भारतको जेएनयुमा शुल्क वृद्धि हुँदा किन यत्रो ठूलो प्रदर्शन भइरहेको छ ?
बीबीसी । दिल्लीस्थित जवाहरलाल नेहरु विश्वविद्यालयको होस्टल शुल्क बढेपछि विद्यार्थीको असन्तुष्टि सडकमा मात्र होइन, संसदसम्म पुगेको छ ।
मंगलबार भारतको संसदको माथिल्लो सदनमा जेएनयुको शुल्क वृद्धिको कुरा उठ्यो । त्यही विवादका कारण सदननै स्थगित गर्नुपर्ने स्थिति आयो ।
त्यस्तै सोमबार विद्यार्थीहरुले संसदतर्फ ¥याली आयोजना गर्ने योजना बनाएका थिए । तर प्रहरीले विद्यार्थीको ¥यालीलाई हस्तक्षेप गरेर रोकिदियो र ¥याली गर्ने योजना रहेको क्षेत्रमा धारा १४४ लगाइयो ।
खास विवाद के हो ?
जेएनयू प्रशासनले नोभेम्बर १ मा एक विज्ञप्ति सार्वजनिक गर्दै विश्वविद्यालयको होस्टलमा बसिरहेका विद्यार्थीसँग लिइरहेको शुल्क बढायो ।
यसमा विद्यार्थी बस्ने होस्टलको कोठाको शुल्कदेखि लिएर बिजुली, पानी र मेन्टेनेन्सको शुल्कसम्म सामेल छ ।
प्रेस विज्ञप्ति अनुसार विश्वविद्यालय परिसरका दुई वटा होस्टलमा बस्ने विद्यार्थीहरुले पहिलेदेखि नै बिजुली र पानीको मूल्य तिरिरहेका थिए र अन्य १६ होस्टेलका विद्यार्थीले भने मेन्टेनेसको मूल्य दिनु पर्दैनथ्यो ।
जेएनयू रजिस्ट्रारको तर्फबाट जारी विज्ञप्ति अनुसार मेन्टेनेसमा वर्षेनी १० करोड खर्च हुन्छ र यसलाई केही सहयोग हुने मनसाय राखेर जेएनयूमा पनि देशको बाँकी विश्वविद्यालयमा जस्तै यहाँका सबै विद्यार्थीहरुले तिनले उपयोग गरेको बिजुली, पानी र अन्य सेवा शुल्क (सरसफाई, व्यवस्थापन, भान्छा, मेस सहयोगी आदी) चुक्ता गर्नुपर्ने हुन्छ । यसका लागि शुल्कका १७०० भारु मासिक राखियो ।
जेएनयूका छात्र शुल्क वृद्धिबाट आक्रोशित भए र विरोधमा ती जेएनयू परिसरमा प्रशासनिक ब्लकमा धर्ना बसे ।
जेएनयूको प्रशासनिक भवनमा विद्यार्थीका लगातार प्रदर्शनपछि जेएनयू प्रशासन आफूले बढाएको फि न्युन–आयका परिवारबाट आएका विद्यार्थीको लागि कम गर्ने घोषणा गरिदिए ।
तर त्यसले आन्दोलनलाई थाम्न सकेन बरु आन्दोलन झन तीव्र भयो । उनीहरुले यसमा थोरै पनि वृद्धि स्वीकार गरेनन् ।
विद्यार्थीहरु मेस शुल्क २५०० भारुबाट ६५०० भारु बनाएकोमा रुष्ट थिए ।
एक विद्यार्थीले बीबीसीसँग भने ,‘जेएनयूको होस्टलमा बस्नको लागि विद्यार्थीले अहिलेसम्म जति शुल्क तिर्नुपथ्र्यो त्यसमा निक्कै परिवर्तन गरिएको छ । पहिले कयैन सुविधाहरुको लागि विद्यार्थीले पैसा दिनुपर्दैन थियो । ’
शुल्क वृद्धि घटना विद्यार्थीको अडान
सन् २०१७–१८ को जवाहारलाल नेहरु विश्वविद्यालयको वार्षिक रिपोर्टले आफूकहाँ पढ्ने ४० प्रतिशत विद्यार्थीको परिवारको मासिक आम्दानी १२ हजार भारुभन्दा कम थियो ।
आर्थिक रुपबाट कमजोर विद्यार्थीलाई विश्वविद्यालयको तर्फबाट २००० भारुको मासिक सब्सिडिजको व्यवस्था थियो । तर यी विद्यार्थीको लागि बढेको होस्टल फिस तिर्न यसबाट पनि सम्भव हुँदैन ।
जेएनयू विद्यार्थी संघले यसको जानकारी केन्द्रीय मानव संसाधन मन्त्री रमेश पोखरियाल निशंकलाई पनि दिएको थियो ।
तिनले शुल्क वृद्धि गरिदाँ ४० प्रतिशत विद्यार्थीले आफ्नो पढाई बीचमा नै छाड्नपर्ने अवस्था आउने बताएका थिए ।
जेएनयूको बेवसाइट अनुसार त्यहाँको होस्टलमा विद्यार्थीको कुल संख्या ६,३४९ छ । सन् २०१७ मा त्यहाँ १५५६ विद्याथीले भर्ना गरेका थिए । त्यसमध्ये ६२३ विद्यार्थीको परिवारको मासिक आय १२ हजार भारुभन्दा कम थियो ।
जेएनयू मेसको लागि(रिफण्डेबल) सेकुरिटी शुल्क पहिले ५००० भारु थियो । त्यो बढेर १२ हजार भारु गरियो । अब विरोध प्रदर्शनपछि यसलाई पुनः पहिलेकै ५५०० भारु गरिएको छ ।
पहिले सरसफाइन र अन्य व्यवस्थापन शुल्क लिइदैन थियो । तर यसलाई १७०० भारु प्रति महिना गरियो ।
बिजुली पानीलाई लिएर पनि कुनै शुल्क लाग्दैन थियो । तर अब विद्यार्थीले उपयोग गरे अनुसार तिनको शुल्क तिर्नु गर्नुपर्छ । तथापि गरिबी रेखामुनिका विद्यार्थीको लागि ५० प्रतिशत सहुलियतको घोषणा गरिएको छ ।
छात्रावासमा दुई खालको कोठाका लागि शुल्क ३० गुणा वृद्धि गरिएको छ ।
जेएनयू विद्यार्थी होस्टलको एकल कोठाको लागि पहिले प्रति महिना भारु २० थियो भने अहिले त्यसलाई बढाएर सबै विदार्थीको लागि ६०० भारु प्रति महिना गरिएको छ । पछि संशोधन गरेर गरिबी रेखाभन्दा मुनिको विद्यार्थीको लागि यसलाई घटाएर ३०० भारु गरिएको छ ।
दुई विद्यार्थी एक साथ बस्दा कोठाको फिस १० भारु थियो । पछि यसको शुल्क ३०० भारु प्रति महिना गरिएको थियो । तर अहिले त्यसमा आधा कटौती गरेर १५० मा झारिएको छ ।
यसको अतिरिक्त खाना पकाउने, खाने भाँडा, मेस बिल, आदीमा कुनै पिरवर्तन गरिएको छैन ।
उता, मेसको लागि एकल शुल्क पनि दुई गुणा बढाएर ५५०० भारु गरिएको छ ।
खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?
प्रतिक्रिया
भर्खरै
-
स्थानीय तह भ्रष्टाचारमा चुर्लुम्म : बालेन नेतृत्वको काठमाडौँ महानगरपालिका नै दोस्रो नम्बरमा
-
केराबारीमा डुबेर दुई बालकको मृत्यु
-
वुलिङ्ग बिंगुओ ईभीले दशैं अगाडि ल्यायाे विशेष एक्सचेन्ज अफर
-
श्री एयरलाइन्सले भोलिबाट काठमाडौँ-भरतपुर उडान भर्ने
-
कोशी ब्यारेजको मर्मत गरिँदै
-
विपत्तिमा पनि सरकार जनताको साथमा देखिएन: साह