काठमाडौँ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले गठबन्धन फेरेपछि नेपाली कांग्रेस सत्ताविमुख भएको छ । मंगलबार अपराह्न पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाको निवास बुढानीलकण्ठमा बसेको केन्द्रीय कार्यसम्पादन समिति बैठकबाट कांग्रेस औपचारिक रूपमा सत्ताबाट बाहिरिएको हो ।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डले विभिन्न बहानाबाजी गरेर गठबन्धन फेरेको निष्कर्ष निकाल्दै सरकारलाई दिएको समर्थन पनि फिर्ता लिएको छ । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले गठबन्धन भत्काउन बनाएका बहानामा पार्टी नअलमली नयाँ ढङ्गले अगाडि बढ्ने कांग्रेसको रणनीति देखिन्छ । बैठकमा उपसभापति पूर्णबहादुर खड्काले गठबन्धन तोड्न प्रधानमन्त्री प्रचण्डबाट भएको बहानाबाजी सुनाएका थिए ।

कांग्रेसका कारण गठबन्धन फेरेको भन्नु प्रधानमन्त्रीको कुतर्क भएको महामन्त्री गगन थापाले बताए । ‘प्रधानमन्त्रीले अहिले नफेरे असारमा फेर्थे । कोशी प्रदेशको प्रकरण, निवर्तमान अर्थमन्त्री प्रकाशशरण महत र कांग्रेस महासमिति बैठकको दस्ताबेजका कारण गठबन्धन फेरेको भन्ने कुतर्कमा कांग्रेस अलमलिँदैन,’ उनले भने, ‘राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले माओवादीलाई आतङ्ककारी भनेको अस्ति मात्रै होइन ? केही दिनअघि मात्र १७ हजार प्लस २ भनेर नारा लगाएको होइन ? उनीहरूसँग गठबन्धन गर्नेले कांग्रेसले जनयुद्ध अनावश्यक थियो भन्याे भन्न मिल्छ ?’

यो पनि

कांग्रेसले सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लियो

प्रधानमन्त्रीले पार्टीका साथीहरूले कांग्रेससँगको गठबन्धन अगाडि बढाउन मानेन भन्ने कुरा पनि बहानाबाजी मात्र भएको थापाले बताए । ‘माओवादी केन्द्रलाई हामीले नबुझेको हो र ? कांग्रेससँग गठबन्धन गर्न सहमत भएको भए माओवादीका नेताहरूलाई कन्ट्रोल गर्न कुनै समस्या थिएन । राष्ट्रियसभा निर्वाचनमा एमालेलाई ६ सिट दिएर भए पनि मिलाउन प्रचण्ड मरेर लागेका थिए । त्यतिबेला ओलीले नमानेर हो,’ उनी भन्छन् ।

यतिबेला गठबन्धन भत्किनुमा कांग्रेसभित्र एक अर्कालाई दोष लगाउने पक्षमा नेताहरू नभएको उनले बताए । ‘आरोप, प्रत्यारोपमा नलागौँ । माओवादी अहिले नदिए दुई चार महिनाभित्रै धोका दिन्थ्यो । टाइममा दियो केही छैन । पार्टी बलियो बनाऔँ । आफ्नो बाटो जाँदै गरौँ,’ बैठकमा नेताहरूको भनाइ थियो । एमाले, माओवादी, रास्वपा र जसपा सम्मिलित गठबन्धनको सरकार आफ्नै भारीले थिचिने उनको भनाइ थियो ।

‘यो सरकारबारे चिन्तै नगरौँ । यो आफ्नै भारीले थिचिन्छ । यो हिँड्न त सक्दैन,  दौडिनु त परको कुरा हो । विचित्रका पार्टीहरू मिलेर बनेको सरकारबारे धेरै चिन्ता गर्ने कुरा छैन । आफ्नो काम गरौँ ,’ उनले भने ।

कांग्रेसमा अहिले पुस १० मा सत्ता गुम्दा जस्तो सन्नाटा छैन । नयाँ गठबन्धनको सबै तवरले प्रतिरोध गर्ने मुडमा कांग्रेस छ । नेताहरूका अनुसार माओवादी कांग्रेससँग बसिरहने कुनै ग्यारेन्टी नभएको भन्दै गठबन्धन भत्किएकोमा पछुतो छैन । 

बैठकमा केही नेताहरूले नयाँ गठबन्धन बनाएर जाने कुरामा हाम्रो ध्यान पुगेन कि भन्ने थियो । तर, अहिले कांग्रेसको कमजोरी नभई माओवादीको बेमानीले गठबन्धन भत्किएको अधिकांश नेताहरूको बुझाइ रह्यो । 

गठबन्धनप्रतिको प्रतिबद्धतामा इमानदार बन्दा ‘ट्रयाक टू’को खेलमा नलागेको देउवाको भनाइ थियो । साना पार्टीले सरकार चलाउने कुरा नेचुरल भएन भन्दै  संवैधानिक , कानुनी र राजनीतिक हिसाबले उपचार खोज्नुपर्ने कांग्रेसको निष्कर्ष छ । ‘जनताले भोट दिएर ठुला बनाएका पार्टी एकतातिर हुने तर साना पार्टीले जहिले पनि खेलाइ राख्ने कुराको संवैधानिक कानुनी र राजनीतिक हिसाबले उपचार खोज्नुपर्छ,’ महामन्त्री थापाले भने, ‘संविधान संशोधन, निर्वाचन ऐन, कानुन र नयाँ समीकरण निर्माणका लागि अग्रसर हुनुपर्छ शिक्षा मिलेको छ ।’

मन्त्रीहरूले पदबाट बाहिरिएको अनुभूति सुनाउँदा बैठकमा हाँसो गुन्जिएको थियो । निवर्तमान उद्योगमन्त्री रमेश रिजालले आज बिहानबाट आफ्नो अङ्गरक्षक फिर्ता भएको सुनाए । ‘आज बिहान मलाई फिर्ता बोलाइयो भनेर मसँग रहेको आर्मी हिँड्यो । नयाँ मन्त्री नआउँदै आर्मीलाई बोलाइएछ,’ उनले भने ।

रिजालले बोल्दा बोल्दै निवर्तमान उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री पूर्णबहादुर खड्काले आफूले हिजैबाट सबैलाई फिर्ता गरेको सुनाए । ‘मन्त्री पद हिँड्यो’ भने सबै हिँडिहाल्छ नि भन्दै नेता गोपालमान श्रेष्ठले ठट्टा गरे । आफ्नो निवासको बैठक हलको बेग्लै कुर्सीमा बसेका सभापति शेरबहादुर देउवा नेताहरूको हाँसी मजाक बेला बेला हाँस्थे ।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डले प्रश्न उठाएको निर्वमान अर्थमन्त्री प्रकाशशरण महत, स्वास्थ्यमन्त्री मोहन बस्नेत, उद्योगमन्त्री रमेश रिजालले आफ्नो कामको बचाउ गरेका थिए । कांग्रेस उपसभापति धनराज गुरुङले अब कांग्रेसले कसैलाई काँधमा बोक्ने भन्दा पनि आफू काँधमा चढ्ने बताए ।

कांग्रेस बैठकमा गठबन्धन भत्किएर सत्ता विमुख हुँदा पनि नेताहरूबिच कसैमाथि आक्रोश र आरोप थिएन । बैठकपछि सबै नेताहरूले गठबन्धन भत्किनुमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डको अस्थिर प्रवृत्तिलाई कारक रहेको सन्देश दिए ।

महामन्त्री थापाका अनुसार पूर्व उपसभापति विजयकुमार गच्छदारले करिब ३५ मिनेट बोलेका थिए । उनले वर्तमान परिस्थिति र विगतमा कांग्रेसभित्र हुने विचार समूहबारे लामो बोलेका थिए । 

बैठकपछि नेता अर्जुननरसिंह केसीले पनि गठबन्धनमाथि आएको आघात कांग्रेसका लागि बर्दान हुने बताए । ‘कांग्रेसमा एकता अहिलेको आवश्यकता हो । अहिलेको वर्तमान वस्तुस्थितिको विश्लेषण गरेर पार्टी कार्यकर्तामा आत्मविश्वास र एकताको सन्देश दिनुपर्छ,’ उनले भने । 

कार्यसम्पादन समिति सदस्य उमा रेग्मीले गठबन्धन भत्किएकोमा चिन्ता नलिएर पार्टी एक ढिक्का भएर अगाडि बढ्नुपर्ने बताएकी थिइन् । ‘राजनीतिमा आरोह अवरोह भइरहन्छन् । यसमा रोइलो हालेर बस्ने कुरा छैन,’ उनी भन्छन्, ‘ गठबन्धन भत्किएकोमा कुनै दुःख बनाऊ छैन ।’ 

यस्तै सहमहामन्त्री महेन्द्र यादवले कांग्रेस राजनीतिक शून्यतामा नबस्ने बताए । ‘नयाँ समीकरण निर्माणका लागि कांग्रेस नयाँ ढङ्गले अगाडि बढ्छ । एउटा जीवन्त पार्टी राजनीतिक शून्यतामा बस्दैन,’ उनी भन्छन्, ‘अहिले प्रचण्डले उथलपुथल गरे । केही दिनमा कांग्रेसले उथलपुथल गर्छ ।’