सोमबार, २३ माघ २०७९
search EN
ताजा लोकप्रिय
  • ताजा
  • लोकप्रिय
२४ घन्टाका ताजा अपडेट

विचार/दृष्टिकोण

स्ववियुको गर्विलो इतिहास र घट्दो शाख

स्ववियुको गर्विलो इतिहास र घट्दो शाख

स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन विद्यार्थी हक अधिकारको संरक्षण र सम्वर्द्धन गर्ने निकाय हो । क्याम्पसका शैक्षिक तथा संस्थागत सुधारका लागि सधैँ क्रियाशील रहने हुनाले यसलाई विद्यार्थीहरूको आधिकारिक संस्थाका रूपमा बुझिन्छ । विद्यार्थीका आफ्ना समस्या आफैँले समाधान गर्न ...

विलाइसकेको बज्जीलाई वर्तमानमा खोज्ने प्रयास

विलाइसकेको बज्जीलाई वर्तमानमा खोज्ने प्रयास

बौद्ध ग्रन्थ ‘अंगुतर निकाय’ एवं जैनग्रन्थ ‘भगवती सूत्र’मा बज्जी सङ्घको उल्लेख प्रमुख गणराज्यको रूपमा छ । बज्जिका अठारह गणराज्यहरूको प्राचीन बज्जी सङ्घको आधुनिक भाषा हो । डा. योगेन्द्र मिश्रका अनुसार...
‘गृहयुद्ध’ मा अड्किएको रविको वैकल्पिक राजनीति

‘गृहयुद्ध’ मा अड्किएको रविको वैकल्पिक राजनीति

वैकल्पिक राजनीतिको नारा दिएर उदाएका पूर्वपत्रकार रवि  लामिछाने यतिबेला पनि चर्चाको शिखरमै छन् । उनी जसरी राजनीतिमा आएका थिए, अहिले त्यो परिवेश छैन । उनलाई मतदान गर्ने नागरिकले रविलाई सत्तामै...
रविको अधैर्यताले ल्याउन सक्ने सङ्कट

रविको अधैर्यताले ल्याउन सक्ने सङ्कट

लोक प्रचलनमा एउटा भनाइ छ– ‘तिमी समयको अघि पनि छैनौँ, समयको पछि पनि छैनौँ, तिमी सधैँ समयको बीचमै छौ ।’ अर्थात् हरेक अवसरको समय हुन्छ तर त्यो सँगसँगै हुन्छ ।...
रविको रमणीय रवैया

रविको रमणीय रवैया

छोटो समयमा नेपाली राजनीतिमा उदाएर सत्ताको शिखर चढेर एक महिनामै सत्ताबाट ओर्लने कीर्तिमान सायद रविको नाममा मात्र लेखिएको छ । नागरिकता विवादमा गृहमन्त्री, उपप्रधानमन्त्री, रास्वपा अध्यक्ष र संसद् सदस्यबाट विमुख...
पारिवारिक जिम्मेवारीबाट बाहिर निस्कन नसकेका हामी महिला

पारिवारिक जिम्मेवारीबाट बाहिर निस्कन नसकेका हामी महिला

म एक शिक्षिका हुँ । समुदायबाट आएका बालबालिकालाई विद्यालयभित्र राखेर शिक्षा दिई संस्कारयुक्त बनाउनु मेरो प्रमुख कर्तव्य हो र म त्यही गर्छु । त्यसैगरी म एक नारी भएका कारण पारिवारिक...
कहाँ जान्छन् कृषिका स्नातक ?

कहाँ जान्छन् कृषिका स्नातक ?

कृषि तथा पशु विज्ञान अध्ययन संस्थानअन्तर्गत केही दिनअघि मात्र ४३८ जना स्नातक उत्तीर्ण भएका छन् । यस्तै कृषि तथा वन विज्ञान विश्वविद्यालय, पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालयसहित गरेर अहिले हरेक वर्ष १५०० भन्दा...
लथालिङ्ग भएको कम्युनिस्ट आन्दोलन र वर्तमान सरकार

लथालिङ्ग भएको कम्युनिस्ट आन्दोलन र वर्तमान सरकार

वि.सं. २००४ सालमा पुष्पलालले स्थापना गरेको नेकपाले अनेक आरोहअवरोह पार गर्दै हाल अनगन्ती चिरामा विभक्त भई बहुरूप प्रदर्शन गरिरहेको अवस्था छ । धेरै पुराना कुरा छाडेर नयाँ कुरा गर्ने हो...
मिडिया स्टन्टबाजी र ढोँगी राजनीति

मिडिया स्टन्टबाजी र ढोँगी राजनीति

सन् २०१८ मा पाकिस्तानमा क्रिकेटर इमरान खान प्रधानमन्त्री नियुक्त भए । नियुक्तिलगत्तै उनले सरकारी खर्च कटौतीलाई प्राथमिकतामा राखेर प्रधानमन्त्री निवासमा नबस्ने घोषणा गरे, जहाँ दर्जनौं वबलेट पु्रफ गाडी र सयौँ...
नेपाली राजनीति : ढोक्सा भर्सेस पिँजडा

नेपाली राजनीति : ढोक्सा भर्सेस पिँजडा

नेपालको राजनीतिक गतिविधि साँचिक्कै बक्ररेखामा फनफनी घुम्ने क्रम जारी छ । यतिवेला राजनीतिक विश्लेषकहरु समेत घटनाको उत्तराद्र्धमा मात्र आफ्नो मत दिन सकेको देखिन्छ । पुष्पकमल दाहाल पहिलो लटमा प्रधानमन्त्री हुनकै...
युवा निराशाले कस्तो व्यवस्थातिर संकेत गरिरहेछ ?

युवा निराशाले कस्तो व्यवस्थातिर संकेत गरिरहेछ ?

कसैको हार वा जित तब हुन्छ, जब ऊ केहीसँग लड्छ । लड्ने के वा कोसँग ? सामान्यतः आममान्छे सम्बन्ध, सम्पत्ति, शक्ति र स्वास्थ्यका लागि लडिरहेको हुन्छ । पुँजीवादी व्यवस्थामा, सोलोडोलोमा...
प्रेमप्रसाद आचार्यको नियति र युवा उद्यमीहरूले भोग्नुपरेको समस्या

प्रेमप्रसाद आचार्यको नियति र युवा उद्यमीहरूले भोग्नुपरेको समस्या

एउटा भनाइ छ, ऋण लागोस् तर दिन नलागोस् । पञ्चकन्या–६ इलामका युवा उद्यमी प्रेमप्रसाद आचार्यलाई ऋण लाग्यो । अनि दिन पनि लाग्यो । ऋणको भासमा डुबेपछि मंगलबार उनले निकै अप्रिय...
‘ठूलो दाजुको अहंकारले भारत र नेपालबीचको मित्रतालाई नोक्सान पुर्‍याएको छ’

‘ठूलो दाजुको अहंकारले भारत र नेपालबीचको मित्रतालाई नोक्सान पुर्‍याएको छ’

भारतले स्वतन्त्रता हासिल गरेपछि पनि भारत र नेपाल सम्बन्धले सही गोरेटो समात्न सकेको छैन । दुई छिमेकी देशबीच समझदारी तथा मित्रता बढ्नुको साटो जटिलता थपिँदै गएका छन् । सन् १९४७...
गजेन्द्रनारायण मधेसको मात्रै होइन, देशकै नेता

गजेन्द्रनारायण मधेसको मात्रै होइन, देशकै नेता

गजेन्द्रनारायण सिंह नेपाली राजनीतिमा गजेन्द्र ‘बाबु’को नामले चिनिने अग्ला नेता हुन् । नेपाली राजनीतिले सिंहलाई संघीयता, समभाव, समानता आन्दोलनका प्रणेता भनेर पनि चिन्छन् । दल प्रतिबन्ध रहेका बेलामा सांस्कृतिक एवं वैचारिक...
प्रतिनिधि सभामा विपक्षी दल काँग्रेस नै हो

प्रतिनिधि सभामा विपक्षी दल काँग्रेस नै हो

यो संघीय संसदमा सत्ता पक्षका बारेमा खासै चर्चा छैन । तर विपक्षी दलका बारेमा अहिले चर्चा चल्न थालेको  छ । विपक्षी दलको सम्वन्धमा विभिन्न किसिमका तर्क वितर्क सुनिन्छ । हाम्रो देशमा...
सम्भव छ सफा नेपाल

सम्भव छ सफा नेपाल

काठमाडौँ । तपाइँ बिहान स्वस्थ श्वास फेर्दै आफ्नो विस्ताराबाट उठ्नु हुनेछ र आफैं बिस्तारा मिलाएर सफा घरबाट ‘मर्निङ वाक’का लागि निस्कनुहुनेछ । बाहिर निस्केपछि तपाइँ सफा भइसकेको बाटो र टोलका...
ध्यान एक : आयाम अनेक

ध्यान एक : आयाम अनेक

एकोहोरो भएर मन लगाइरहनु, मनलाई यताउता भड्किन नदिनुलाई सामान्य अर्थमा ध्यान भनिन्छ । मन जहाँ लगाइएको छ, त्यसै वृत्तिमा एकनासले लगाइरहनु ध्यान हो । मनमा दोस्रो विचार आएर बाधा नभएसम्म...
जग्गा नापी के हो ? नापी विभागले के गरिरहेको छ ?

जग्गा नापी के हो ? नापी विभागले के गरिरहेको छ ?

जग्गालाई के उद्देश्य र केका आधारमा नापजाँच गर्ने भनेर वर्गीकरण गरिएको पाइन्छ । हामीकहाँ दुई किसिमले जग्गा नापजाँच गरिन्छ भन्दा सादर्भिक देखिन्छ– एउटा, कित्ता नापीसँग सम्बन्धित नापजाँच । अर्को, स्थलरूप...
प्रश्नको कठघरामा प्रचण्ड

प्रश्नको कठघरामा प्रचण्ड

पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नयाँ प्रधानमन्त्री बने । नयाँ गठबन्धनको रचनाले चुनाव अघिको गठबन्धन भत्कियो । साँच्चै अहिले गठबन्धनको संस्कार विकास भएको छ । जालसाजी, धोखाघडी गठबन्धनको वास्तविक चरित्र हुन् र...
महँगो मूल्यमा ल्याएको एजेण्डाः कौडीतुल्य सौदाबाजी

महँगो मूल्यमा ल्याएको एजेण्डाः कौडीतुल्य सौदाबाजी

संसदीय राजनीतिमा गणितीय जोड घटाउ निर्णायक हुने गर्दछ । यसमा विचार, सिद्धान्त, कार्यदिशा र कार्यक्रमहरूको बारेमा अनिवार्य गहन बहस हुँदैन । बहस भइहाले पनि त्यो केवल औपचारिकता, देखावटी बहानाबाजी र...
बिथोलिँदै मधेस आन्दोलनका मुद्दाहरू

बिथोलिँदै मधेस आन्दोलनका मुद्दाहरू

आम निर्वाचन २०७९ को विभिन्न दृष्टिकोहरुबाट धेरै विश्लेषण भइसकेको छ । आमचुनावको परिणामपछिको राजनीतिक दृश्य कहालीलाग्दो नै छ । अस्थिरताको नियति अझै तीब्रतर हुने अवस्था त छँदैछ, देशले आगामी दिनहरु कतातिर...
प्रतिपक्ष बिनाको संसदः राष्ट्रिय पञ्चायतको झल्को

प्रतिपक्ष बिनाको संसदः राष्ट्रिय पञ्चायतको झल्को

संसदीय लोकतान्त्रिक व्यवस्थामा प्रतिपक्ष बिनाको संसदको कल्पना गरिन्न । जहाँ प्रतिपक्ष हुँदैन, त्यहाँ निरंकुशता, अधिनायकत्वताको खतरा हुन्छ । लोकतन्त्रमाथि नै प्रहार भई मृत अवस्थामा पुग्न सक्दछ ।  विश्वका संसदीय...
आगामी शिक्षा मन्त्रीलाई दसबुँदे ध्यानाकर्षण

आगामी शिक्षा मन्त्रीलाई दसबुँदे ध्यानाकर्षण

प्राथमिक तहकोे शिक्षक, माध्यमिक विद्यालयको प्रधानाध्यापक र शिक्षा मन्त्रालय र अन्तर्गत गरी करिब ३० वर्ष शिक्षा क्षेत्रमा मैले काम गरेँ । यो अवधिमा विद्यालयको दैनिक पठनपाठनदेखि शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि...
नेपालमा महाभूकम्प

नेपालमा महाभूकम्प

संसारमा निरन्तर नै दैवी र मानुषी विपत्तिहरू परिरहन्छन् । अकालमृत्यु, रोग, दुःख, कष्ट आदि कुरा त साधारण भने हुन्छ । ठूला–ठूला सामूहिक मृत्युका कारण बनेका विपत्ति पनि प्रायः परि नै...
आन्तरिक पुँजी निर्माण र बाह्य स्रोतको सहारा

आन्तरिक पुँजी निर्माण र बाह्य स्रोतको सहारा

दिगो आर्थिक वृद्धि तथा रोजगारीको लागि आन्तरिक पुँजी निर्माणको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण भूमिका रहन्छ ।  पुँजी निर्माणको आन्तरिक र वाह्य स्रोतमा आन्तरिक स्रोतको महत्व विशिष्टीकृत हुन्छ । अर्थशास्त्रीहरु वालिड हेजाजी...
विमानस्थलदेखि स्वयम्भुसम्म नियाल्दा...

विमानस्थलदेखि स्वयम्भुसम्म नियाल्दा...

महानगरीय ट्राफिक प्रमुख मिरा चौधरीलाई यो पङ्क्तिकारले तीन पटक टेलिफोन गरिसकेको छ । टेलिफोन बधाई दिन वा चिनजान गर्न थिएन । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बाहिरको सडकमा देखिने ट्राफिक भद्रगोलका बारेमा...
थारु गाउँमा मघौटा गीत गुञ्जन

थारु गाउँमा मघौटा गीत गुञ्जन

माघीलाई थारुहरूको मौलिक संस्कृतिले भरिएको सबैभन्दा ठुलो पर्वको रूपमा लिइन्छ । माघीलाई ठाउँ विशेषअनुसार माघ, माघी डेवानी, खिचरी, खिचरा, तिला संक्राइत आदि नामले पनि मनाइन्छ । यो लेख माघीको सामान्य...
थारु आन्दोलनको रूपमा माघी

थारु आन्दोलनको रूपमा माघी

नेपालका आदिवासी भूमिपुत्र थारु समुदायको विभिन्न चाडपर्वमध्ये महान् एवं राष्ट्रिय पर्व हो माघ । यो पर्व थारु समुदायको आफ्नै गणप्रथा भित्रको नयाँ वर्षको रूपमा रहेको छ ।  दुना टपरी,...
पृथ्वीजयन्ती : राज्यले उत्पीडित समुदायसँग माफी माग्ने उपयुक्त दिन

पृथ्वीजयन्ती : राज्यले उत्पीडित समुदायसँग माफी माग्ने उपयुक्त दिन

आज (२७ पुसलाई) सरकारले ‘पृथ्वी जयन्ती’ मनाउन सार्वजनिक बिदा दिएको छ । यससम्बन्धी गृह मन्त्रालयको सूचनामा ‘पृथ्वी जयन्तीको अवसर’ वाक्यांश उल्लेख छ । पृथ्वीनारायण शाह जन्मेको दिनलाई ‘पृथ्वी जयन्ती’ वा...
नेपाल एकीकरणको जस पृथ्वीनारायण शाहलाई दिने कि नदिने ?

नेपाल एकीकरणको जस पृथ्वीनारायण शाहलाई दिने कि नदिने ?

पृथ्वीनारायण शाहको नेपाल एकीकरण थियो कि राज्य विस्तार या लहड ? यसरी जब पुस महिना सुरू हुन्छ, तब अनेक आयामबाट पृथ्वीनारायण शाह र नेपाल एकीकरणबारे बहस चुलिन्छ ।  नेपालको...
तरवारको धार र प्रचण्ड सरकार

तरवारको धार र प्रचण्ड सरकार

धेरैको राजनैतिक प्रक्षेपण र अड्कलवाजीलाई गलत सावित गर्दै पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड तेस्रो पटक प्रधानमन्त्री चयन भएका छन् । यस परिघटनालाई कतिपयले पदीय आशक्तिको पराकाष्ठ भनेका छन् भने कतिपयले गतिशील चरित्रसँग...
स्ववियुः आवश्यकता, चुनौती र सुधार

स्ववियुः आवश्यकता, चुनौती र सुधार

त्रिभुवन विश्वविद्यालय लगायतका केही विश्वविद्यालयमा यतिखेर स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको चुनावको चर्चा विस्तारै प्रारम्भ भएको छ । २०६५ सालदेखि हुन नसकेको चुनावको विषयलाई लिएर विश्वविद्यालय प्रशासन तथा विद्यार्थी संगठनहरूबीच पटक पटक...
के हो समाजवाद र पुँजीवाद ?

के हो समाजवाद र पुँजीवाद ?

अहिले नेपालमा नेपाली राजनीतिक दलहरूले आफूलाई समाजवादी भनेर नामको पछाडि फुर्को जोड्ने चलन बढ्दै गइरहेको छ । यो सँगसँगै नेताहरूको बोलीमा समेत समाजवाद र पुँजीवादका बढी कुराहरू आउने गर्छन् ।  ...
माओवादीलाई साख जोगाउने अन्तिम अवसर

माओवादीलाई साख जोगाउने अन्तिम अवसर

राजनीति सम्भावनै सम्भावनाको खेल हो भन्ने आफ्नो बहुचर्चित भनाइलाई पुनःपुष्टि गर्दै नेकपा (माओवादी केन्द्र) का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड तेस्रो पटक नेपालको ४४ औँ प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका छन् ।  ...
प्रधानपञ्चको कुटाइले कम्युनिष्ट बनेका ईश्वरी रिजाल

प्रधानपञ्चको कुटाइले कम्युनिष्ट बनेका ईश्वरी रिजाल

नेकपा एमालेको पोलिटब्युरो सदस्य र सांसद हुन् ईश्वरी (विक) रिजाल । पार्टीमा वैचारिक नेताको छवि बनाएका रिजाल विचार दर्शन र सिद्धान्तमा दरो पकड भएका थोरै नेता मध्येका एक नेताको रूपमा...
पृथ्वीको ग्रेट अट्रेक्टर अनि जुम्राको अमेरिका यात्रा !

पृथ्वीको ग्रेट अट्रेक्टर अनि जुम्राको अमेरिका यात्रा !

यो आलेख लेखिरहँदा म कीर्तिपुर नगरपालिका-३ स्थित एउटा घरमा बसेको छु। नेपालको राजधानी काठमाडौँ उपत्यकाको दक्षिण पश्चिममा पर्ने यस वस्तीको इतिहास किरातकालीन राजा यलम्बरसम्म पुग्छ। वर्तमानमा म पृथ्वीमा रहेका...
गृहमन्त्री रविज्यू, जनताको लागि सिंहदरबारको गेट कहिले खुल्छ ?

गृहमन्त्री रविज्यू, जनताको लागि सिंहदरबारको गेट कहिले खुल्छ ?

‘तिम्रो विजयीमा जनतालाई अघि राख, तिमी पछि बस । जब सङ्कट आउँछ, तिमी अघि बढ, जनतालाई पछि राख ।’ विभेद विरुद्ध विजयी हासिल गरेका नेल्सन मण्डेलाको यो भनाई मानिसको जीवनभर...
अत्यधिक सत्तालिप्साले निम्त्याएको संकट

अत्यधिक सत्तालिप्साले निम्त्याएको संकट

नेपाली कांग्रेसले आफूलाई सधैँ सत्ताको स्वाभाविक हकदार ठानेर नै अहिलेसम्म राजनीति गर्दै आएको छ । अहिले पनि उसको मानसपटलमा यही प्रवृत्ति कायम छ । सम्भव भएसम्म सरकारको नेतृत्व आफू मात्रै...
नयाँ गठबन्धनका चुनौती र अवसरहरू

नयाँ गठबन्धनका चुनौती र अवसरहरू

निर्वाचनअघि निर्माण गरिएको सत्ता गठबन्धन अर्थपूर्ण हुँदैन भन्ने तथ्यलाई प्रमाणित गर्दै नयाँ गठबन्धन निर्माण भई नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड तेस्रो पटक वालुवाटार प्रवेश गर्नु भएको छ ।नेपाल...
‘मति बिग्रिरहे माओवादी इतिहासको विषय हुनसक्छ’

‘मति बिग्रिरहे माओवादी इतिहासको विषय हुनसक्छ’

जब मान्छे कमजोर बन्छ, त्यसबेला मान्छे धामी, झाँक्री, अलौकिक शक्ति, पूजा पाठ र अन्धविश्वासमा लाग्छ । जब मान्छे मजबुत हुन्छ, मान्छेको आत्मविश्वास बढ्छ, त्यतिबेला मान्छे विज्ञानतर्फ अगाडि बढ्छ । पश्चिमाहरुले...
कांग्रेसले गर्ने के ? पछुतो वा पश्चाताप ?

कांग्रेसले गर्ने के ? पछुतो वा पश्चाताप ?

‘खोलो तर्यो, लौरो बिर्सियो’ । नेपाली कांग्रेसका लागि अहिले यो उखान ठ्याक्कै मिलेको छ । जुन लौरो टेकेर खोलो तरेको थियो त्यही टेकोलाई चटक्क बिर्सँदा यसपालि कांग्रेसले जँघार पार गर्न...

भर्खरै