संसारमा सबै प्राणीको कुनै न कुनै विशेषता हुन्छ । विशेषता नभएको प्राणी प्रकृतिको सृष्टिमै छैन, प्रकृतिले सृष्टि गरेकै छैन । त्यसैले कसैले पनि आफ्नो विशेतालाई लिएर घमन्ड गर्नु पनि हुँदैन र अरूलाई होच्याउनु पनि हुँदैन ...
धेरै पहिलेको कुरा हो । कुनै गाउँमा एक जना नसरुद्दिन नामका सज्जन थिए । उनको हरेक क्रियाकलाप अनौठा किसिमका हुन्थे । स्वभाव अनौठो थियो व्यवहार उट्पट्याङ । उनको व्यवहार देखेर...
कतिपय मानिस पापको प्रशंसा गर्छन्, जहाँ पाप जहाँ फलिफाप भन्छन् र त्यस्तै काम रुचाउँछन् । उनीहरूले ठानेका हुन्छन् धर्मको बाटो गाह्रो मात्र छैन सितिमिति उन्नति र प्रगतिमा पनि हुँदैन तर...
स्थान– राजा उत्तानपादको वैठक कक्ष समय– बिहान पात्रहरू– उत्तानपाद– पौराणिक राजा करीव ४५ वर्ष सुनीति– उत्तानपादकी जेठी महारानी करीव ४० वर्ष सुरुचि– उत्तानपादकी कान्छी महारानी करीव ३८ वर्ष ध्रुव– उत्तानपादको...
पैसा बचत गर्नु राम्रो हो । कमाइको केही प्रतिशत बचत गर्ने गर्ने बानी बसाउनुपर्छ, जसले परेको बेला काम दिन्छ तर बचत गर्ने तरिका भने मिलाउनुपर्छ । अन्यथा सुखको सट्टा दुःख...
प्रायः हामी कारणलाई प्राथमिकता दिन्छौँ र कारण पत्ता लागेपछि समस्या समाधान गर्न सजिलो हुन्छ भन्ने गर्छौँ । कारण पत्ता लाग्नासाथ समस्याको जड पनि पत्ता लाग्ने भएकाले त्यसैले समस्या समाधानमा सहयोग...
अरूलाई अर्ती र उपदेश दिन सजिलै हुन्छ । यसो गर्नुपर्छ, त्यसो गर्नुपर्छ, यस्तो गर्नु हुन्न त्यस्तो गर्नु हुन्न भन्यो भइहाल्यो तर जति बेला आफूलाई पर्छ त्यति बेला थाहा हुन्छ कि...
१, नेपालमा राष्ट्रिय योग दिवस कहिले मनाइन्छ ? (क) माघ एक गते (ख) माघ दुई गते (ग) माघ तीन गते (घ) माघ चार गते २, नेपालमा राष्ट्रिय भूकम्प दिवस कहिले...
स्थान कुनै सामुदायिक विद्यालय समय– अपराह्न तीन बजे पात्रहरू– महादेव– कैलाशवासी भगवान् शिव पार्वती– महादेवकी अर्धाङ्गिनी कुवेर– अलकापुरी निवासी महादेवका भक्त रावण– महादेवका अर्का भक्त वृद्ध सन्यासी– भगवान् विष्णु ...
भनिन्छ बाबु र आमा देवता समान हुन्छन् । उपनिषद् शास्त्रले यही भनेको छ । नीतिशास्त्रले यही भनेको छ । धर्मशास्त्रले यही भनेको छ । धर्मगुरुहरूले यसै भनेका छन् । यसको...
थकाइ सबैलाई लाग्छ । बालकलाई लाग्छ, बालिकालाई लाग्छ, युवकलाई लाग्छ, युवतीलाई लाग्छ । वृद्धवृद्धालाई झन् बढी लाग्छ । काम गरेपछि थकाइ लाग्नु स्वाभाविक हो तर थकाइ लागेपछि गर्ने काम भने...
१, सैपाल हिमाल कुन जिल्लामा पर्छ ? (क) जुम्ला (ख) बझाङ (ग) डोटी (घ) हुम्ला २, पुरुष टी–२० एसियन क्रिकेट सन् २०२२ को उपाधि विजेता राष्ट्र कुन हो ? (क)...
आपसमा सद्भाव, सहयोग र सहकार्य भए जस्तोेसुकै समस्या पनि समाधान गर्न सकिन्छ, होइन मै ठूलो, मै जान्ने, मै सुन्ने, मैले भनेकै हुनुपर्छ र सर्वप्रथम मैले नै पाउनुपर्छ भन्न थालियो भने...
स्थान:– कुनै सामुदायिक विद्यालय समय:– अपराह्न तीन बजे पात्रहरू:– सुशान्त (कक्षा पाँचका सामाजिक कक्षा शिक्षक) ४० वर्ष १, कमला:– वर्ष १० की छात्रा २, सुमन:– वर्ष १० को छात्र ३,...
प्रायः हामी प्रशंसा सुन्न चाहन्छौँ । झुट्टो नै सही कसैले आएर सानै प्रशंसा गरिदिए पनि मख्ख पर्ने गर्छौँ र आफू त राम्रै वा ठूलै मानिस रहेछौँ भन्ने ठानी गर्वले नाक...
हामीलाई समस्याबारे थाहा भए पनि समस्या कति किसिमका हुन्छन् र कसरी उत्पन्न हुन्छन् भन्नेबारे भने थाहा नहुन सक्छ । समस्या मूलतः दुई किसिमका हुन्छन्, जसमा आध्यात्मिक समस्या र भौतिक समस्या...
जीवनमा अवसर पाएर मात्र हुँदैन प्राप्त अवसरलाई सदुपयोग गर्न जान्नु पनि पर्छ, सक्नु पनि पर्छ । जसले सदुपयोग गर्न सक्छ वा जानेको हुन्छ उसले सुख पाउँछ जसले सक्दैन वा जान्दैन...
प्रायः हामी अरूका बारेमा बढी नै जानकार हुन्छौँ, जानकारी राख्छौँ । फलानो यस्तो, ढिस्कानो उस्तो, फलानाले यसो ग¥यो, उस्तो भन्यो, ढिस्कानोले यस्तो ग¥यो, उस्तो भन्यो भन्छौँ तर आफ्नो बारेमा भने...
छान्दोग्योपनिषद् (१।१०–११) मा आपत्कालीन धर्मसम्बन्धी एउटा प्रसङ्ग आएको छ । धेरै पहिले एकपटक कुरु प्रदेशमा सात दिनसम्म लगातार परेको असिनापानीले अन्नबाली तथा रुखबिरुवा लगायत सारा वनस्पति सखाप पार्यो । लगाएको...
भाइबहिनीहरूलाई शब्द भण्डार बढाउन सजिलो होस् भन्ने उद्देश्यले तल केही शब्द दिइएका छन् । यीमध्ये केही शब्द अनेकार्थ वाचक भएर पनि व्यवहारमा प्रायः हराउँदै गएका छन् भने केही शब्द अर्कै...
‘सर ! धार्मिक स्थलमा शङ्ख र घण्ट किन बजाइन्छ ? के यसो गर्दा धर्म हुन्छ हो ?’ एक दिन कक्षा नौ का विद्यार्थी जिज्ञासुले विज्ञान शिक्षक सुभद्रसँग सोध्यो । ‘किन...
संसारमा अनेक किसिमका दुःख छन् । यो कुरा भाइबहिनीहरूलाई पनि थाहा हुनुपर्छ । खानको दुःख, लाउनको दुःख, रोगको दुःख, भोकको दुःख, शोकको दुःख, पढाइको दुःख, परीक्षामा पास हुन सकिन्न कि...
स्थान सामुदायिक विद्यालयको आँगन । समय बिहानको करीव ९:४५ बजे । नेपथ्यमा स्कुलको भवन, स्कुल परिसर र सुन्दर बगैँचा देख्रिन्छ । आँगनमा कक्षा एकका १५:२० जना भाइबहिनीहरू खेलिरहेका छन् । ...
मलाई पौडी खेल्ने इच्छा सानैदेखि थियो । तर कोरोना महामारी र विद्यालयको व्यस्तताले गर्दा पुरा हुन सकेको थिएन । तर यसपालि विद्यालयको गर्मीको बिदामा पौडी खेल्न, सिक्ने मौका मिल्यो । ...
१, नेपाल राष्ट्रबैङ्कको गभर्नरको पदावधि कति वर्षको हुन्छ ? (क) तीन वर्ष (ख) चार वर्ष (ग) पाँच वर्ष (घ) छ वर्ष २, चन्दनाथ बाबाको तपोभूमि भनेर चिनिने स्थानको नाम के...
१, अरूको नक्कल गर्नु नराम्रो होइन । सक्नेले गरेकै छन्, सक्दा गरे हुन्छ तर नक्कल गर्न पनि अक्कल चाहिन्छ भन्ने कुरालाई भने बिर्सनुहुँदैन । अन्यथा भुइँको टिप्न खोज्दा पोल्टाको पोखिन्छ...
घटना निकै पुरानो हो । कुनै देशका राजा निकै विलासी थिए । उनी हमेशा राज्यका अन्य काम छाडेर मोजमस्ती र मनोरञ्जनमा दिन बिताउन चाहन्थे तर त्यतिबेला अहिलेको जस्ता मनोरञ्जनका विविध...
कुरा त्यतिबेलाको हो, जतिबेला भारतमा मुगलहरूको शासन थियो । मुगल वादशाह शाहजाँहका दरवारमा एक महान् दार्शनिक सन्त थिए, जसलाई शाहजाँहका छोरा दारासिकोह गुरु मान्थे भने शाहजाँह आफैँ पनि प्रशंसा गरेर...
प्राणायाम भनेको प्राणको गतिलाई रोक्नु हो, व्यवस्थित गर्नु हो । प्राण भन्नाले वायु भन्ने बुझिन्छ । हामीले जुन सास लिन्छौँ त्यसलाई स्थूल वायु भनिन्छ, जसलाई प्राणवायुको बाहिरीरूप भन्न पनि सकिन्छ...
राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले ‘बाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान’ बनाउने चाहना व्यक्त गरेकी छन् । ५८ औं राष्ट्रिय बाल दिवसको अवसर पारेर बुधबार राष्ट्रपति भवन शीतल निवासमा आयोजित बालबालिकाहरूसँगको अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बोल्दै उनले...
सहरी विकास मन्त्री मेटमणि चौधरीले उच्च संस्कारयुक्त बालबालिकाहरूबाट नै देशले नेतृत्व पाउने विश्वास व्यक्त गरेका छन् । राष्ट्रिय निजी तथा आवासीय विद्यालय एसोसिएसन नेपाल, काठमाडौंद्वारा आयोजित उपत्यकाव्यापी अन्तरविद्यालय...
प्राणायाम अत्यन्त प्रचलित शब्द हो । यसबारे बालकदेखि वृद्धसम्म सबै परिचित छन् तर प्राणायाम आफैँमा के हो र कसरी गर्ने वा गरिन्छ भन्ने कुरामा भने सबै परिचित नहुन सक्छन् ।...
नेपालीमा एउटा उखान छ खाने मुखलाई जुँगाले छेक्दैन । उखानहरू बहुअर्थी हुन्छन् । अनेक स्थानमा प्रयोग हुन्छन्, प्रयोग गर्न सकिन्छ । यो उखान पनि त्यस्तै हो । यसका धेरै अर्थ...
एकपटक बाघ र बाँदरबीच विवाद भयो । विवादको विषय थियो शारीरिकबल बुद्धिबल कुन ठूलो भन्ने । बाघ शारीरिक बललाई ठूलो भन्थ्यो बाँदर बुद्धिबललाई । उनीहरू दुवै आ–आफ्ना तर्कमा दृढ थिए...
तीन दशकदेखि लेखनमा सक्रिय टर्किस लेखक मिनिके गिन्युसको बाल चित्रकथा ‘सपनाको व्यापारी’लाई कथालयले नेपाली भाषामा प्रकाशन गरेको छ । कथालाय इन्कका निर्देशक राजीवधर जोशीले गरेको अनुवादमा वागर अघाईका चित्र समावेश...
आफ्नो जीवन आफ्नै हो भने जिउने तरिका पनि आफ्नै किसिमको हुनुपर्छ । आफ्नो स्थान र अवस्थालाई विकास गर्ने प्रयास त गर्नुपर्छ तर आफ्नैपनको विकास राम्रो हुन्छ । नसक्ने भारी बोक्न...
महाभारतको नाम भाइबहिनीहरूले पनि सुनेकै । विश्वकै गहन र वृहद् ग्रन्थ हो यो । कतिपयलाई लाग्न सक्छ यहाँ युद्ध, मारकाट र छलछाम मात्र छ तर यथार्थ अर्कै छ । व्यासजीको...
जीवनमा कतिपय विषय वा समस्या यस्ता हुन्छन्, जुन वास्ता गर्नै लायक हुँदैनन् । कतिपय विषय वा समस्या यस्ता हुन्छन, जसको वास्ता गर्न थाल्दा मुख्य विषय वा लक्ष्यमा ध्यान दिनै भ्याइन्न...
एकादेशमा एक जना व्यापारी थिए । व्यापारको शिलशिलामा विभिन्न स्थानमा जान्थे, नानाभाँतीका चलाखी गरी ठगी धन्दा चलाउँथे । छलकपट र धुर्त्याइँमा मानौँ विद्यावारिधि नै गरेका थिए । जस्तै मै हुँ...
प्राचीन कालमा ययाति नामका सम्राट् थिए । चन्द्रमाको वंशमा जन्मेका यी सम्राट्को राजधानी हाल भारतीय भूभागमा पर्ने लखनउ आसपास थियो । एकपटक उनी दिग्विजय गर्दै हिँडेका थिए । बाटामा शुक्राचार्यकी...
धेरै पहिलेको कुरा हो । एक सज्जनको घरमा दुईवटा घडा थिए, एउटा माटोको थियो, अर्को पित्तलको । सज्जन पानी खानका लागि माटोको घडा र घरायसी कामका लागि पित्तलको घडा प्रयोग...