नरनाथ पाण्डे
पुस ५ गते २०७७ साल नेपालको इतिहासलाई पुनः सम्झन बाध्य हुनुपर्ने दिन बनेको छ । यस्ता कतिपय तिथिमिति इतिहासमा सम्झनुपर्ने हुन्छ जसले उत्साह र उमङ्ग ल्याउने कामभन्दा दुःख सम्झाउने गर्छन् । पुनः नेपाली क्यालेन्डरमा उक्त दिन नेपाली मानसपटलमा कहिल्यै नमेटिने छाप राख्नेगरी सम्झन...
कोरोनाभाइरसले जनमानसमा डर त्रास फैलाएको अनुभव भएको छ । यो रोगबारे हामी सबैमा सही ज्ञान पनि हुनु आवश्यक छ । यो रोगको सङ्क्रमण देखापरेको व्यक्ति र अन्य सबैले उचित सल्लाह समयमा नै पाएमा यो रोगले भयानक रूपसमेत लिन पाउँदैन । कोभिड–१९ (कोरोना) अरू रुघाखोकी ज...
नेपालका सरकारी तथा संस्थान जस्ता निकायमा कार्य गरेका निजामती, जङ्गी, प्रहरी, स्थानीय निकाय, सरकारी स्वामित्व भएका सार्वजनिक विद्यालय तथा विश्वविद्यालय, बैङ्क, संस्थान, स्वास्थ्य, न्याय जस्ता आदि क्षेत्रहरूबाट सेवानिवृत्त भई सरकारी कोषबाट पेन्सन सुविधा लिइरहेका कर्मचारी, शिक्षक...
पृष्ठभूमि योग शब्दको उत्पत्ति संस्कृत भाषाको युजिर योगे धातुबाट भएको हो । जसको अर्थ सम्मिलित हुनु वा एक हुनु भन्ने हुन्छ । जीवात्मा तथा परमात्मामा एकीकरण हुनु, मानिसको शारीरिक, मानसिक, बौद्धिक तथा आध्यात्मिक पक्षको एकीकरण हुनु र व्यक्ति तथा समाजबीच एकीकरण हुनु भन्ने ...
बुद्धजयन्ती र बुद्धजयन्तीको अवसरमा बुद्धका बारेमा केही कुरा जान्नु र स्मरण गर्नु हामी नेपालीको विशेष कर्तव्य भएको नाताले बुद्धका बारेमा केही कुरा उल्लेख गर्ने जमर्को गरिएको छ । नेपालको कपिलवस्तुमा जन्मिएका गौतम बुद्ध एक दार्शनिक व्यक्तित्व हुन् । उनका समयका अधिकांश कुराहरु ...
सङ्घीय सरकारले आर्थिक वर्ष २०७६÷०७७ को बजेटअघि प्रस्तुत गरिने सरकारको नीति तथा कार्यक्रम सम्माननीय राष्ट्रपतिज्यू मार्फत करिब साढे दुई घण्टा लगाई भरखरै मात्र वाचन गराएको छ । वास्तवमा सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र शासन व्यवस्था भएको नेपालमा सम्पूर्ण काम तथा प्रक्रिया पूरा ...
सरकारी सेवा वा सरकारी स्वामित्व भएका निकायमा काम गरी सेवानिवृत्त भएका राष्ट्रसेवकहरू, जसले राज्यको कोषबाट पेन्सन सुविधा लिइरहेका हुन्छन् ती व्यक्ति नै सेवानिवृत्त राष्ट्रसेवक हुन् । सेवानिवृत्त राष्ट्रसेवकहरु विभिन्न क्षेत्रबाट आफ्नो सेवाअवधिभर अनुभव हासिल गरेका अनुभव...
नेपालमा यही माघ १ गते ‘शान्ति र समृद्धिका लागि योग, योगी बनौँ र योग सिकाऔँ” भन्ने नाराका साथ राष्ट्रिय योग दिवस मनाइँदै छ । योग दिवसको अवसरमा प्रत्येक वर्ष मनाउँदै आइरहेको योग दिवसको इतिहास के कस्तो छ र त्यसमा ककसको मुख्य योगदान रहेको छ भन्ने सन्दर्भमा च...
“इतिहासमा कुनैबेला न्यायालय नै भरोसाको केन्द्रविन्दु हुन्थ्यो र जतिसुकै निरङ्कुश शासक भए पनि उसको छाया न्यायालयमा पर्दैन भन्ने जनतामा विश्वास थियो । घटनाक्रमले न्यायालयले पनि यस्तै जनपक्षीय आवाजलाई सम्बोधन गरी निरङ्कुश शासकलाई पाखा लगाएका उदाहरणहरू पनि छन् ।&rdquo...
योगको अर्थ जोड्नु हो । अनात्मबाट आत्मालाई छुट्याएर परमात्मासँग जोड्नु नै योग हो भनिन्छ । तर पतञ्जलीको दर्शनमा योग त्यो प्रयत्न हो, त्यो साधन वा अभ्यास हो, जसको माध्यमले चित्त र इन्द्रियलाई वशमा गरिन्छ । यहाँ योग भनेको जोड्नुको अर्थमा नआई प्रयत्नको अर्थमा आएको छ । ...
एक्काइसौँ शताब्दीको चरम विकाससँगै विज्ञान र प्रविधिको उपलब्धिका कारणले मानिसलाई एक पाइला हिँड्न र कुनै काम पनि आफूलाई गर्न परेको छैन । मानिसले गर्ने काम सबै मानव निर्मित यन्त्रहरूबाटै भइरहेका छन् । जसका कारण मानिस प्रविधिको दास भएको छ । खाना मीठो, चिल्लो र मसालाद...
पूर्वीय दर्शनहरूमध्ये सबैजसो दर्शन आध्यात्मिक र वेदलाई आधार मानेर आएका दर्शन हुन् । भारतीय दर्शनअन्तर्गत चार्बाक, जैन र बौद्ध दर्शनलाई मात्र नास्तिक दर्शन भनिन्छ भने अन्य दर्शनहरू आस्तिक दर्शन हुन् । वेदलाई मान्ने र वैदिक ग्रन्थमा आधारित दर्शनहरू न्याय, वैशेषिक, साङ्ख्य, योग, मि...
नेपालको कपिलवस्तुमा जन्मिएका गौतम बुद्ध एक दार्शनिक व्यक्तित्व हुन् । उनको समयका अधिकांश कुराहरू अलिखित नै थिए र उनको समयपश्चात उनले दिएका ज्ञानका कुराहरूलाई लिपिबद्ध गरी संसारभर शान्तिको सन्देश दिने काम भयो । उनी जीवित छँदै आफूलाई भगवान नमान्न, नभन्न र पछि पनि त्यसो ...
