कुनै समय चेपाङ समुदाय पहाडको टुप्पो र गुफामा बस्न रुचाउँथे । अध्येताहरूका अनुसार, चेपाङ भाषामा ‘च्यो’ शब्दले ‘पर्वत शिखर’ र ‘वाङ’ शब्दले ‘ढुङगो’लाई बुझाउँछ । पर्वतको शिखरमा ढुङ्गाको ओढारमा बस्ने जातिलाई च्योवाङ भनियो र कालान्तरमा ...
मेरो बालापन सुर्खेतको छिन्चुमा बित्यो । मैले त्यहाँ बिताएका हरेक क्षण मेरा लागि निकै महत्त्वपूर्ण छन् । किनभने ती सबै अहिलेको म बन्ने आधार थिए । मेरा धेरै संस्मरण सम्झन...
दुई ठुला दल नेपाली कांग्रेस र एमाले मिलेसँगै सरकारको नेतृत्व गरिरहेको तेस्रो ठुलो दल नेकपा माओवादी केन्द्र प्रतिपक्षमा पुगेको छ । ‘नेकपा’भित्र जारी अन्तर्विरोधका कारण अल्पमतमा परेका तत्कालीन ‘नेकपा’का...
नेपालको पर्यटन उद्योगले यसको विकास र दिगोपनलाई असर गर्ने थुप्रै महत्त्वपूर्ण चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ। प्राकृतिक प्रकोप, उड्डयन सुरक्षा मुद्दाहरू, राजनीतिक अस्थिरता, पुरानो पर्यटन नीति नियमहरू, र कोभिड-१९ महामारीले यस...
राज्यका नियम–कानुनसँग जोडिएका काम–कारबाही थुप्रै हुन्छन् । एकातिर समाजमा कुनै न कुनै प्रकारको अपराध पनि भइरहेको हुन्छ, त्यसमा मुद्दा–मामिला गर्नुपर्ने हुन्छ; अर्कोतिर राज्य संयन्त्र, निजी कम्पनी वा संस्थाहरू र व्यक्तिगत...
बुधवार बिहान करिब ११ : ११ बजेतिर सौर्य एअरलाइन्सको जहाज त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट नियमित मर्मतका लागि पोखरा तर्फ उड्ने क्रममा जमिन छोडेको एक मिनेट नपुग्दै भयावह रूपमा दुर्घटनामा पर्यो ।...
जेठ १५, २०७९ मा तारा एयरको जहाज पोखराबाट जोमसोम जाँदै गर्दा दुर्घटना भयो ׀ लगत्तै माघ १, २०७९ मा यति एयरलाइन्सको विमान पनि पोखरा अवतरण हुँदै गर्दा दुर्घटना भयो ׀ ...
पत्रकारिताको इतिहासमा संयुक्त राज्य अमेरिकालाई भित्रैबाट हल्लाएका विकिलिक्सका सम्पादक जुलियान असान्ज बेलायतमा १४ वर्षको राजनीतिक शरण र कारावाससहितको कानुनी लडाइँपछि छुटेर यही २६ जुनमा आफ्नो देश अस्ट्रेलिया पुगेका छन् ।...
नेपालको राजनीतिमा नयाँ गठबन्धन बनेर पुरानो सरकार विस्थापित गरिएको छ। प्रतिनिधिसभाका दुई ठुला पहिलो र दोस्रो दल अनि अरु साना दलसमेत जोडेर नयाँ सरकार बनेको छ। नयाँ सरकार बन्दै गर्दा...
सत्ता समीकरण परिवर्तनसँगै नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी ओली चौथोपटक प्रधानमन्त्री नियुक्त भएका छन् । पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको सरकारले विश्वासको मत गुमाएसँगै राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले संविधानको धारा ७६ (२) बमोजिम...
प्रचण्डको 'उथलपुथल'लाई चुनौती दिँदै एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले भर्खरै प्रधानमन्त्री पदको शपथ लिएका छन् । ओलीमाथि एउटा आरोप छ-उनी एमालेलाई आफू अनुकूलमा प्रयोग गर्छन् र माओवादी, कांग्रेस या जोसुकैसँग...
भर्खर मात्र प्रचण्डको सरकार ढलेर नयाँ सरकार गठन भएको छ । नयाँ सरकार गठन संविधानको धारा ७६(२) अनुसार हुने कि (३) अनुसार हुने भन्ने विवादका बिच राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले धारा...
हाम्रो देश नेपाल विभिन्न धर्म र संस्कार र संस्कृतिले भरिपूर्ण छ । नेपालीले बार र महिनालाई पनि विशेष महत्त्वका साथ लिने गरेका छौँ । साउन महिना एक प्रकारले हेर्ने हो...
विक्रम सम्वत्को क्यालेन्डर अनुसार साउनको १ गतेलाई साउने सङ्क्रान्ति अर्थात् कर्कट सङ्क्रान्ति भनिन्छ । यस वर्षको साउने सङ्क्रान्ति आषाढ शुक्ल दशमी मङ्गलबार (जुलाई १६ तारिख) परेको छ । यस दिनलाई...
नेपालमा २००७ सालमा प्रजातन्त्र आयो, तर सोचेजस्तो केही भएन, अधिकांश जनता गरिबीको रेखामुनि जीवन टार्न बाध्य भए । २०४६ सालको परिवर्तन पनि देश विकासको बाटोमा अघि बढ्न सकेन । माओवादी...
सञ्चारमाध्यमले गर्दा अचेल संसार साँघुरो भएको छ । आफ्नो वा अरू कसैको भौतिक उपस्थितिबिना सूचनाका भरमा कामकाज सम्पन्न हुन्छन् । पानी, बत्ती, फोन या अरू जुनसुकै सेवाको पनि बिल तिर्न...
लोकतन्त्र प्राप्तिको लडाइँमा राजनीतिक दलहरूलाई समेत बाटो देखाएको नेपाल पत्रकार महासंघ यतिबेला अन्योल र सङ्कटको चौघेरामा छ । पत्रकार महासंघजस्तो साझा संस्थालाई पार्टीका जनवर्गीय सङ्गठनको स्तरमा झार्ने काम स्वयं महासंघ...
पशुपतिनाथ हजारौँ वर्षदेखि योगी र सत्यका खोजीहरूका लागि प्रेरणाको स्रोत रहँदै आएको छ । यहाँको ऊर्जाबाट लाभान्वित सनातन जगतले यसलाई एक महत्त्वपूर्ण तीर्थ मान्यो र दर्शनको प्रचलन बसाल्यो । भनिन्छ...
‘नयाँ सत्ता समीकरण’ भन्ने नाम दिइएको नयाँ कसरत उही २०२६ सालमा भूपिकृत ‘घुम्ने मेचमाथि अन्धा मान्छे’कै २०२१ साले नमुना हो भनेमा अत्युक्ति नहोला । भूपिको मनमा यस्तो मेचलाई घुमाउने कुनै...
नेपालको राजनीतिमा छली, कपटी, बेइमानी र धोकाधडी सामान्यजस्तै भए । अब कसैको भर कसैसँग रहेन । अर्थात् कसैले कसैलाई विश्वास गर्ने वातावरण छैन । विगतमा पार्टीहरू चुनावमा जान्थे, जनतालाई...
डेलिभरी वा प्रसव भनेको पाठेघरबाट परिपक्व शिशुको निष्कासन हुनु हो । प्राकृतिक किसिमले आमाको योनिबाट सामान्य रूपमै बच्चाको जन्म हुनुलाई ‘नर्मल डेलिभरी’ भन्छौँ । विज्ञानको विकाससँगै कतिपय अवस्थामा भ्याक्युम, फोरसेप डेलिभरी...
नेपाल कृषिप्रधान देश हो भन्ने कुरा बुबा–आमाले स्कुल पढ्दादेखि नै हामीलाई घरमा सुनाउनु हुन्थ्यो । उहाँहरूको पालामा आफ्नो उत्पादनले आफूलाई प्रशस्त खान पुगेर पनि त्यही अनाजलाई बिक्री वितरण मात्र हैन,...
केही दिनअघि सामाजिक सञ्जालमा एकाएक भाइरल भए, रियालिटी सो ‘नेपाल आइडल सिजन–५’ का विजेता करण परियार । कालो वर्णको अनुहार, सानो तथा कसिलो जिउ, मध्यम प्रकृतिको उचाइ, पुरानो शैलीको बाल,...
२०७८ चैतमा दुजाङ शेर्पालाई नेविसंघको अध्यक्ष मनोनीत गरेको एक वर्षपछि ७५२ जनालाई केन्द्रीय सदस्यहरूमा मनोनीत गरियो । ०७९ को आम निर्वाचनको अन्तिम परिणाम आएको तीन महिनाभित्र महाधिवेशन गर्नका लागि दुजाङ...
नेकपा एस अर्थात् नेकपा (एकीकृत समाजवादी)को दशौँ महाधिवेशन यही असार १६ गते हुँदै छ । तत्कालीन ‘नेकपा’भित्र केपी शर्मा ओलीको स्वेच्छारिताका विरुद्ध माधवकुमार नेपाल पक्षधरले सुरुवाती विद्रोह गरेको थियो ।...
शारीरिक रूपमा स्वस्थ, मानसिक तवरले शान्त र आध्यात्मिक रूपमा उच्च चेतनायुक्त भएर जिउने कला नै योग हो । परापूर्वकालमा योगलाई आफूभित्रको शक्तिसँग जोडिने माध्यमका रूपमा लिइएको थियो । समय क्रमसँगै योगको...
नेपाल परापूर्व कालदेखि ऋषिमुनिले योग–साधना गरेको स्थल हो भन्ने विश्वसामु छर्लङ्ग छ । बिचको समयमा योग–ध्यानको अभ्यासको गति शिथिल वा नगण्य भयो भनिन्छ । बितेका १५–२० वर्षयता भने देशमा ध्यान–साधनाका...
कोशी प्रदेशको एउटा सामुदायिक विद्यालयमा कक्षा ९–१२ का लागि प्राविधिक विषयको शिक्षक भएर करिब साढे पाँच वर्ष अध्यापन गराउने अवसर पाएँ । उक्त विद्यालयमा दृष्टिको अपाङ्गता भएका विद्यार्थीका लागि पनि...
अङ्ग्रेजी वर्षको जुनलाई स्कोलियोसिस जनचेतना महिनाका रूपमा अन्तर्राष्ट्रिय रूपमै मनाउने गरिएको छ । स्कोलियोसिस भनेको मेरुदण्ड÷ढाड बाङ्गो हुने समस्या हो । मेरुदण्ड बाङ्गो हुनुका धेरै कारण हुन सक्छन् । यो...
ओशो तपोवनका संस्थापक रहनुभएका बोधिसत्त्व स्वामी आनन्द अरुण विगत ५५ वर्ष देखि ध्यान र ओशो दर्शनको प्रचार गरिरहनु भएको छ। आइतबारदेखि ८१ वर्ष टेक्नु भएका उहाँमा जोस जाँगर भने कुनै...
गणतन्त्रपछि जारी संविधानले व्यवस्था गरेका कैयौँ विषय अझै कार्यान्वयन हुन सकेका छैनन् । राज्यका निकाय तथा राजनीतिक दलहरूले बाध्यात्मक अवस्थाबाहेक महिला, दलित, सीमान्तकृत, आदिवासी जनजातिलाई अधिकार दिने तथा सहभागिता गराउने...
कोलम्बो। तीव्र आर्थिक सङ्कटको सामना गरेको श्रीलंका विदेशी मुद्राको सञ्चिति ऋणात्मकमा गएर आवश्यक कागजसमेत किन्ने हैसियतमा थिएन । चर्को ब्याजमा विदेशी ऋण लिएर सडक सञ्जाल, भौतिक पूर्वाधार निर्माणलाई जोड दिएकाले...
नगरप्रमुख बालेन शाहज्यू ! काठमाडौँ महानगरपालिका, काठमाडौँ । तपाईंलाई यो खुलापत्र बागमती नदीको अवस्थालाई लिएर लेख्दै छु । हुन त तपाईं काठमाडौँ महानगरपालिकाको मात्र प्रमुख (मेयर) हुनुहुन्छ । बागमती...
हाम्रो सबै भौगोलिक क्षेत्रमा सबै मौसममा उत्पादन हुने बाली हुन्, आलु तथा तरकारी । तरकारी बालीको कुरा गर्दा हामीकहाँ ५६ वटा तरकारीलाई रेकर्डमा राखिएको छ । जसमा ५४ वटा ‘आइडेन्टिफाई’...
रगत अभावका बारेमा हामीले बेलाबेला विभिन्न सञ्चारमाध्यममा पढ्ने र सुन्ने गरेका छौँ । नेपालमा दैनिक हजारौँ व्यक्तिले रक्तदान गरे पनि बेलाबेला रगतको अभाव भएको खबर सुन्छौँ । रगतलाई सही प्रयोग...
संघीय सरकारले जेठ १५ गते ल्याएको बजेटलाई लिएर विभिन्न टिका टिप्पणी र बहस भइरहेको छ । वर्तमान हाम्रोदेशको राजस्व सङ्कलन, वैदेशिक अनुदान र ऋणलगायतको अवस्थाका कारण सरकारले धेरै लोकप्रिय कार्यक्रम...
राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय उत्सव, पर्व तथा दिवसहरूले समाज परिवर्तनमा ठुलो अर्थ राख्छन्, तर नेपालजस्तो अल्पविकसित र विभेदव्याप्त मुलुकमा राष्ट्रिय–अन्तर्राष्ट्रिय उत्सव, पर्व तथा दिवसहरू सत्तासीनहरूको चाहना अनुसार मनाउने चलन छ । ...
नेपालको अस्तित्व र गरिमाको कुरा गर्दा प्राचीन मानव सभ्यतासँग जोडिएका ऐतिहासिक तथ्य पाइन्छन् । रामापिथेकसको अवशेष पाइनुले नेपाल विश्वमा कति प्राचीन देश हो भन्ने यथार्थ प्रस्टिन आउँछ । भौगर्भिक...
नयाँ संविधान अनुसार २०७४ सालमा प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनपछि राष्ट्रिय सभाको निर्वाचन हुँदै थियो । यस निर्वाचनमा पार्टीले मलाई उम्मेदवार बनाउने निर्णय गर्यो । प्रत्येक प्रदेशबाट तीनजना महिलासहित...
लाखौँको त्याग, तपस्या, समर्पण र हजारौँको बलिदानले राणाशासन, पञ्चायती शासन र निरङ्कुश राजतन्त्रको अन्त्य गरी गणतन्त्रको स्थापना भएको पनि १६ वर्ष पूरा भएको छ । यो अवधिमा १३ वटा...
लाखौँको त्याग, तपस्या, समर्पण र हजारौँको बलिदानले राणाशासन, पञ्चायती शासन र निरङ्कुश राजतन्त्रको अन्त्य गरी गणतन्त्रको स्थापना भएको पनि १६ वर्ष पूरा भएको छ । यो अवधिमा १३ वटा सरकारमा...