काठमाडौँ । नेपाल मानव अधिकार अन्तर्राष्ट्रिय चलचित्र महोत्सवको ११ औँ संस्करण सुरु भएको छ । शनिबार नेपाल पर्यटन बोर्डको हलमा आयोजित एक कार्यक्रमबिच राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगका अध्यक्ष तपबहादुर मगरले महोत्सवको उद्घाटन गरे ।

समारोहमा बोल्दै उनले मानव अधिकारको संरक्षण, सम्बद्र्धन र प्रवर्द्धनका लागि फिल्म प्रभावकारी माध्यम बन्ने बताए । ‘फिल्म शिक्षा प्रदान गर्ने प्रभावकारी माध्यम हो ।

‘फिल्मले मानव अधिकार सुरक्षित गर्न, प्रवर्द्धन गर्न र जगरुता सिर्जना गर्न सहयोग गर्छ । समाजमा बालबालिकाको अपहरण, महिला हिंसा, जातीय विभेद जस्ता अपराध शृंखला रोकिएका छैनन्  । जसको संरक्षण र प्रवर्द्धनमा फिल्म प्रभावकारी माध्यम बन्न सक्छ’, उनले भने । मानव अधिकार मैत्री समाज निर्माणको लागि मानव अधिकारको विषयमा फिल्म बन्नुपर्ने धारणा उनको थियो ।

कार्यक्रममा मानव अधिकार  चलचित्र केन्द्रका अध्यक्ष विष्णु खत्रीले कलाका विभिन्न विधामा अध्ययन, अनुसन्धान, शिक्षा, संवाद र नीतिगत पैरवीसँग सम्बन्धित अभियानहरू मानव अधिकार चलचित्र केन्द्रले आफ्नो स्थापना कालदेखि नै नियमित गर्दै आएको बताए । ‘चलचित्र, भिडियो र कलाका विभिन्न विद्याहरू मानव अधिकार शिक्षा र मानव अधिकारसँग सम्बन्धित सवालहरूको उठानमा प्रभावकारी माध्यम बन्न सक्छन् भन्ने विश्वासका साथ वार्षिक रूपमा मानव अधिकार चलचित्र महोत्सवको आयोजना गर्दै आइरहेका छौँ’ उनले महोत्सवको उद्देश्य प्रस्ट पारे ।

महोत्सवमा विश्वभरबाट खुल्ला आवेदनबाट सङ्कलन गरिएका कथानक चलचित्र, वृत्तचित्र, एनिमेसन लगायतका नेपालसहित  २७ देशका ५४  वटा चलचित्रहरू देखाइने महोत्सवका अध्यक्ष अरुणदेव जोशीले बताए ।

महोत्सवमा नेपाल लगायत फ्रान्स, स्पेन, बेलायत, अमेरिका, अस्ट्रेलिया, क्यानडा, ओमान, थाइल्याण्ड, म्यान्मार, दक्षिण कोरिया, जर्मनी, इरान, टर्कि, क्रोएसिया, इटली, अयारल्याण्ड, किर्जिस्तान, जर्जिया, पोल्याण्ड, ताजिकिस्तान, नर्वे, युक्रेन, बङ्गलादेश र भारतबाट प्राप्त मानवअधिकारका विषयमा निर्मित चलचित्र तथा वृत्तचित्रहरू प्रदर्शन गरिनेछ ।

महोत्सवको उद्घाटनमा सुभांगी खड्काको वृत्तचित्र ‘द एज अफ लर्निङ’ प्रदर्शन देखाइयो । गोर्खाली तक्मा ब्यान्डले साङ्गीतिक प्रस्तुति पनि दिएको थियो । सामूहिक नारासहित  आयोजना सुरु भएको महोत्सवमा मङ्सिर २६ सम्म नेपाल पर्यटन बोर्ड र चाबहिलस्थित चलचित्र विकास बोर्डमा सञ्चालन हुनेछ ।

महोत्सवको जुरीमा बेलायतका माइकल ब्राउन, भारतकी अनुपमा बोस र नेपालकी पशुपति राई रहेका छन् । महोत्सवमा जुरीबाट छनौट भएका उत्कृष्ट पाँच चलचित्रहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय फिचर प्रतिस्पर्धा, अन्तर्राष्ट्रिय शर्ट फिक्सन तथा ननफिक्सन र नेपाली सर्ट फिक्सन तथा ननफिक्सन विधामा नगद सहित पुरस्कार प्रदान गरिने छ । त्यस्तै महोत्सवमा एक जना उत्कृष्ट नेपाली महिला निर्देशकलाई पनि पुरस्कृत गरिनेछ ।

महोत्सवमा चलचित्र प्रदर्शनसँगै चलचित्रकर्मी, दर्शक, विश्लेषक र मानव अधिकारकर्मीबिचको बहस हुनेछ । यस वर्ष महोत्सवमा ‘सिनेमा विकासको लागि राजनीतिक प्रतिबद्धता’ र ‘सामूहिक अधिकार : अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिबद्धता, अभ्यास र राज्यको दायित्व’ विषयमा राजनीतिकर्मी, अधिकारकर्मी र चलचित्रकर्मीरबीच दुई ओटा प्यानल छलफल पनि राखिएको छ । साथै महोत्सवमा मानव अधिकारसँग सम्बन्धित फोटो प्रदर्शनी पनि राखिएको छ । महोत्सवको समापन समारोहमा बेलायतको एल्हम एहसासको सर्ट फिल्म ‘येल्लो’ प्रदर्शन हुनेछ । समापन समारोह मङ्सिर २६ गते काठमाडौँको नेपाल पर्यटन बोर्डमा आयोजना हुनेछ ।