटाइरहेका माछाहरु, बिरालाका ङयाउराहरु, जता हेर्यो पसलै पसल ।...
बुढो सन्न भयो । उसको हाटबाट लाठी छुट्यो र भुइँमा झर्यो । ली श्याओच्युनको कपाल मुसार्दै भन्यो, “हरे, कुरा यस्तो पो रहेछ ? तिमीलाई हिर्काएर मैले ठूलो गल्ती गरें ।...
चाङ छ्यूशङ विद्यालयबाट घर फर्कदा आज बाबाको कोठामा टेलिफोन जोडेको देखें । टेलिफोनका लागि बाबाले महिनौं अघि फारम भर्नु भएको थियो । आज बिहानै कम्पनीका मानिसहरु...
सडक किनारको चउरमा एउटी घोडी चरिरहेकी थिई । अलि पर अग्ब्लो पाललो खुट्टाको एउटा बछेडो उफ्रदै दगुर्दै खेल्दै चरिरहेको थियो । सडकमा सडकै चिर्लान् कि जस्ता बडेमानका...
छन तानयेन म सात वर्षको भएँ । म सधैँ बेलुका टिभी. मा समाचार कार्यक्रम हेरेर सुत्न जान्छु । मेरो आफ्नो सानो पलङ छ । हजुरआमाको ठूलो पलङसित...