• जीन म्याकेन्जी

जब मैले सुपरहिट कोरियन थ्रिलर शृङ्खला स्क्विड गेमका निर्देशकलाई पहिलो शृङ्खला बनाउँदा उनको छ वटा दाँत भाँचेको रिपोर्टको बारेमा सोधे, उनले तुरुन्तै भने, ‘हुन सक्छ आठ वा नौवटा।’ अनि गलल हाँसे ।

ह्वाङ डोङ-ह्युक आफ्नो डिस्टोपियन नेटफ्लिक्स थ्रिलरको दोस्रो शृङ्खलाको सुटिङ पूरा गरेपछि सेटमा मसँग कुरा गरिरहेका थिए ।

ऋणको बोझले दबिएका सयौँ व्यक्तिको कथामा आधारित यो शृङ्खला हो, जसले ठुलो नगद पुरस्कारको लोभमा जीवन र मृत्युको विषय बनाएर बालबालिकाको खेल खेल्छन् ।

ह्वाङले यसपछि अर्को शृङ्खला गर्ने सोचमा थिएनन् किनभने त्यो शृङ्खलाले उनलाई निकै तनाव दिएको थियो । जब मैले उनले मन बदल्नुको कारण सोधेँ, उनले बिना हिचकिचाहटको जवाफ दिए– ‘पैसा।’

उनी भन्छन्, ‘पहिलो शृङ्खलाले विश्वभर ठुलो सफलता पाए पनि इमानदारीपूर्वक भन्नुपर्दा मैले धेरै कमाउन सकिनँ। त्यसैले दोस्रो शृङ्खलाले मलाई पहिलो शृङ्खलाको सफलताको क्षतिपूर्ति दिनेछ र मैले कथा पनि पूरा गरिसकेको थिइनँ।’

पहिलो शृङ्खला नेटफ्लिक्सको इतिहासमा सबैभन्दा सफल शृङ्खला थियो, जसले दक्षिण कोरिया र यसका टेलिभिजन ड्रामाहरूलाई विश्वको ध्यानाकर्षण गराएको थियो।

• नेटफ्लिक्स इतिहासमा सबैभन्दा सफल शो

संसारमा फैलिएको असमानतामाथि यो शृङ्खलाको ‘दुखद व्यवहार’ले विश्वभरका दर्शकहरूको मन छोयो।

तर लगभग हरेक क्यारेक्टरलाई मारेपछि, नयाँ क्यारेक्टर फेला पार्न र खेलहरूको नयाँ सेटहरू सिर्जना गर्न धेरै कडा परिश्रमको आवश्यकता माग गर्छ । यसका कारण दर्शकको अपेक्षा धेरै छ ।

उनी भन्छन्, ‘अहिले मैले महसुस गरिरहेको तनाव पहिले भन्दा धेरै छ।’

तीन वर्षअघि पहिलो शृङ्खला लाइभ स्ट्रिम गरिएपछि उनी विश्वको अवस्थाबारे थप निराशावादी भएका छन्।

उनले विश्वभरि चलिरहेको युद्ध, जलवायु परिवर्तन र बढ्दो असमानता उल्लेख गरे। उनी भन्छन्, ‘अब द्वन्द्व धनी र गरिबबिचमा मात्र सीमित रहेन, यो अहिले विभिन्न पुस्ता, लैङ्गिक समूह र राजनीतिक गुटबिच फैलिएको छ ।

‘नयाँ सिमानाहरू कोरिएका छन्। यो त्यो युग हो जहाँ ‘हामी विरुद्ध उनीहरू’ र को सही र को गलतको द्वन्द्व तीव्र छ।’

म शोको सुन्दर सेटमा, चम्किलो रङ्गका सिँढीहरू बिचमा घुमिरहेको थिएँ, जब मलाई निर्देशकको निराशा यस पटक कसरी व्यक्त हुन्छ भन्ने संकेत पाए।

यस शृङ्खलामा अघिल्लो शृङ्खलाका विजेता जी-हुनले यसलाई खतम गर्ने र प्रतिद्वन्द्वीहरूको पछिल्लो चरण जित्ने उद्देश्यले खेलमा पुन: प्रवेश गर्दैछन्।

मुख्य भूमिका निभाएका ली जुङ-जेका अनुसार उनी पहिलेभन्दा धेरै दृढ र जोखिम मोल्न इच्छुक छन्।

• पहिलेभन्दा धेरै हिंसा ?

प्रतियोगीहरू राति सुत्ने छात्रावासको भुईँलाई दुई भागमा विभाजन गरिएको छ।

एउटामा ठुलो रातो X चिन्ह कोरिएको छ भने अर्कोमा नीलो गोलाकार कोरिएको छ।

अब, प्रत्येक खेल पछि खेलाडीहरूले एक पक्ष छनोट गर्नुपर्नेछ।

यो उनीहरू प्रतियोगितालाई चाँडै अन्त्य गर्न चाहन्छन् र जीवित रहन चाहन्छन् वा खेल जारी राख्न चाहन्छन् भन्नेमा भर पर्छ।

आखिरमा एकबाहेक सबै मर्ने थाहा भए पनि बहुमतको आधारमा निर्णय हुन्छ । यसले गुटबन्दी र झगडालाई झन् चर्काउने मलाई बताइयो ।

वास्तवमा, यो ह्वाङको योजनाको एक हिस्सा हो, जसमा उनी बढ्दो हिंसात्मक संसारमा बाँच्ने खतराहरू विश्वसामु ल्याउन चाहन्छन्।

धेरै मानिसहरूले स्क्विड गेमको स्तब्ध पार्ने कथा कथन शैलीको प्रशंसा गरे, तर त्यहाँ केही पनि थिए जसले यसलाई अनावश्यक रूपमा हिंसात्मक र पीडादायी देखे।

तर ह्वाङसँग कुरा गर्दा यो शोमा हिंसालाई पूर्ण विचारका साथ देखाइएको प्रष्ट हुन्छ ।

उनी संसारको बारेमा गहिरो सोच्ने र ख्याल गर्ने र समाजमा बढ्दो अशान्तिले आक्रोशित व्यक्ति हुन्।

उनी भन्छन्, ‘यो शृङ्खला बनाउँदै गर्दा म आफैँलाई सोधिरहेँ, संसारलाई रसातलमा जानबाट जोगाउने उपाय के हामी मानिससँग छ ? इमानदारीपूर्वक, मलाई थाहा छैन।’

• के फ्रन्टम्यानको मुखौटा उतारिनेछ?

दोस्रो शृङ्खलाका दर्शकहरूले जीवनसँग सम्बन्धित यी ठुला प्रश्नहरूको जवाफ नपाए पनि बाँकी रहेका प्रश्नहरूको जवाफ पाएकोमा उनीहरूले सन्तुष्टि व्यक्त गर्न सक्छन् ।

जस्तो कि यो खेलको अस्तित्वको पछाडि के रहस्य छ र मुखौटा लगाएका फ्रन्टम्यानहरुको वास्तविक नियत के हो?

यस शृङ्खलामा रहस्यमय भूमिका निभाएका अभिनेता ली ब्युङ–हुन भन्छन्, ‘यसपटक मानिसहरूले फ्रन्टम्यानको विगत, उसको कथा र उसको भावनाबारे थप जान्न पाउनेछन् ।

मलाई लाग्दैन कि यसले दर्शकहरूलाई उनीहरूप्रति सहानुभूति दिनेछ, तर यसले दर्शकहरूलाई उनका निर्णयहरू पछाडिको तर्कलाई अझ राम्ररी बुझ्न मद्दत गर्न सक्छ।’

दक्षिण कोरियाका सबैभन्दा प्रसिद्ध अभिनेताहरू मध्ये एक ली स्विकार्छन् कि यो उनको लागि ‘थोरै अनौठो’ थियो कि उनको अनुहार र आँखा पहिलो शृङ्खलामा छोपिएको थियो र उनको आवाज परिवर्तन भएको थियो।

यस शृङ्खलामा उनको मास्क हटाइएको छ र अब उनले आफूलाई पूर्ण रूपमा आफूलाई व्यक्त गर्न सक्नेछन्, यो यस्तो अवसर हो जुन उनले पहिले पाएका थिएनन्।

• नेटफ्लिक्सले ६५ करोड डलर कमायो

ह्वाङले १० वर्षदेखि स्क्विड गेम बनाउन कोशिस गरिरहेका थिए र नेटफ्लिक्समा आउनु अघि आफ्नो परिवारलाई समर्थन गर्न ठुलो ऋण लिनुपरेको थियो।

नेटफ्लिक्सले उनलाई लगभग सबै पैसा एकमुष्टमा दिइसकेको थियो, त्यसैले प्लेटफर्मले यसबाट लगभग ६५ करोड डलरको ठुलो नाफा कमाए पनि ह्वाङले त्यसबाट केही पाएनन्।

यसले दक्षिण कोरियाली फिल्म र टेलिभिजन र अन्तर्राष्ट्रिय स्ट्रिमिङ प्लेटफर्महरू बिचको ‘प्रेम र द्वन्द्व’ को सम्बन्धको व्याख्या गर्दछ।

नेटफ्लिक्सले वर्षौँदेखि दक्षिण कोरियाली बजारमा अरबौं डलर लगानी गरेको छ, जसले उद्योगलाई अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता र सार्वजनिक प्रशंसा ल्याएको छ, तर यसले सिर्जनाकर्ताहरूको जीवनमा खासै प्रभाव पारेको छैन।

उनीहरूले प्लेटफर्मले उनीहरूको प्रतिलिपि अधिकार त्याग्न दबाब दिएको आरोप लगाएका छन् । कुनै पनि सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्दा प्रतिलिपि अधिकार र त्यसबाट हुने नाफाको अंश त्याग्नुपर्छ।

यो विश्वव्यापी समस्या हो।

विगतमा, निर्माता-निर्माताहरूले बक्स अफिसमा वा टिभीमा प्रत्येक शोको टिकट बिक्रीको आधारमा सेयर पाउने थिए, तर विशाल स्ट्रिमिङ प्लेटफर्महरूले यो मोडेल अपनाएका छैनन्।

र उत्पादकहरू भन्छन् कि यो मुद्दा दक्षिण कोरियामा पुरानो प्रतिलिपि अधिकार कानूनहरूका कारण अझ गम्भीर भएको छ जसले तिनीहरूको हितको रक्षा गर्दैन।

कलाकार, लेखक, निर्देशक र निर्माताहरूले यस प्रणालीसँग लड्न सामूह गठन गरे।

कोरियाली फिल्म निर्देशक गिल्डका उपाध्यक्ष ओ कि-ह्वानले सियोलमा आयोजित एक कार्यक्रममा भने, ‘कोरियामा फिल्म निर्देशक हुनु भनेको जागिर मात्र हो, जीविकोपार्जनको माध्यम होइन।’

उनका केही निर्देशक साथीहरू गोदाममा वा ट्याक्सी चालकको रूपमा पार्टटाइम काम गर्ने गरेको उनी बताउँछन्।

• उचित भुक्तानीको लागि संघर्ष

पार्क हे-योङ एक लेखिका हुन्। जब नेटफ्लिक्सले उनको शो ‘माई लिबर्टी नोट्स’ किन्यो, यो संसारभर ठुलो हिट भयो।

‘मैले मेरो जीवनभर लेखेको छु,’ उनले मलाई भनिन्। त्यसैले, विश्वभरका सिर्जनाकर्ताहरूसँगै विश्वव्यापी मान्यता प्राप्त गर्न पाउनु ठुलो अनुभव थियो।’

तर पार्क भन्छिन् स्ट्रिमिङको हालको मोडेलले उनको अर्को शृङ्खलामा शत प्रतिशत प्रयास गर्न हिचकिचाएको छ।

उनी भन्छिन्, ‘सामान्यतया ड्रामा बनाउन चार–पाँच वर्ष लाग्छ । यदि यो सफल भयो भने यसले मेरो भविष्य बनाउँछ र मैले राम्रो पैसा पाउँछु । यो बिना, यति कडा परिश्रम गर्नुको अर्थ के छ?’

उनी र अन्य उत्पादकहरूले उत्पादन कम्पनीहरूलाई नाफा बाँड्न बाध्य पार्ने प्रतिलिपि अधिकार कानुनहरूमा परिवर्तन गर्न दक्षिण कोरियाली सरकारलाई दबाब दिइरहेका छन्।

एक विज्ञप्तिमा, दक्षिण कोरियाली सरकारले बीबीसीलाई क्षतिपूर्ति प्रणालीमा परिवर्तनहरू आवश्यक पर्ने कुरामा सहमत भएको बताएको छ, तर यो मुद्दा उद्योगले समाधान गर्ने कुरा हुनेछ।

नेटफ्लिक्सका एक प्रवक्ताले हामीलाई भने कि कम्पनीले ‘प्रतिस्पर्धी’ क्षतिपूर्ति प्रदान गर्दछ र सिर्जनाकर्ताहरूलाई ‘तिनीहरूको शोको सफलता वा असफलताको वास्ता नगरी’ भुक्तानी गर्दछ।

स्क्विड गेमका ह्वाङले आफ्नो भुक्तान पाउनको लागि आफ्नो संघर्षले परिवर्तन ल्याउने आशा गर्छन्।

पक्कै पनि उनीहरूले सन्तोषजनक भुक्तानीको बहस सुरु गरेका छन् र दोस्रो शृङ्खलाले पनि उद्योगलाई थप हौसला दिनेछ ।

सुटिङ सकिएपछि भेट्दा उनले दाँत दुखेको बताए ।

उनले भने, ‘म अहिलेसम्म दन्त चिकित्सककहाँ गएको छैन, तर छिट्टै थप दाँत निकाल्नुपर्छ।’

स्क्विड गेमको दोस्रो शृङ्खला नेटफ्लिक्समा २६ डिसेम्बर २०२४ मा रिलिज हुनेछ।

बीबीसी