स्थानीय सरकारले सङ्कलन गर्ने राजस्व आन्तरिक स्रोततर्फ हुन्छ । राजस्व सङ्कलनलाई राजस्व प्रशासनको क्षमताका आधारमा बढाउन सकिन्छ । राजस्व बाँडफाँटको पनि स्रोत हुन्छ । दहत्तर बहत्तर र घरजग्गा रजिस्ट्रेसन पनि राजस्वको ठुलो स्रोत हो । ...
कर भनेको सरकारले नागरिक र संस्थाबाट लिने आर्थिक योगदान हो । सरकारले सञ्चालन गर्ने विकास परियोजना, सामाजिक सेवा, राष्ट्रिय सुरक्षा, दैनिक प्रशासन सञ्चालन आदि कार्यहरू सञ्चालन गर्न आवश्यक पर्ने वित्तीय...
नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणलाई सेवाप्रदायक र नियामक निकायका रूपमा विभाजन गर्नेसम्बन्धी दुई विधेयक सरकारले गत माघ २१ गते आइतबार प्रतिनिधिसभामा दर्ता गरेको छ । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डेले...
काठमाडौँ । नेपालमा सञ्चालित रेल प्रारम्भदेखि नै घाटामा छ । यसको यही कारण भनेर ठ्याक्कै भन्न सकिँदैन । रेल सञ्चालनका विभिन्न पाटा हुन्छन् । सुरुमा हामीलाई भारत सरकारले ब्रोड गेजको...
घाँस परिवारमा पर्ने प्रजाति हो बाँस । कतिपयले रूख मान्छन् । तर दुबो र बाँसको परिवार एउटै हो । त्यसैले यसलाई घाँस परिवारमा पर्ने वनस्पति भनिएको हो । रूख प्रजातिको...
काठमाडौँ । प्रोटिन शरीरको सम्पूर्णका विकासका लागि नभई नहुने खाद्य तत्त्व हो । यो तत्त्व पशुजन्य पदार्थबाट प्राप्त हुन्छ । हामी अहिले कतिपय पशुजन्य पदार्थमा आत्मनिर्भर भइसकेका छौँ । आत्मनिर्भरपश्चत...
महाकाली सन्धि हुँदा पञ्चेश्वर आयोजना बने पनि नबने पनि दोधारा चाँदनीलाई पानी दिने सहमति भएको छ । सम्झौता भए पनि त्यो पानी अहिलेसम्म दिएको छैन । पञ्चेश्वरमा पानी दिन भनिएको...
पञ्चेश्वर आयोजना नेपाल र भारतबिच पेचिलो विषय हो । यसका कारण नेपालका ठुला राजनीतिक दलहरूबिच ठुलो विभाजनको मार खेप्नुपरेको थियो । त्यस्तो अवस्थामा सन् १९९६ मा महाकाली सन्धि भयो । ...
प्राचीनकालदेखि नै मानिसहरूले हिउँ, बरफ, गुफा वा जमिनमुनि खाडल खनेर खाद्य वस्तुहरू भण्डारण गर्ने गरेका थिए । औद्योगिक क्रान्तिपछि कृषिमा रेफ्रिजेरेसन प्रविधिको विकास भएसँगै व्यावसायिक चिस्यान केन्द्र (कोल्ड स्टोरेज)हरूको प्रयोग...
कोसी प्रदेशको दुर्गम हिमाली जिल्ला ताप्लेजुङमा रहेको प्रसिद्ध धार्मिक स्थल पाथीभरा मन्दिरसम्म पुग्न निर्माण हुन लागेको पाथीभरा केबलकार अहिले चर्चाको विषय बनेको छ । पाथीभरामा केबलकार बनाउँदा मन्दिरको ऐतिहासिकता र...
सङ्घीय शासन व्यवस्थाको सुरुवातसँगै नेपालले विकासको नवीनतम अभ्यासलाई आत्मसात् गरेको छ। नेपालको संविधानले परिकल्पना गरे बमोजिम तीन वटै तहको सरकार समन्वय, सहकार्य र सहअस्थित्वको सिद्धान्तका आधारमा संरचनागत तथा व्यवस्थापकीय रूपान्तरण...
सम्पत्ति शुद्धीकरण निवारणमा नेपालले अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको छ । यसअनुसार नेपाल सम्पत्ति शुद्धीकरणसम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय संस्था फाइनान्सियल एक्सन टाक्स फोर्स (एफएटीएफ) अन्तर्गत एसिया प्यासिफिक ग्रुप (एपीजी) को सदस्य राष्ट्र हो...
बैंक तथा वित्तीय संस्थाको निष्क्रिय कर्जा अनुपात हिजो जुन हिसाबले जसरी ठाडो किसिमले बढिरहेको थियो, त्यो तेर्सो क्रमले अघि बढ्न खोजिरहेको छ । भन्नुको अर्थ, हिजोकै ट्रेन्डमा बाह्य क्षेत्रको वृद्धि...
कर्णाली हिजोदेखि नै हरेक सूचकांकमा पछि रहेको प्रदेश हो । अन्य प्रदेशको तुलनामा कर्णालीले सबै काम पहिलो चरणबाटै गर्नुपर्ने थियो, त्यसैले आन्तरिक गृहकार्य र नीतिगत कुरामा समय लाग्यो । जसका...
नवनिर्वाचित अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले विविध प्रकारका भन्सार दर बढाउने कुरा गरेका छन् । भलै आजको दिनमा यस्तो वृद्धि लागू भएको त छैन तर व्यापक सम्भावना भने बाँकी नै छ...
नेपालको दोस्रो सिमेन्ट उद्योग हो हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग । २०३३ असोज १३ गते शिलान्यास भई २०४३ मंसिर २६ गतेदेखि यो उद्योगले व्यावसायिक उत्पादन सुरु गरेको देखिन्छ । एशियाली विकास बैंकको...
हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग लिमिटेड अहिले धराशायी बनिरहेको छ । निजी क्षेत्रबाट सञ्चालित सिमेन्ट उद्योग जुर्मुराएको अवस्थामा सरकारी स्वामित्वको उद्योग धराशायी हुनु आफैँमा अनौठो हो । एशियाली विकास बैंकको ऋण सहयोगमा...
कोशी प्रदेशमा मात्रै होइन, देशभरि नै कृषि प्रयोजनका लागि धेरै पूर्वाधार निर्माण भएका छन् । त्यसमध्ये पनि धेरैजसो चलेका छैनन् । नेपाल सरकार संघीय कृषि मन्त्रालय, प्रदेश मन्त्रालय, स्थानीय तहहरूमात्रै...
मधेस प्रदेशमा पर्यटन प्रवर्द्धनका नाममा यतिबेला मन्दिर, मस्जिद, गुम्बा मर्मत गर्न भन्दै ठुलो रकम खर्च भइरहेको छ । प्रदेश सरकारले चार वटा पर्यटन विकास कार्यालय स्थापना गरेको छ, जुन कार्यालयले...
मधेस प्रदेशमा खासै प्राकृतिक सम्पदा छैनन् । प्राकृतिक सौन्दर्य, ‘एडभेन्चर’ जस्ता क्षेत्रले पर्यटकलाई आकर्षित गर्ने हो । यस अतिरिक्त धार्मिक पर्यटन पनि महत्त्वपूर्ण मानिन्छ । मधेसमा भौतिक तथा प्राकृतिक पूर्वाधारका...
सरकारले भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयको सिफारिसमा भूमिसम्बन्धी केही नेपाल ऐनलाई संशोधन गर्ने अध्यादेश, २०८१ ल्याएको छ । यसले भूमिसम्बन्धी ऐन, २०२१, राष्ट्रिय निकुञ्ज ऐन, २०२९ र वन...
संस्थागत घरजग्गा (रियल स्टेट) व्यवसायीको सन्दर्भमा भूमिसम्बन्धी केही नेपाल ऐनलाई संशोधन गर्न बनेको अध्यादेश, २०८१मा केही विषय आएका छन् । हामीले ती विषयलाई सकारात्मक रूपमै लिएका छौँ । आपत्ति मान्नुपर्ने...
सिक्टा सिँचाइ आयोजना बाँके जिल्लावासीका लागि निकै महत्त्वपूर्ण आयोजना हो । यसले यहाँका अधिकांश खेतीयोग्य भूभागमा सिँचाइ सुविधा पुर्याउने लक्ष्य लिएको छ । यो आयोजनालाई सरकारले राष्ट्रकै गौरवको आयोजना घोषणा...
कोल्ड स्टोरेज एउटा ठुलो वातानुकुलित गोदाम हो, जहाँ फलफूल, तरकारी, दुग्ध र मासुजन्य पदार्थ, खासगरी नाश हुने कृषि वस्तु भण्डारण गर्न तापक्रम नियन्त्रित गरिन्छ । चिसो भण्डारणले किसान र व्यापारीहरूलाई...
विभिन्न आयोजना अहिले निर्माणका क्रममा छन् । राष्ट्रिय गौरवका, रूपान्तरणकारी भनेर अलि ठूला आयोजनालाई नाम दिइएको छ । अरू पनि प्रकारका आयोजना छन् । हामी दुई कोणबाट कुरा गर्छौं ।...
४४/४५ सालको कुरा हो, त्यतिबेला म १७ वर्षको थिएँ । कर्णाली राजमार्ग बनेकै थिएन । गाडी पनि देखेका थिएनौँ । यहाँ विदेशी मान्छे आएका थिए । हामी उनको भाषा बुझ्दैनथ्यौँ...
नेपालमा दैनिक रूपमा प्रयोग हुने खाद्यवस्तु रैथानेभन्दा हाइब्रिड बढी छन् । रैथाने बाली बिस्तारै घट्दै गएको छ । खोज्दै हिँडे मुस्किलले मात्रै भेटिन्छ । सबै प्रकारका बालीमा अवस्था यस्तै छ...
सहकारी क्षेत्र नियमन गर्न छुट्टै नियमनकारी निकाय बनाउने विषय वर्षौंदेखि छलफल हुँदै आएको हो । कम्तीमा पनि २०५५ सालमा तत्कालीन अर्थमन्त्री महेश आचार्यले बजेट वक्तव्यमा सहकारी नियमनलाई अलि कडा गर्नुपर्छ,...
लगानी सम्मेलन गर्नु राम्रो हो । गर्नु पनि पर्छ । अरू देशले पनि गर्छन् । तर, हाम्रो फोकस सही मुद्दामा हुनुपर्यो । संघीय सरकारले पनि लगानी सम्मेलन गर्दै आएको छ...
नापीलाई क्षेत्रगत हिसाबले मुख्यतः दुई भागमा विभाजन गरेर हेर्न सकिन्छ । एक, कित्ता नापी । दुई, भू–धरातल (भौगोलिक स्वरूप)को नापजाँच । भू–धरातल यसको उचाइ वा प्रयोगसँग सम्बन्धित हुन्छ भने कित्ताचाहिँ...
नेपालमा जग्गाको नापजाँच कार्य २०२१ सालमा प्रारम्भ भयो । जग्गा (नापजाँच) ऐन २०१९ अनुसार पहिलो पटक नापी गर्दा सुरुमा जन्जिरको सहायताले नाप्ने काम गरिन्थ्यो । संयुक्त राष्ट्रसंघको सहायतामा विज्ञ ल्याएर...
सुदूरपश्चिम प्रदेशमा व्यवसाय र रोजगारीको अवस्था दयनीय छ । आजभन्दा ४–५ वर्ष अघिको तुलनामा त्यस यता अवस्था अझ नाजुक बन्दै गएको छ । कोभिड महामारीपछि सुरु भएको आर्थिक मन्दी अझै...
पैसा ओसारपसार गर्ने भरियाको चल्तीको अंग्रेजी नाम ‘मनी ‘म्युल अकाउन्ट’ हो । धेरैका लागि नसुनेको वाक्यांश हुन सक्छ यो तर यसले समाजमा आफ्नो रूप बढाउँदै लगेको छ । बढ्दो सामाजिक...
सरकारले वीरगन्ज कृषि औजार कारखाना सञ्चालनको जिम्मेवारी राष्ट्रिय आविष्कार केन्द्रलाइ दिएको छ । जसअनुसार आविष्कार केन्द्रले कारखाना सञ्चालनका लागि केही काम उत्साहप्रद रूपमा गरेको छ । वीरगन्ज कृषि औजार कारखाना...
देश यति बेला आर्थिक रूपमा त्यति सहज अवस्थामा छैन । शोधनान्तर, चालु खाता, रेमिट्यान्सजस्ता केही बाह्य उपकरण स¬¬हज देखिए पनि समग्रमा मुलुकको आर्थिक अवस्था अप्ठ्यारो छ । आयात–निर्यात घटेको छ...
मुलुक यति बेला आर्थिक शिथिलतामा छ । कुनै पनि क्षेत्रले सोचेजस्तो व्यवसाय गर्न सकेका छैनन् । होटल तथा पर्यटन क्षेत्रमा सिजनमै उत्साह छैन । बेरोजगारी र युवाको पलायन एकदमै बढी...
पछिल्लो समय नेपालको आर्थिक अवस्था नाजुक हुँदै गएको छ । विशेष गरी औद्योगिक सूचकाङ्कहरू निराशलाग्दा छन् । आर्थिक क्षेत्र चलायमान गर्ने क्षेत्र उद्योगलाई विविध विषयले प्रभाव पार्दा देशको आर्थिक अवस्था...
नेपालकै ठुलो मध्ये पर्ने सिक्लेस गाउँमा गुजुमुज्जु गुरुङहरूको घर हेर्न मान्छेहरू यहाँ आइपुग्छन् । यहाँबाट नजिकै हिमाल छ । अन्नपूर्ण २, अन्नपूर्ण ४, लमजुङ हिमाल आडैमा छ । कतिपय...
विकास निर्माणका काममा धेरै बेथिति देखिन थालेको छ । संघीयता आउनुभन्दा अघि र पछिका पूर्वाधार विकासको चरण हेर्ने हो भने खासै फरक छैन । बेतिथि उस्तै छ । तीन तहका...
अहिले पनि किसानहरू दुध बिक्री नहुँदा निराश देखिन्छन् । यसलाई चिर्न राज्यले छिटै नयाँ नीति र कार्यक्रम ल्याउनु जरुरी छ । कोशी प्रदेशमा दुध उत्पादन निकै राम्रो छ । पहिलेको तुलनामा...
स्वीडेनको ‘रोयल स्विडिस एकेडेमी अफ साइन्सेज’ले आर्थिक विज्ञान पुरस्कार समितिको सिफारिसमा यस वर्षको अर्थशास्त्रतर्फको नोबेल पुरस्कार केही समय अघि डारन आसेमग्लु, सिमन जोनसन र जेम्स ए. रबिन्सनलाई संयुक्त रूपमा दिने...