विचार/दृष्टिकोण
हेरी क्यामले भनेका छन्, ‘गरिब त्यो होइन, जोसँग पैसा छैन । गरिब त्यो हो, जो–सँग सपना छैन ।’ हामी कर्णालीबासी सपना नभएर नै गरिब भएका हौं । संसारका विपन्न मुलुक सपना भएर नै सम्पन्न भएका हुन् । तसर्थ कर्णाली समृद्धिको सपना हामीले देख्नै पर्दछ । ...
धेरैजसो धर्मग्रन्थहरू ‘ईश्वर’ शब्दबाट सुरु हुन्छन् । बौद्ध धर्मको सारग्रन्थ धर्मपद भने ‘मन’ शब्दबाट सुरु हुन्छ । बुद्धले बारम्बार एउटै कुरा दोहर्याएका छन्– मन नै प्रधान हो । त्यसैले, मनलाई प्रशिक्षित गर । धर्मपदमा भनिएको छ– प्रशिक्षित गरिएको...
नेपालको इतिहासलाई हेर्ने हो भने प्राचीन कालदेखि नै अनेकन नामबाट प्रहरीको अस्तित्व विद्यमान थियो, जसले राज्यको तर्फबाट नागरिकको सुरक्षा गर्ने कार्य गर्दथे । २००८ सालमा वैधानिक रूपमा प्रहरी फोर्सको स्थापना भएको पाइन्छ । प्रहरी सेवालाई थप व्यवस्थित गर्नका लागि २०१२ सालमा प्रह...
‘महँगी नियन्त्रण सरकारको हातमा छैन,’ यो भनाइ हो सरकारका प्रवक्ता अर्थात् सञ्चारमन्त्री ज्ञानेन्द्र बहादुर कार्कीको । असार ७ गते मन्त्री कार्कीले पोखरामा आयोजित एक कार्यक्रममा दिएको अभिव्यक्ति हो यो । मन्त्री कार्कीका अनुसार विशेषतः पछिल्लो समय हप्तैपिच्छे भाउ बढाइएक...
वाक् स्वतन्त्रतालाई लोकतन्त्रको प्राणवायु मानिन्छ । स्वतन्त्रताको महत्त्व त्यसको उपयोग गर्न नपाएका मानिसले व्यक्त गर्ने पीडामा भेटिन्छ । मेरो कलम नभाँच, मेरो बोल्ने मुख नथुन, मेरो हात गोडामा नेल नठोक भन्ने बीपी कोइरालाका समकालीन सबै कम्युनिस्ट, काँग्रेस र २०४६ सम्मको स्थिति बेह...
यस वर्ष पनि २१ जुनलाई अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवसको रुपमा हामीले मनाइरहेका छौं । संयुक्त राष्ट्रका सबै सदस्य राष्ट्रहरुले आ–आफ्नै ढंगले यो अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस मनाउँदै आइरहेका छन् । यस पटक मनाइने योग दिवस आठौं अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस हो । विश्वव्यापी रुपमा योग प्रतिको...
आध्यात्मिक परिभाषाअनुसार मन र आत्मालाई परमात्मासँग जोड्ने क्रियालाई योग भनिन्छ । शारीरिक रूपमा स्वस्थ, मानसिक रूपमा शान्त र आध्यात्मिक रूपमा उच्च चेतनायुक्त भएर जिउने कलालाई पनि योग भनिन्छ । संस्कृत भाषामा योगलाई जोड्नु भन्ने बुझिन्छ । योग नेपालको हिमालय क्षेत्रम...
के नेपाली राजनीति सरल रेखामा अघि बढिरहेको छ ? संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्थापनापछिको पहिलो ५ वर्षे कार्यकाल सकिन लाग्दा आम नेपाली मतदाताहरूको मनभित्र के कुराहरू खेलिरहेका छन् ? राजनीतिक दलका कार्यकर्ताहरूको मनस्थिति कस्तो छ ? दलीय सिद्धान्त, ब्यवहार, सँगठन र दल...
ठमेलको एउटा रेष्टुराँमा प्रचार सामाग्री टाँसिएको रहेछ- बीयर खाऊँ,पानी जोगाउँ। तथानामका विकास एवं विभिन्न खाले संरक्षण अभियान यथा-पर्यावरण, पृथ्वी, जल, भूमि, माटो आदिको लागि भइरहेका पश्चिमा निर्दिष्ट एनजीओ, आईएनजीओ मोडेलको यथार्थ चित्रण गर्छ उक्त रेष्...
विगतमा जस्तै यस वर्ष पनि असार ७ गते ‘मानवताका लागि योग’ नाराका साथ आठौँ अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस संसारभर मनाउने कार्यक्रम छ । प्रत्येक वर्ष मनाउँदै आइरहेको यो दिवसको इतिहास र त्यसका मुख्य योगदानकर्ताका बारेमा चर्चा गर्नु सान्दर्भिक हुनेछ । कुनै पनि महान् व्यक्त...
२०३५ साल अगाडिसम्म नेपालमा गाडी दुर्घटना हुँदासमेत छानविन समिति बन्थ्यो, त्यसले सुझाव सहितको रिपोर्ट दिन्थ्यो भन्ने सुन्नमा आउँछ । रिपोर्ट कार्यान्वयन हुन्थ्यो कि नाइँ त्यो दैवले नै जानून् । तर अहिले सार्वजनिक यातायात र निजी यातायातका साधनको पनि दुर्घटनापछि छानविन ...
अमेरिका र रुस बिचको अन्तरविरोध नयाँ होइन । यो तात्कालीन सोभियत समाजवादी जनगणतन्त्र संघ अस्तित्वमा रहँदादेखि नै जारी विवाद हो । अर्थात् यो पुँजीवादी र समाजवादी धुरी बिचको लडाई थियो । यस अतिरिक्त यो विश्व महाशक्ति राष्ट्र वन्ने होडवाजीद्वारा निर्देशित थियो । यद्यपि इतिहा...
अमेरिकी मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन (एमसीसी) सहयोग लिने÷नलिने भन्ने विवादले नेपाली राजनीति झण्डै दुई वर्ष कच्पल्टिया । तत्कालीन सभामुख कृष्णबहादुर महराको बर्हिगमन, जेलनेलदेखि केपी शर्मा ओलीको सत्तापलट र पार्टी पतनमा एमसीसी एउटा महत्वपूर्ण फ्याक्टर थियो । भलै त्यस...
भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयले भूउपयोग नियमावली २०७९ जारी गर्दै त्यसलाई ‘सहजीकरण गर्ने’ भनेर गत जेठ २७ गते बुँदागत निर्णयहरू गरेपछि जग्गा उपयोग र व्यवसायको क्षेत्रमा झन् अन्योल सिर्जना भएको छ । निर्णय लगत्तै देशभरका मालपोत कार्यालयहरूले ऋ...
नेपालले छिमेकी लगायत सबै मित्रराष्ट्रहरूसँग सार्वभौमिक समानता, पारस्परिक हितका आधारमा स्वतन्त्र र सन्तुलित सम्बन्ध कायम राख्नु पर्ने हुन्छ । नेपाल दुई विशाल छिमेकी मुलुकहरू भारत र चीनको बीचमा अवस्थित एक भूपरिवेष्टित मुलुक हो । यी दुवै छिमेकी देशहरूसँग समनिकटता र समदुर...
भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको दल भारतीय जनता पार्टी (भाजपा)द्वारा शासित राज्यहरूमा अधिकारीहरूले पछिल्ला केही महिनादेखि सरकार विरोधी प्रदर्शनमा भाग लिएको आशङ्काका भरमा मुस्लिमको घर, पसल र व्यापारिक स्थलमा बुल्डोजर चलाउन थालेका छन् । एक कमजोर लोकतन्त्र खुलमखुला...
नेपाल अहिले भूराजनीतिक द्वन्द्वमा जान थालेको अनुभूति भइरहेको छ । किनभने कूटनीतिमा परिपक्वता र चातुर्यता नहुने हो वा त्यसमा विचार नगर्ने हो भने मुलुकलाई असजिलो पर्दै जान्छ । विश्वमा अमेरिका र चीनका बीचमा सुरुमा आर्थिक द्वन्द्व थियो, अहिले सामरिक द्वन्द्व पनि देखिन थालेक...
हाम्रो देश नेपाल किन अझै विकासको गतिमा अगाडि बढ्न सकेको छैन ? यसको दोष धेरै वर्ष राजनैतिक व्यवस्थालाई लगायौँ । अव राजनैतिक व्यवस्थालाई दोष लगाउनेहरू नै देशको शासन भार चलाउने अवस्थामा पुगेको पनि धेरै दिन भैसक्यो । तै पनि विकासतर्फ बाटो सोझिएको छैन । यसको कारण के ...
हिजोआज जताततै महँगी बढेको छ । खानेतेल प्रतिलिटर रु. ४ सय भन्दामाथि पुगेको छ भने पेट्रोल प्रतिलिटर रु. १८० भएको छ । सर्वसाधारण जनता महँगीले ढाड सेक्यो भनिरहेछन् । तर सरोकारवाला र आम नागरिक महँगीविरुद्ध आन्दोलन गर्न एकजुट हुन सकेको अवस्था छैन । व्यापारी, ठेकेदार,...
जेठदेखि हप्तामा २ दिन बिदा दिएको नेपाल सरकार आफ्नो निर्णयमा एक महिना पनि टिक्न सकेन । यही असारबाट पुनः आइतबारको बिदा काटिएको छ । नेपालमा सार्वजनिक बिदाको कुरा गर्नु भन्दा पहिला विश्वमा साप्ताहिक बिदा कसरी जन्मियो, यसबारे जानकारी पस्किँदै यो लेखको सुरुवात गरियो । ...
साधारणतया आलोचनाको लागि खुल्ला पत्र लेख्ने चलन छ । तर, यो आलोचनाको उद्देश्यले लेखिएको होइन, न प्रशंसाकै लागि । अनि शीर्षकमा ‘बालेन साह’ लेखिएको भए पनि यो सबै जनप्रतिनिधिको लागि हो, काठमाडौंका मात्र होइन, नेपालभरिकै । साथै, सर्वसाधारणको लागि पनि उत्तिक...
सन्दर्भमा प्रवेश गर्नु अघि एउटा चलिरहेको सन्दर्भ हेरौं, “मन मिलुन्जेल प्रेम, मन नमिले पछि बलात्कार ।” यसले पुरुषहरूलाई ठुलो सास्ती दियो । याने कि कुनै महिलाले म माथि बलात्कार भयो भनी उजुरी गरिन् भने प्रहरीको पहिलो कर्तव्य बनोस् कि त्यहाँ मन मिलेर पो यौनसम्पर्...
छुवाछूत संस्कार विद्यमान भएको कारण छुवाछूत गर्नेलाई सामान्य लाग्छ । तर हजारौ वर्षदेखि भोग्दै आएकालाई यसको पीडा भयावह छ । सधैँ चहराइ रहने घाउ भएको छ । आफू मान्छे हुन नपाएको दुःख छ । विश्वव्यापी नियम, कानुन र ऐनले बराबरी भनेको हकदार बन्न नपाउँदाको अभाव खट्केको छ । म...
‘हरपलको खबर र विश्लेषण’को नारा तथा परिवर्तनको पक्षमा समर्पित हुने उद्देश्यका साथ ९ वर्षअघि रातोपाटी डटकम सञ्चालनमा आएको हो । अनलाइन पत्रकारिता वामे सर्दै गर्दा लुकेका र लुकाइएका खबर पस्कँदै आवाजविहीनहरूको आवाज बनेर फरक बाटोबाट अघि बढ्ने अठोटका साथ रातोप...
‘सबैको, सबैभन्दा राम्रो’ रातोपाटी डटकम २०७० जेठ २७ देखि सञ्चालनमा आएको हो। यो नौ बर्षीय यात्रामा रातोपाटीले जनपक्षीय पत्रकारिता त गरेकै छ, जनपक्षीयताको पहिचान जोगाएरै अनलाइन पत्रकारिताको मूलधारमा स्थापित भएको छ। गिनेचुनेका कम्तिमा पाँच अनलाइनमध्ये रातो...